4
K
İTABIN
İÇİND
ƏK
İL
ƏR
Ö
n s
ö
z
(S. X
ə
lilov) .............................................................................. 7
Giri
ş
ə
v
ə
zi
: Realla
şan
qlobal düşünc
əl
ər. ........................................... 11
F
əsil 1. QLOBAL MALИYY
Ə-ИQTИSADИ M
ÜHИTИN TRANSFORMASИYASI V
Ə
MИLLИ D
ÖVL
ƏTL
ƏRИN M
ƏNAFEL
ƏRИ ........................................... 22
1. 1. Qlobal maliyyə-iqtisadi mühitin əsas xarakteristikası və inkişaf təmayülləri.
22
1. 2. Qloballaşma şəraitində maddi mühitin və informasiya məkanının transformasiyası.
28
1. 3. Qloballaşma dövründə maliyyə mühitinin transformasiyası .......... 31
1. 4. Əmək amilinin və əmək bazarının transformasiyası ...................... 50
1. 5. Milli dövlətlərin mənafeləri və qlobal mühitə inteqrasiyanın nəzəri əsasları
57
F
əsil 2. MИLLИ D
ÖVL
ƏTL
ƏRИN QLOBAL MALИYY
Ə-ИQTИSADИ
M
ÜHИT
Ə ИNTEQRASИYASININ N
ƏZ
ƏRИ V
Ə PRAKTИKИ
ƏSASLARI
66
2. 1 Qlobal əmək bölgüsü sisteminə inteqrasiyanın nəzəri əsasları. ....... 66
2. 2. Qloballaşma şəraitində innovasiyanın inkişafında dövlətin strateji rolu. 70
2. 3. Qlobаllaşma prosesində maliyyə və pul-kredit sahəsində dövlətin tənzimləyici rolu
74
2. 4. Təsərrüfat subyektlərinin rəqabət qabiliyyətinin yüksəldilməsi üzrə qabaqcıl dünya
dövlətlərinin təcrübəsi .................................................................................... 77
2. 5. Azərbaycanın qlobal maliyyə-iqtisadi mühitə inteqrasiyasının əsas istiqamətlərinin müəyyən
edilməsində xarici təcrübənin rolu. ................................................................ 82
F
əsil 3. M
ÜST
ƏQИL SOSИAL - ИQTИSADИ ИNKИ
ŞAF YOLUNUN
START
ŞƏRTL
ƏRИ .......................................................... 91
3. 1. Azərbaycanın müstəqillik əldə etdiyi dövrdə təbii və iqtisadi potensialının ümumi
xarakteristikası ............................................................................................... 91
3. 2. Müstəqil iqtisadi sistemin formalaşmasının mürəkkəb və ziddiyyətli ilkin mərhələsi
97
3. 3. Azərbaycanda siyasi-iqtisadi sabitliyin təmin olunması və müstəqil dövlətçiliyin təməlinin
qoyulması – Heydər Əliyevin misilsiz tarixi xidmətidir ................................. 104
F
əsil 4.
İQTИSADИ S
İSTEM
İN TRANSFORMAS
İYASI – ЩЕЙДЯР ЯЛИЙЕВ ВЯ
İLHAM
ƏL
İYEV
İN
İNK
İŞAF STRATEG
İYASININ APARICI X
ƏTT
İD
İR110
4.1. Mülkiyyət münasibətlərinin yenidənqurulması – iqtisadi islahatların aparıcı istiqamətidir
..................................................................................................................... 110
4.2. Özəlləşdirmə və sahibkarlığın inkişafı .......................................... 112
4.3. Yeni cəmiyyət quruculuğunun möhkəm iqtisadi təməli – qlobal üfцqlərə aparan magistral
xətdir ........................................................................................................... 119
4.4. Məqsədyönlü dövlət tənzimləmələri – Илщам Ялийевин стратежи курсунун əsasıdır
125
4.5. Qlobal təsərrüfat sisteminə inteqrasiya prosesində investisiya siyasəti - dinamik iqtisadi
inkişafın əsasıdır .......................................................................................... 130
F
əsil 5. QLOBALLA
ŞMA
ŞƏRAИTИND
Ə ИQTИSADИYYATIN
DИNAMИK ИNKИ
ŞAFI V
Ə SAH
Ə STRUKTURUNUN
TRANSFORMASИYASI ................................................ 146
5.1. Milli iqtisadiyyatın sahə strukturunun transformasiyasının nəzəri əsasları.
146
5.2. Yanacaq energetika sektoru və Azərbaycanın iqtisadi inkişafı ..... 154
5.3. Emaledici sənaye sahələrinin yenidən qurulması- müasir mərhələdə Azərbaycan dövlətinin
iqtisadi siyasətinin aparıcı xətti kimi. ........................................................... 163
