YeniLƏŞDİRİLMİŞ layiHƏ Az
Yüklə 1,23 Mb. Pdf görüntüsü
|
24
II Bölmə AZƏRBAYCAN ƏHALİSİNİN MALİYYƏ SAVADLILIĞI VƏ MALİYYƏ MƏSƏLƏLƏRİ ÜZRƏ BACARIQLARININ GÜCLƏNDİRİLMƏSİ ÜÇÜN TƏDBİRLƏR PLANI Şon Mandi
7. Bu sənəd Azərbaycan əhalisinin maliyyə savadlılığı və maliyyə məsələləri üzrə bacarıqlarının təkmilləĢdirilməsinə dair fəaliyyət planını müəyyən edir. Fəaliyyət planının əsas elementləri arasında Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) bir sıra maraqlı tərəflərlə birgə çalıĢaraq maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların formalaĢması proqramının inkiĢafına rəhbərlik etməsi və əsas maraqlı tərəflərin rəhbər nümayəndələrindən ibarət Rəhbər Qrup tərəfindən dəstəklənməsi yer alır ki, buraya daxildir: maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların cari səviyyəsinin ölçülməsi üzrə milli sorğunun hazırlanması, idarə edilməsi təhlili; təfsilatlı fərdi maliyyə tədrisinin məktəb tədris planına birləĢdirilməsi; və iĢ sahələrində təqdimatlar, media, maliyyə məsələləri üzrə bacarıqlarla bağlı veb səhifə və digər kommunikasiya vasitələri və təlim proqramları (kənd icmaları daxil olmaqla) yolu ilə tələbələr daxil olmaqla gəncləri və yaĢlıları əhatə edən təĢəbbüslər. 8.
özündə əks etdirir. Rəhbər Qrup tədbirlər planın digər aspektləri və məqsədə müvafiq hesab olunan hər hansı düzəliĢlər ilə yanaĢı təklif olunan vaxt cədvəllərini nəzərdən keçirməlidir.
Ümumi məlumat “Maliyyə məsələləri üzrə bacarıqlar” nə deməkdir? 9.
Bu hesabatda “maliyyə məsələləri üzrə bacarıqlar” terminindən istifadə olunur, çünki əhatə dairəsinə görə daha geniĢ anlayıĢdır. Belə ki, o, digər tez-tez istifadə olunan teminlərdə (məs. “maliyyə savadlılığı” və “maliyyə təhsili”) nəzərdə tutulan yalnız bilik kateqoriyası deyil, anlama, qabiliyyətlər, münasibətlər və davranıĢ kimi kateqoriyaları da özündə əks etdirir.
10.
Maliyyə baxımından bacarıqlı olan insanlar Ģəxsi maliyyəsini indi və gələcəkdə yaxĢı idarə etmək qabiliyyətinə malikdir. 11.
Böyük Britaniyanın Maliyyə Xidməti Orqanı (MXO) 3 maliyyə məsələləri üzrə bacarıqlarn beĢ komponentini müəyyən etmiĢdir:
Qazandığından artıq xərcləməmək;
vəsaitin uçotunu aparmaq;
qabaqcadan planlaĢdırmaq;
maliyyə məhsullarını seçmək;
3
səviyyənin müəyyən edilməsi, MXO, 2006: http://www.fsa.gov.uk/pubs/other/fincap_baseline.pdf
25
maliyyə məsələləri haqqında daima məlumatlı olmaq. 12.
məsləhətlərin əldə edilməsi haqqında), anlama və motivasiya lazımdır. Məqsəd onların maliyyə cəhətindən bacarıqlı hərəkət etməsindən ibarətdir. 13.
Maliyyə təhsili 4 ; Maliyyə məlumatı;
14.
