VəLİyev dünyamali əMİr oğLU
Yüklə 3,58 Kb. Pdf görüntüsü
|
9 Bəzən Qərb siyasətçiləri keçid dövründə olan ölkələrin spesifik xüsusiyyətlərini nəzərə almır və bu ölkələri Qərb standartlarına uyğunlaşdırmaq siyasəti yürüdürlər. Nəticədə ideologiyasızlaşdırma tərəfdarı olan Qərb dövlətləri ola bilsin ki, özləri də bilmədən bizə yeni ideologiya təlqin etmiş olurlar və ya bunun fərqinə varmırlar. Belə ki, inkişaf etmiş Qərb ölkələrində formalaşmış siyasi və hüquqi meyarlar və dəyərlər sistemi həmin ölkələrdə mövcud ictimai reallığın ifadəsi olduğu halda bizə təlqin olunarkən məhz yeni ideologiya rolunu oynayır. Həm də heç olmasa nəzəri səviyyədə dərk olunmamış, artıq konkret tətbiqi formalara salınmış bir şəkildə. Bu baxımdan, qlobalizasiya deyilən proses, əslində, həm də Qərb standartlarının ideologiyaya çevrilməsi prosesidir. Qərbdə cəmiyyətin real durumuna və insanların şüur səviyyəsinə uyğun gələn hüquqi sistemlər hələ bu səviyyəyə çatmamış ölkələr üçün cəmiyyətin ondan kənarda formalaşmış modellərə uyğunlaşdırılması, yeni qəliblərə salınması prosesindən başqa bir şey deyildir. İndi Azərbaycanda nə kimi proseslər gedir? Qərbin təklif etdiyi hüquq sistemi və ictimai-siyasi dəyərlər sistemi bizim üçün ideologiyaya çevrilirmi? Əgər bu belədirsə, Qərbin siyasi-hüquqi sisteminin əsasında duran sosial-siyasi təlimlər Azərbaycanda nə dərəcədə yayılır və nə dərəcədə kütləvi şüura nüfuz edir? Əgər bu belə deyilsə, onda müstəqil sürətdə formalaşan milli ideologiya və onun tərkib hissəsi olan milli dövlətçilik konsepsiyası ilə Qərb hüquq sistemi arasında bir ziddiyyət yaranmırmı? Və yeni ölkəyə transfer edildikdə bu ziddiyyət daha qabarıq şəkildə üzə çıxırmı? Daxili inkişaf meyilləri və xarici təsirlər arasında belə mürəkkəb münasibətlərin olması Azərbaycanın dövlətçilik siyasətində nə dərəcədə nəzərə alınır? Əlbəttə, bu problem bütün MDB ölkələrinə və qismən Şərqi Avropa ölkələrinə də aiddir. Lakin təəssüf ki, bu sahədə elmi-nəzəri tədqiqatlar təkcə Azərbaycanda deyil, bütün keçmiş SSRİ məkanında yox dərəcəsindədir. Halbuki, məqsəd prosesləri kortəbii axarına buraxmamaq, onların elmi əsaslarla, daha optimal şəkildə həyata keçməsinə nail olmaqdır. Qloballaşmanın optimallığı üçün əsas meyar inteqrativ proseslərin təkcə bir neçə böyük dövlətin deyil, bütün dövlətlərin milli maraqlarına xidmət etmək, hamı üçün faydalı ola bilmək şərtinin təmin olunmasıdır. İlham Əliyevin prezidentliyi dövründə cəmi beş il müddətində qazanılan iqtisadi uğurlarla yanaşı, ölkəmizdə və dünyada gedən iqtisadi inteqrasiya proseslərinin öyrənilməsi sahəsində də müəyyən işlər görülmüşdür. Oxucuların diqqətinə çatdırılan bu kitab da bu sahədə aparılan məqsədyönlü tədqiqatların nəticəsidir. Müəllif bu əsərində prezident İlham Əliyevin iqtisadi quruculuq sahəsindəki fəaliyyətini ümumiləşdirməklə yanaşı, Azərbaycanın beynəlxalq iqtisadi məkana daxil olması ilə bağlı problem və perspektivləri də hərtərəfli sürətdə işıqlandırmışdır ki, bu da gələcək iqtisadi inkişaf yolunun elmi proqnozlaşdırılmasına xidmət edir. Səlahəddin XƏLИLOV, AMEA-n ı n m ü xbir ü zv ü , professor Giri ş ə v ə zi: REALLAŞAN QLOBAL DÜŞÜNCƏLƏR G ö r ü l ə n b ü t ü n i ş l ə r, bir daha dem ə k ist ə yir ə m ki, bir m ə qs ə d ə y ö n ə ldilibdir - Az ə rbaycan b ö lg ə d ə v ə d ü nyada ö z m ö vqel ə rini m ö hk ə ml ə ndirsin, Az ə rbay- canda siyasi islahatlar daha da s ü r ə tl ə getsin, Az ə rbaycanda b ü t ü n kriteriyalar ist ə r siyasi h ə yatda, ist ə rs ə d ə iqtisadi, sosial h ə yatda b ü t ü n kriteriyalar d ü nyan ı n apar ı c ı ö lk ə l ə rinin kriteriyalar ı na yax ı nla ş s ı n. Bunu etm ə k üçü n bizim h ə m niyy ə timiz var, h ə m d ə proqramlar ı m ı z var. Beyn ə lxalq t əş kilatlarla m ü xt ə lif proqramlar var v ə biz bunlar ı u ğ urla icra edirik. İlham ƏLIYEV Az ə rbaycan Respublikas ı n ı n Prezidenti XXI əsr tarixə sivilizasiyanı keyfiyyətcə yeni bir mərhələyə yüksəldən qloballaşma əsri kimi daxil olmuşdur. Qlobal proseslər inkişaf səviyyələrində, din və mədəniyyətlərində, tarixi ənənələrində mövcud olan fərqlərə baxmarayaq, dünya ölkələrinin və xalqlarının bir-birindən qarşılıqlı asılılığını getdikcə artırır. Bu proseslər xalqların və bütövlükdə sivilizasiyanın taleyini həlledici dərəcədə müəyyən etməyə başlamışdır. Akademik Ramiz Mehdiyevin “Azərbaycan: qloballaşma dövrünün tələbləri” adlı fundamental əsərində qeyd etdiyi kimi: “Yeni yüzilliyin qısa başlanğıc dövründə dünyada elə heyrətamiz dəyişikliklər Yüklə 3,58 Kb. Dostları ilə paylaş:
|