5.4. Azərbaycanın kənd təsərrüfatının qlobal iqtisadi mühitə adaptasiyasının aktual problemləri.
..................................................................................................................... 174
F
əsil 6. AZ
ƏRBAYCAN AVRASИYA M
ƏKANINDA M
ƏRK
ƏZИ
N
ƏQLИYYAT D
ƏHLИZИN
Ə ÇEVRИLИR ................... 192
6.1. Böyük İpək Yolu Şərq və Qərbin dialektik vəhdətinin məntiqi nəticəsi kimi
192
6.2. TRACECA proqramı və regionda nəqliyyat kompleksinin inkişaf perspektivləri 201
6.3. Azərbaycanda nəqliyyat kompleksinin inkişafı ........................... 210
5
F
əsil 7. QLOBALLA
ŞMA PROSESИND
Ə AZ
ƏRBAYCANIN XARИCИ
TИCAR
ƏT
ƏLAQ
ƏL
ƏRИND
Ə ARTAN DИNAMИZM . 229
7.1. Müasir iqtisadiyyatda xarici ticarətin rolu: nəzəri baxışların
təkamülü. .................................................................................................... 229
7.2. Qloballaşma şəraitində Azərbaycanын xarici iqtisadi ялагяляринин tənzimlənməsi
problemləri. ................................................................................................. 237
7.3. Щейдяр Ялийевин рящбярлийи иля Azərbaycanda xarici ticarətin liberallaşdırılması və
tənzimlənməsi истигамятляри. .................................................................... 247
7.4. Azərbaycanda müstəqillik illərində xarici ticarətin həcmi, əmtəə və coğrafi strukturunun
dinamikası və inkişaf təmayülləri. ............................................................... 253
F
əsil 8. ИГТИСАДИ ИНКИШАФДА MALИYY
Ə SEKTORUNUN РОЛУНУН N
ƏZ
ƏRИ V
Ə
PRAKTИKИ
ƏSASLARI ............................................................... 263
8.1. Monetar siyasətin sosial - iqtisadi inkişafda rolu: nəzəri baxış ...... 263
8.2. Monetar siyasət dünya dövlətlərinin təcrübəsində ....................... 266
8.3. Valyuta tənzimlənməsi sahəsində müasir dünya praktikası .......... 269
8.4. Keçid iqtisadiyyatı şəraitində valyuta siyasətinin formalaşması və inkişafı problemləri 276
8.5. Valyuta dönərliliyinə keçid şərtləri .............................................. 283
8.6. Xarici iqtisadi tarazlığın təmin edilməsinin nəzəri əsasları ........... 290
F
əsil 9. AZ
ƏRBAYCANDA MAL
İYY
Ə SEKTORUNUN
İNK
İŞAF
PROBLEML
ƏR
İ ............................................................. 295
9. 1. Azərbaycan Respublikasında pul - kredit siyasətinin əsas
istiqamətləri ................................................................................................ 295
9. 2. Azərbaycanın maliyyə bazarının durumu və inkişaf perspektivləri298
9. 3. Bank sektorunun formalaşması və inkişafı ................................. 306
9. 4. Büdcə quruculuğu və iqtisadi inkişafda onun rolu ....................... 317
9. 5. Sığorta bazarı ............................................................................ 320
9.6. Azərbaycanın müasir beynəlxalq maliyyə mühitə inteqrasiyasının perspektiv istiqamətləri
..................................................................................................................... 323
F
əsil 10. AZ
ƏRBAYCANIN QLOBAL PROSSESL
ƏR
Ə
QO
ŞULMASININ MAL
İYY
Ə V
Ə VALYUTA
ASPEKTL
ƏR
İ ................................................................ 329
10. 1. Müasir inflyasiyanın daxili xə xarici amillərinin nisbəti ............. 329
102. Xarici investisiya sahəsində dövlət siyasəti .................................. 339
10. 3. Beynəlxalq kredit və Azərbaycanda xarici borc problemləri ...... 346
10. 4. Azərbaycan Respublikasının tədiyə balansının aktual problemləri351
10. 5 Xarici iqtisadi fəaliyyətdən əldə edilən
gəlirlərin Azərbaycana
qaytarılması və vergiyə cəlb edilməsi xüsusiyyətləri ...................................... 357
F
əsil 11. QLOBALLA
ŞMA D
ÖVR
ÜND
Ə M
İLL
İ T
ƏHL
ÜK
ƏSIZL
İY
İN
V
Ə M
İLL
İ M
ƏNAFEN
İN QORUNMASI ....................... 366
11. 1. Azərbaycan respublikasının milli maraqları və qloballaşma prosesində onun təmin
olunması problemləri (nəzəri baxış).............................................................. 366
11. 2. Azərbaycanın iqtisadi müstəqilliyinin reallaşdırılması İlham Əliyev siyasətinin tarixi
nailiyyətidir .................................................................................................. 372
11. 3. Beynəlxalq maliyyə-iqtisadi təşkilatları ilə əlaqələrin milli dövlətlər tərəfindən təşkili
problemləri
........................................................................ 379
11. 4. Azərbaycan iqtisadiyyatının beynəlxalq rəqabətqabiliyyətinin
artırılması – qlobal iqtisadiyyata inteqrasiyanın aparıcı xətti kimi. ............. 386
Нятиъя ......................................................................................................... 394
Ялавяляр ...................................................................................................... 395
Ядябиййат .................................................................................................... 410