Uşaq hüquqlarının araşdırılması
Yüklə 0,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Uşaq hüquqları dərslərində fikir yürütmək üçün verilən əsas suallar Haqqında Vasitəsilə Üçün
- Əyani vasitələr
Hər hansı şifahi və ya yazılı fikir yalnız tam başa düşüldüyü təqdirdə rəsm əsərində ifadə oluna bilər. Şəkillərin noyabrın 20-də, Beynəlxalq Uşaq Hüquqları Günü məktəbdə, bələdiyyədə, yaxud başqa ictimai binada nümayiş etdirilə bilməsi üçün biz tədris proqramını xeyli qabaqcadan planlaşdırmağı məsləhət görürük.
Müəllim
Şagirdlər uşaq hüquqları haqqında indi nə bilirlər? Konkret sinif otağında və ümumiyyətlə, məktəb icmasında uşaq hüquqlarının prinsipləri hansı yollarla müşahidə olundu? Məktəbdən kənarda necə hərəkət etməyi öyrənmə: Şagirdlər öz gələcək həyatları üçün nə öyrəndilər? Xüsusilə rəsm dərslərində şagirdlər anlayırlar ki, onların öz individual özünüifadə vasitələrini inkişaf etdirmələri həm mümkün, həm də vacibdir. Onlar incəsənət vasitəsilə müxtəlif uşaq hüquqları maddələrini təqdim etməyin individual yollarını tapırlar. Şagirdlər uşaq hüquqlarının pozulması hallarını hiss etməyi və həmin hallara qiymət verməyi bacarırlar. Onlar bu qabiliyyətlərini həmin pozuntuları öyrənmək və təqdim etmək məsələsinə fərdi yanaşmaları sayəsində inkişaf etdirirlər. Şagirdlər Mən uşaq hüquqları haqqında nə öyrəndim? Mən uşaq hüquqlarını sinifdə necə təcrübədən keçirdim? İndi mən hansı fəaliyyətə qadirəm?
Mən sinif yoldaşlarımla birlikdə uşaq hüquqlarını daha dərindən öyrəndim. Çoxlu suallar verdim və anladım ki, uşaq hüquqları konvensiyasının hər hansı maddəsini bilmirəmsə, bundan narahat olmağına dəyməz. Axı mən hələ bu sahədə öyrənməyə davam edəcəyəm. Bu layihə sayəsində sinif otağı və bütövlükdə məktəb binası bəzədilməsində iştirak etdiyim və özümü həqiqətən evdəki kimi rahat hiss etdiyim bir yerə çevrildi. Mən öz fərdi xarakterimi nümayiş etdirə bilirəm və mən bir fərd kimi qəbul olunuram. Mən incəsənət sahəsində olan istedadımdan daha yaxşı xəbərdar oldum. İndi bu istedadımdan istifadə etməkdə və bu sahədə özümü yoxlamaqda daha cəsarətliyəm. Bu istedadım mənim xarakterimin bir hissəsidir və bu istedadım bəzən mənim özümü ifadə etməyimə daha çox kömək edir, nəinki söylədiklərim və ya yazdıqlarım. Mən dostlarımla birlikdə uşaq hüquqlarına dair bənzər incəsənət layihələri fikirləşə, çəkdiyimiz bəzi rəsm əsərlərini sata və əldə etdiyimiz vəsaitlə uşaqlara dair layihələrə dəstək ola bilərəm.
Əyani vasitələr Uşaq hüquqlarına dair vəsaitlər (Aydın de! BMT-nin Uşaq hüquqları haqqında Konvensiyasının Kanada gəncləri üçün hazırlanmış sadələşdirilmiş versiyası və 1989-cu il konvensiyası). Prosedur Dərs 1
Müəllim yeni layihə haqqında sinfə ətraflı məlumat verir. Uşaqların bu layihənin təməl prinsipini başa düşmələri, onlardan nə tələb olunduğunu aydın dərk etmələri və uşaq hüquqlarının obrazlı şəkildə illüstrasiyalı təsvirinə dair nümunələrlə qabaqcadan tanış olmaları çox vacibdir. Ancaq müəllim uşaqlara müxtəlif insan və uşaq hüquqlarının obrazlı təsviri nümunələrini göstərməklə kifayətlənməməli, həmçinin özünüifadənin fərdi üsullarını tapmaqda onlara yardımçı olmaq üçün işə müxtəlif yanaşma tərzlərini nümayiş etdirməlidir. Müəllim bu layihədə rəsm müəllimi və ya yeli bir rəssamla əməkdaşlığı da nəzərdən keçirə bilər. Hərçənd bu işdə təşəbbüs və fəaliyyət müstəsna olaraq şagirdlərin ixtiyarına da verilə bilər. Müəllimin verdiyi girişdən sonra şagirdlər layihənin həyata keçirilməsini planlaşdırmaq üçün kiçik qruplara bölünürlər. Bu qruplar bu kimi məsələləri müzakirə edirlər: materiallar boyalar
alətlər
vaxt cədvəli şəklin ölçüsü, rəssamlıq anlayışı sərginin planlaşdırılması Qruplar müzakirə nəticəsində gəldikləri qənaəti siniflə bölüşürlər. Dərsin sonunda şagirdlərin hər birinə obrazlı şəkildə rəsmini çəkməli olduğu uşaq hüququ elan edilir. Uşaq hüquqları sinifdəki uşaqların sayından çox olduğundan müəllim aşağıdakı üsullardan faydalana bilər: şagirdlərə uşaq hüquqlarının heç də hamısı yox, bəziləri tapşırılır; daha sürətli işləyən şagirdlərə rəsmini çəkmək üçün bir yox, bir neçə hüquq tapşırılır; böyük həvəsi olan uşaqlar bir neçə hüquq seçə bilərlər; bir sinif başqa siniflə birlikdə işləyə və hüquqları bölüşdürə bilər. Hər şagirdə bütün uşaq hüquqlarının bir nüsxəsi verilir.
