Xayitov sh. N., Artikova d. M., Musayeva j. K

2.1 –rasm. Innovastion menejmentdagi ishlab chiqarishni boshqarish vazifalarining
tizimi
Boshqaruv ob`ektining
maqsadi va vazifalari
Rejalashtirish (ishlab chiqarish
dasturi)
Ishni tashkil qilish
Muvofiqlashtirish
Undovchi sabablar
Ishlab chiqarishni
borishini tartibga
solish
Ishlab chiqarish
faoliyatining tahlili
Ishlab chiqarish
faoliyatini bajarilishining
nazorati
Operativ
Mahsulot
Ishlab chiqarish
Tashqi va ichki ta`sirlar

---

27
2.2. Innovatsion menejment vazifalari.
Rejalashtirish.
Rejalashtirish
- innovatsion menejment funksiyasi bo`lib unda tashqi muxit
omillari va holatlarini tahlil qilish, maqsadga erishishning al`ternativ variantlarini
baholash va optimallashtirish, eng samarali reja variantini tanlash bo`yicha kompleks
ishlar bajariladi.
Innovatsion faoliyatni rejalashtirishning xususiyatlariga
quyidagilar kiradi:

innovatsiyalarning yangiligi, ularni ishlab chiqarish uzoq muddatligi tufayli
rejalarda katta noaniqliklar mavjudligi;

investitsiyalarni qo`yishda katta tavakkalchilik mavjudligi;

innovatsion faoliyatga nisbatan infratuzilmalarning, innovatsion menejment
tizimi komponentlari va hodimlarning noaniqligi;

tadqiqot obyekti va predmetining doimo o`zgarib turishi;

kelajakda raqobat ustuvorlikka erishish.
Innovatsion faoliyatni rejalashtirishning asosiy vazifalariga
quyidagilar kiradi:
1. Strategik marketingning al`ternativ variantlarini istiqbollash asosida kelajak
uchun firmaning optimal strategiyasini tanlash.
2. Firmaning bir tekisda rivojlanishini ta`minlash.
3. Ilmiy yondashuvlarni qo`llagan holda innovatsiya va yangiliklarning
nomenklatura va assortiment bo`yicha optimal portfelini shakllantirish.
4. Rejalarning kompleks bajarilishini ta`minlash.
5. Rejalarni bajarilishini ta`minlash bo`yicha tashkiliy texnik va ijtimoiy-
iqtisodiy tadbirlarni ishlab chiqish.
6. Rejalarning bajarilishini topshiriqlar, bajaruvchilar, resurslar, muddati, joyi
va ish sifati bo`yicha muvofiqlashtirish.
7. Rejaning bajarilishini rag`batlantirish.
Rejalashtirish jarayoni
quyidagilarning tahlilidan tashkil topadi:
- tashqi va ichki muhit omillari;
- ishlab chiqarish imkoniyatlari va ishlab chiqarish apparatining holati;
- ITTKI, yangi texnologiyalar, mahsulotning yangi namunalari;

---

28
- moliyaviy holat va moliyaviy imkoniyatlar va boshqalar.
Keyingi bosqich
quyidagi yo’nalishlar bo’yicha tadbirlar rejalarining holatidan
iborat:
- yangiliklar g’oyalarini ishlab chiqish bo’yicha ilmiy – tadqiqot ishlari,
laboratoriya tadqiqotlarini o’tkazish, yangi mahsulotning laboratoriya namunalari,
yangi texnika va yangi buyumlarining turlarini ishlab chiqish;
- tajriba konsturktorlik ishlarini tashkil qilish va o’tkazish;
- mahsulotning yangi turlarini ishlab chiqish uchun xom ashyo va
materiallarning zarur turlarini tanlab olish;
- yangi mahsulotni tayyorlashning texnologik jarayonlarini ishlab chiqish;
- yangi mehnat qurollari (mashinalar, mexanizmlar, asboblar, uskunalar va
h.k.)ni loyihalashtirish, ishlab chiqish, sinovdan o’tkazish va o’zlashtirish;
- ishlab chiqarishni texnologik tayyorlash va yangi texnika va texnologiyalarni
tadbiq etish;
- yangi tashkiliy tuzilmalar va boshqaruv qarorlarini ishlab chiqish va qo’llash;
- kerakli axborot qurilmalari va resurslarini xarid qilish va qo’llash;
innovastion
faoliyat
uchun
xodimlarni
tayyorlash,
o’qitish,
ixtisosini
o’zgartirish va tanlab olishning maxsus usullaridan foydalanish;
- marketing tadbirlarini tashkil qilish, sotish kanallarini shakllantirish va
yangiliklarda bozorda joylashtirish.
Rejalashtirishning keyingi bosqichi rejalarni xodimlarga yetkazish va rejalarni
amalga oshirish uchun sifatlarni tashkil qilishdan iboratdir.
Yanada yangilanishning rezervlarini qidirib topish va ishlab chiqarishni
takomillashtirish rejalashtirishning ajralmas qismi bo’ladi. Tashkilotni o’sishi va
rivojlanishini bashorat qilish jarayoni o’z ichiga tashkilotni uzoq istiqbolda strategik
ko’rishni oladi. Ishlab chiqarishni o’sishi va yangilanishini bashorat qilishni yanada
rivojlanishi rivojlanishning muqobil variantlarini tanlash bilan bog’liqdir. Bunda
loyihali va dasturli yondashishlar qo’llaniladi. ITTKI, texnologiyalar, investistiyalar,
xodimlar imkoniyatlarini, hamda resurslarni qidirish muammolarini baholash
bashoratlashning majburiy bosqichi bo’ladi.

---

29
Bashoratlashda vaziyatli va imitastion (tahlidli) modellashtirishga asoslangan
miqdoriy usullar keng qo’llaniladi.
Bozor iqtisodiyotida rejalashtirish jarayoni ko’rsatmali xarakterga ega emas,
ammo u ko’pincha rivojlanishning strategiyasini belgilash, faoliyat ko’rsatkichlari
tizimidan
foydalanishga
imkon
beradi.
Rejalashtirish
jarayoni,
innovastion
menejmentning
markaziy vazifasi
bo’lgan
holda, rivojlanish
ustuvorliklarini
tanlashdan iborat bo’ladi, bu narsa 2.2 – chizmada namoyish qilinadi.