The scientific and pedagogical

42 
 
İ.Erdoğan 
 
rast gəlinməsi qrup üzrə 2 nəfərin diş  ərpi nümunələrində rast gəlinməklə ümumi 
gingivitli pasiyentlərin ayrı –ayrılıqda 12,5 ± 8,27% -ni əhatə etsələr də, müvafiq 
mikroorqanizm növlərinin koloniyalaşma qabiliyyətləri uyğun olaraq, 0,31 ± 0,030 
KƏV/mq, 1,60 ± 0,235 KƏV/mq və 0,32 ± 0,060 KƏV/mq aşkarlanmışdır. 
 
Ədəbiyyat 
 
1.
 
Artun J. The role of minimal intervention in orthodontics. // Medical Principles 
and Practice (Kuwait). 2002. - V.l 1, S.l. - P.7-15. 
2.
 
Cha J.-D., Kimi H.-K., Jeong M.-R., Moon S.-E. et al. Antimicrobial activity of 
extracts of several plants against some pathogenic oral microorganisms. // 
J.Dental Re. 2002. - V.81, Spec.Issue A. - P.A-116. 
3.
 
Enersen M. Porphyromonas gingivalis: a clonal pathogen? Diversities in 
housekeeping genes and the major fimbriae gene. J Oral Microbiol 2011; 3: 1–
11. doi: 10.3402/jom.v3i0.8487. 
4.
 
Harmsen M, Lappann M, Knøchel S, Molin S. Role of extracellular DNA during 
biofilm formation by Listeria monocytogenes. Appl Environ Microbiol 2010; 76: 
2271–9.   
5.
 
Hussein EA, Aksoy Dogan A. Distribution of Mutans Streptococci in Orthodontic 
Patients: Pilot Study. Turkish Journal of Orthodontics. 2009;22 (1):26-36.  
6.
 
Kuvvetli SS, Sandallı N. Sabit Ortodontik Tedavi Gören Hastalarda Ağız 
Hijyeninin Sağlanması ve Diş Çürüklerinin Önlenmesi. EÜ Diş Hek Fak Derg 
2006; 27: 135-144: 766-772.  
7.
 
Lo AW, Seers CA, Boyce JD, Dashper SG, Slakeski N, Lissel JP, et al. 
Comparative transcriptomic analysis of Porphyromonas gingivalis biofilm and 
planktonic cells. BMC Microbiol 2009; 9: 18. 
8.
 
Roberts AP, Mullany P. Oral biofilms: a reservoir of transferable, bacterial, 
antimicrobial resistance. Expert Rev Anti Infect Ther 2010; 8: 1441–50. doi: 
10.1586/eri.10.106. 
9.
 
Tutuncu R., Schlagenhauf U., Noack M.J. Recolonization of mutans streptococci 
on teeth with orthodontic appliances after antimicrobial therapy. // J. Dental Res. 
2000. - V.79, Spec.Issue. - P.244 
 
CHARACTERISTICS OF QUANTITATIVE AND QUALITATIVE CHANGES 
MICROBIOCENOSIS THE MOUTH AFTER USING BRACES 
 
I.Erdogan  
Summary 
 
Studies have been conducted to study the quantitative and qualitative changes 
microbiocenosis of oral cavity after application of orthodontic brackets. The low level of 
contamination of the oral cavity before orthodontic treatment was detected in determining  

---

43 
 
İ.Erdoğan 
 
the number of microorganisms that are potential pathogens cause of pathological 
processes in periodontal tissues. In the initial stages of orthodontic treatment, after fixing 
brackets in the oral cavity of patients was observed an increase amount of certain types of 
periodontal microorganisms Candida spp., Corynebacterium spp. 
 
