Sən İsa Məsihə iman edirsənmi? Böyüklərə katolik imanının əsasları barədə

etmək.
Qədimdən   bəri   həqiqi   Məsih   Kilsəsini   dörd
xüsusiyyətlərinə   görə   tanımaq   olar:  Birlik,
müqəddəslik,   ümumdünyalıq   və   həvarilik.  «Bu,
yeganə   Məsih   Kilsəsidir,   biz   onu   Müqəddəs,
Ümumdünya   və   Həvari   Kilsəsi   kimi   İman   Rəmzində
etiraf edirik. Bir-biri ilə sıx bağlı olan bu dörd xüsusiyyət
Kilsənin   əsas   cəhətlərinə   və   onun   missiyalarına   işarə
edir. Kilsə bunları özündən almayıb – Məsih Müqəddəs
Ruhla   Öz   Kilsəsinə   vahid,   Müqəddəs,   Ümumdünya   və
Həvari Kilsəsi olmağa imkan verir və O Özü Kilsəni bu
xüsusiyyətlərdən   hər   birini   yerinə   yetirməyə   çağırır»
(KKK 811).
Kilsə birdir, çünki bir olan Allah və Xilaskar tərəfindən
qurulub   və   bir   Müqəddəs   Ruhla   idarə   olunur.   Kilsə
(Peterin xələfi olan Roma Papasının imanında əsaslanan)
imanına görə birdir, Kilsə müqəddəs Evxaristiya Qurbanı
və   ayinləri   ilə   birdir.   «Rəbb   bir,   iman   bir,   vəftiz   bir,
hamının Allahı və Atası birdir» (Ef 4, 5-6). Mərasimlərin
və   ənənələrin   müxtəlifliyi   Kilsənin   birliyinə   zidd   deyil.
İmanı   xalqla,   dil   yaxud   mərasimlə   eyniləşdirmək
primitivdir. Katolik Kilsəsində bir çox mərasim var (latın,
vizantiya, amvrosi, kopt, və s.), bu da onun birliyinə zidd
deyil.
Kilsə müqəddəsdir, çünki onun üzvlərini təqdis edən
Məsih   müqəddəsdir,   Xilaskardan   alınan   təlim
müqəddəsdir,   Kilsə   üzvlərinin   ürəklərində   Məsihin
alovlandırdığı məhəbbət müqəddəsdir, həmçinin Kilsənin
övladları arasında  Məsihin  əmrlərini  tam yerinə  yetirən
və xilasa nail olan Müqəddəslər var. 
Kilsə
 ümumdünya  kilsəsindən   ibarətdir,   yəni
~ 56 ~
56

---

«katolik»,   «universal»,   «bütöv»   Kilsədir,   çünki   onda
həqiqətin bütövlüyünü və xilas vasitələrini verən Məsih
var; həm də ona görə ki, Kilsə Məsih tərəfindən bütün
bəşəriyyət,   bütün   irqlərdən   olan   insanlar,   xalqlar   və
zamanlar üçün təsis edilib.
Kilsə  həvari  kilsəsidir,   çünki   Həvarilərin   təməlində
qurulub, onların iman barədə sağlam təlimini qoruyur və
vəz edir; onun üzvlərini isə qanuni varisləri olan və Roma
Yepiskopu (Papa) ilə bir olan Yepiskoplar öyrədir və təqdis
edirlər.
Allahın Padşahlığı yer üzündə başlayır və əbədiyyətdə
davam edir. Yer üzündə olan imanlılar, səmada xilas olan
insanların   canları   və   ərafda   əzab   çəkənlər   ruhani
cəhətdən bir-biri ilə əlaqədardır. Yer üzündə yaşayanların
əbədiyyətə   gedənlərlə   bu   ruhani   əlaqəsi
Müqəddəslərin   ünsiyyəti
 adlanır.   İlk   əsrlərin
məsihçiləri   vəftiz   olunan   bütün   adamları   «müqəddəs»
adlandırırdılar,   çünki   onlar   «Allahın   Müqəddəsinə»   –
Məsihə   iman   etdilər,   Vəftiz   ayinində   təqdis   olundular,
təqdis   edən   lütf   aldılar,   əbədi   olaraq   Allahla   Padşahlıq
etmək   üçün   qabaqcadan   təyin   olundular,   səmadakı
mələklər   və   müqəddəslərlə   ruhani   əlaqə   vasitəsilə
Padşahlıqda artıq iştirak edirlər.
Yer   üzündəki   imanlılar  mübariz   Kilsə  adlanır,   çünki
onlar   çətinliklərdən   və   sınaqdan   keçirlər,   öz   mənfi
vərdişlərinə qalib gəlirlər. Mübariz Kilsənin üzvləri bir-biri
ilə   imanın,   ayinlərin,   ruhani   ənamların   və   məhəbbətin
birliyində   ünsiyyət   edirlər.   Məsih   bizə   «Atamız»,   «bizə
bağışla», «bizə ver» sözləri ilə dua etməyi öyrətdi, bu da
məsihçinin yalnız özü üçün deyil, bütün Kilsə üçün dua
etməsinə işarə edir; Kilsə isə onun üçün dua edir.
~ 57 ~
57