Şagirdlərə gələn həftəki dərsədək yerinə yetirməli olduqları aşağıdakı kimi ev tapşırığı verilir:
Rəsmini çəkdiyiniz / sizə tapşırılan uşaq hüququnu oxuyun və təhlil edin. Həmin hüququ incəsənət vasitəsilə təqdim etməyin yollarına dair təxmini fikirlərinizi hazırlayın. Təsvir etməyin müxtəlif yollarını göstərmək üçün jurnallardan, qəzetlərdən və kitablardan nümunələr toplamayın. Dərs 2
Şagirdlər öz fikirlərini bir-birləri ilə bölüşür və izah edirlər. Şagirdlərin uşaq hüquqlarını başa düşmələri çox vacibdir, onlar bu hüquqların sinifdə necə həyata keçirildiyinə dair nümunələr gətirməyi bacarmalıdırlar. Müəllim uşaq hüquqlarını və onların təsviri yollarını izah etməyi şagirdlərdən israrla xahiş etməlidir. Müəllim uşaqların fikirləri ilə əlaqədar öz rəyini qısa olaraq bildirə bilər. Şagirdlər öz fikirlərini təkcə sözlərlə ifadə etmirlər. Onlar məsələn, plakatlar hazırlayıb sinifdən asmağa və çəkdikləri təsvirləri müqayisə və müzakirə etməyə həvəsləndirilirlər. Elə edilməlidir ki, bu proses darıxdırıcı keçməsin. Dərs 2-4 Şagirdlər ikinci dərsin ikinci yarısını və növbəti iki dərsi öz layihələrini işləməyə həsr edirlər. Təcrübə göstərir ki, şagirdlər bir-birlərindən təcrid olunmuş şəkildə işləmədikdə daha həvəsli olurlar. Müəllim onları ağıllarına gələn ilk fikirlə qane olmamağa, yeni-yeni ideyalar düşünməyə ruhlandırır. Müəllim daim əlinin altında rəsm plakatları, qəzet və jurnallardan kəsilmiş müxtəlif diaqramlar, qrafiklər, reklam illüstrasiyaları saxlayır və onlardan istifadə etməklə şagirdlərə dəstək olur. Şagirdlər özləri də evlərindən illüstrasiyalı kitab və jurnallar gətirə bilərlər. Bu illüstrasiya kolleksiyasının uşaq hüquqları mövzusu ilə bağlı olması vacib şərt deyil. Şagirdlərin işə başlamazdan qabaq aşağıdakıları ətraflı müzakirə etməsi lazımdır: Mən bu hüququ necə başa düşürəm? Bu hüquqa hansı rəng uyğun gələr? Mən bu hüququ nə ilə əlaqələndirə, assosiasiya edə bilərəm? Bəzi ipucları: Əgər siz sinif otağında, məktəb binasında və ya hər hansı ictimai binada sərgi təşkil etməyi planlaşdırırsınızsa, onda kağızın ölçüsü və bu kağız üzərində yazılacaq hərflərin ölçüsü və forması ilə bağlı şagirdlərin razılığa gəldiyinə əmin olun Şagirdlərin öz işlərində bir-birlərinə kömək etməsinə imkan yaradın. Bunun üçün ya əlavə dərsdə, ya da evdə əlavə vaxt nəzərdə tutun. Xüsusi istedadı olan şagirdlərə xüsusi vəzifə və ya tapşırıqlar verməkdə tərəddüd etməyin. Sinfə dəstəkləməsi və ilhamlandırması üçün yerli bir rəssamı, yaxud şagirdlərinizin tanıdığı bir kəsi dərsə dəvət edə bilərsiniz. Müsabiqə keçirməyin və ən yaxşı işlər üçün mükafatlar təqdim etməyin məqsədəuyğun olub-olmadığını diqqətlə götür-qoy edin. Biz hətta yerli qəzetlərdən birində layihə Yüklə 0,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|