 
ХАРАКТЕРИСТИКА КОЛИЧЕСТВЕННЫХ И КАЧЕСТВЕННЫХ 
ИЗМЕНЕНИЙ МИКРОБИОЦЕНОЗА ПОЛОСТИ РТА ПОСЛЕ 
ИСПОЛЬЗОВАНИЯ БРЕКЕТОВ 
 
И.Эрдоган  
Резюме 
 
Были  проведены  исследования  по  изучению  количественных  и 
качественных  изменений  микробиоценоза  полости  рта  после  применения 
ортодонтических  брекетов.  Низкий  уровень  обсемененности  полости  рта  до 
ортодонтического 
лечения 
выявлялся 
при 
определении 
количества 
микроорганизмов, являющихся потенциальными патогенными причинами развития 
патологических  процессов  в  тканях  пародонта.  На  начальных  этапах 
ортодонтического  лечения,  после  фиксации  брекетов  в  полости  рта  больных 
наблюдалось  увеличение  количества  некоторых  видов  пародонтопатогенных 
микроорганизмов Candida spp., Corynebacterium spp.  
 

---

44 
 
ODLAR YURDU UNİVERSİTETİNİN ELMİ VƏ PEDAQOJİ XƏBƏRLƏRİ 
THE SCIENTIFIC AND PEDAGOGICAL NEWS OF ODLAR YURDU UNIVERSITY
 
 
2016 - № 45
 
MÜASİR ŞƏRAİTDƏ KAPİTALIN TRANSMİLLİLƏŞDİRİLMƏSİNİN 
XÜSUSİYYƏTLƏRİ VƏ MEYLLƏRİ 
 
A.Ə.Hacıyeva 
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti 
Bakl, İstiqlaliyyət küçəsi,6 
e-mail: [e-mail] 
 
Açar sözlər: transmilliləşmə, beynəlmiləlləşmə qloballaşma, transmilli korporasiyalar, kapital. 
Key words: transnationalization, internationalization, globalization, transnational corporations, capital. 
Ключевые слова: транснационализация, интернационализация, глобализация, транснациональные 
корпорации, капитал. 
 
Giriş 
Dünya sivilizasiyasının təkamülünün müasir mərhələsi maddi istehsal amillərinin 
rolunun azalması  və  əsas istehsal resursları kimi informasiya və biliyin əhəmiyyətinin 
artmasıilə xarakterizə olunur. Postsənaye iqtisadiyyatının xarakterik xüsusiyyətləri - əmək 
məhsuldarlığının yüksəlməsini təmin edən istifadə olunan texnologiyaların 
intellektuallaşdırılması, məhsulların elmtutumluğunun yüksəldilməsi, biliklərin istehsalı, 
saxlanması  və transferi ilə bağlı  tədbirlərin dəyərinin artırılması, dünya iqtisadiyyatının 
qloballaşması    və  məhsulun həyat dövrünün azalmasına və innovasiyaların davamlı 
tətbiqinin zəruriliyinə gətirib çıxaran rəqabət  hesab olunur[1]. 
İqtisadiyyatın qloballaşması - bu, təsərrüfat fəaliyyətinin beynəlmiləlləşdirilməsinin 
ən yüksək inkişaf mərhələsidir ki, bu da, ilk növbədə, fəaliyyəti bir çox maneələriaşmağa 
imkan verən transmilli korporasiyaların(TMK) yaradılması  və inkişafını, ikincisi, vahid 
dünya bazar məkanının formalaşdırılması üzrə birgə hökumətlərarası  tədbirləri 
birləşdirir[2]. 
1.
 
TMK dünya təsərrüfat əlaqələrinin subyekti kimi 
Vahid sistem kimi və bütün dünya miqyasında işləməyə qadir qlobal iqtisadiyyatın 
formalaşması istehsalın transmilliləşmə proseslərinin sürətli inkişafı ilə xarakterizə olunur. 
Т.V. Кreydiçin tərifinə görə,transmilliləşmə - birbaşa xarici investisiyalar vasitəsilə 
təkrar istehsal proseslərinin bir hissəsinin bir ölkədən başqa (digər) bir ölkəyə köçürülməsi 
prosesidir[3]. Birbaşa xarici investisiyalara, portfel investisiyalardan fərqli olaraq, 
filialların təşkil və ya asılılığı  bərpa olunan xarici şirkətlər üzərində  nəzarətyaratmaq 
məqsədilə xaricdə qoyulan investisiyalar daxildir. Bu investisiyalar əsasən 
transmilliləşmənin əsası sayılantransmilli şirkətlər(TMK) tərəfindən həyata keçirilir.  

---