Maliyyə məsələləri üzrə bacarıqlar ilə bağlı təĢəbbüslərə sahibkarlıq fəaliyyətinin necə həyata keçirilməsi daxil deyil. Lakin, Ģəxsi maliyyəsini yaxĢı idarə edə bilməyən insanlar, sahibkarlıq sahəsində uğurlu ola bilməzlər. Bundan əlavə, maliyyə məsələləri üzrə bacarıqlar ilə bağlı təĢəbbüslərə firmalar və ya firma qruplarının marketinq fəaliyyətləri və ya konkret maliyyə məhsulları və ya xidmətləri haqqında məsləhətlərin verilməsi daxil deyil. Beynəlxalq hadisələr 15.
Beynəlxalq miqyasda, insanların maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların təkmilləĢdirilməsi zərurətinə daha çox diqqət yetirilir. Misal üçün, Ġqtisadi ĠnkiĢaf və ƏməkdaĢlıq TəĢkilatı (ĠƏĠT) 2005-ci ilin “Maliyyə Savadlılığının Artırılması: Məsələ və Siyasətlərin Təhlili” hesabatında maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların təkmilləĢdirilməsini təĢviq edən bir sıra ölkənin proqramlarını təsvir etmiĢdir. Azərbaycanda insanların maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların təkmilləşdirilməsi nəyə görə vacibdir? 16.
Digər ölkələrdə olduğu kimi Azərbaycanda da maliyyə baxımından bacarıqlı insanlar özləri və ailələri üçün səmərəli maliyyə qərarlarını verə, müəyyən miqdarda əmanətləri yığa və qabaqcadan planlaĢdıra və öz maliyyə rifahını artıra bilirlər. Onların həddindən artıq borc içinə girməsi və ya ehtiyaclarını ödəməyən məhsul və ya xidmətləri əldə etməsi, piramid sxemləri və ya Ģəxsi məlumatları öyrənmək cəhdləri kimi, maliyyə fırıldaqları və dələduzluğunun tələsinə düĢməsi ehtimalı aĢağıdır.
17. Maliyyə bacarıqlarına malik insanların maliyyə məhsulları və xidmətlərinin ələ alınaraq müzakirə edilməsinin mümkünlüyü daha yüksəkdir – bu maliyyə cəhətdən daxil edilməlidir. Xüsusilə kənd ərazilərində olmaqla, Azərbaycanda maliyyə xidmətlərinə çıxıĢ imkanlarının artırılması ilə bağlı əhəmiyyətli təĢəbbüslər həyata keçirilməkdədir. Bu təĢəbbüslər insanların əldə etmələrinin mümkün olduğu maliyyə məhsul və xidmətlərindən necə və harda istifadə olunmasını bilmələri, bu maliyyə məhsul və xidmətlərinin onlara və onlarına ailələrinə gətirə biləcəyi faydaları anlamaları və onlardan istifadə etmələri üçün motivasiya olunmaları üçün aydın və birbaĢa maliyyə təhsili və məlumatları ilə dəstəklənməlidir.
18.
ġəxsi maliyyə vasitələrinizi idarə edə bilməniz biznes fəaliyyətini uğurla həyata keçirmə imkanınizı yüksəldir. Beləliklə əhalinin maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların yaxĢılaĢdırılması ölkənin iqtisadi durumunu yaxĢılaĢdırmalıdır
4 ĠƏĠT maliyyə təhsilini aĢağıdakı kimi müəyyən edir: “Maliyyə təhsili elə prosesdir ki, onun vasitəsilə maliyyə istehlakçıları / investorlar maliyyə məhsulları və konsepsiyaları haqqında biliklərini artırır və informasiya, təlimat və ya obyektiv məsləhət vasitəsilə maliyyə riskləri və fürsətləri haqqında daha məlumatlı olmaq, məlumatlı seçimlər etmək, yardımı haradan istəmək və maliyyə rifahını artırmaq üçün digər səmərəli tədbirlər görmək üçün bacarıqlarını və əminliyi əldə edir” – bax ĠƏĠT (2005) Maliyyə Savadlılığının Artırılması: Məsələ və Siyasətlərin Təhlili, səhifə 26. http://www.oecd.org/document/28/0,3343,en_2649_15251491_35802524_1_1_1_1,00.html
Yüklə 1,23 Mb. Dostları ilə paylaş:
|