---

Ərafdakı   insanların   ruhları  əzab   çəkən   Kilsədir,   çünki
etdikləri   günahlara   görə   onlar   əzabları   ilə   Rəbbə   əvəz
verirlər.   Ərafdan   sonra   insanların   ruhları   cənnətə,   yəni
Allahın Padşahlığına daxil olurlar. Əraf cəhənnəm demək
deyil, onu gözləmə otağı ilə müqaisə etmək olar. Ərafda
insanların   ruhları   yer   üzündə   yaşayan   bizlərə   görə   dua
edir,   biz   isə   onlara   Müqəddəs   Messa   qurbanı,
indulgensiya, dua və mərhəmət əməlləri ilə kömək edirik
ki, onlar Allaha məhəbbətdə daha kamil olsunlar. 
Səmada olan insanların ruhları  bayram edən Kilsədir,
çünki onlar əbədi səadətə qovuşub, Allahı izzətləndirirlər.
Səmadakı   müqəddəslər   bizə   görə   dua   edirlər,   biz   isə
onlardan himayə diləyirik, çünki onlar Rəbb Allaha daha
yaxın və daha məqbuldurlar.
~ 58 ~
58

---

Ayrılmış məsihçilər barədə
Pravoslav   Kilsəsi  («fərqli,   katolik   olmayan»   imana
məxsus olan) 1054-cü ildən mövcuddur, lakin bu vaxta
qədər   də   özünü   «Pravoslav»   (ortodoksal)   və
«ümumdünya»   (yunanca   “kafolik”)   adlandırırdı.
Bidətçilərdən fərqli  olaraq,  «Pravoslav»  termini  «katolik
olmayan»   mənasını   vermirdi,   çünki   vahid,   müqəddəs,
ümumdünya (katolik) və Həvarilərin Kilsəsinə daxil idi. 
Ayrılmanın   hekayəsi   belədir.   Bizans   imperatorları
məsihçiliyi   qəbul   etmələrinə   baxmayaraq,   Roma
Qeysərlərinin   bütpərəst   düşüncə   tərzini   saxlayırdılar.
Onların   fikrinə   görə   «İlahi»   Qeysər   Baş   keşişdir   və
imanlılar üzərində hakimiyyət ona məxsusdur. Buna görə
də onlar əvvəldən Kilsəni özlərinə tabe etməyə çalışıblar.
Dünyəvi   hakimiyyətin   Kilsəni   idarə   etmək   cəhdləri
«qeysər-papaçılıq»   (qeysər  Papa   olmaq   istəyir)   adlanır.
Roma   Papaları   buna   qarşı   çıxırdılar,   amma   Bizansda
imperatorlar   Kilsəni   özlərinə   tabe   edə   bildilər.
İmperatorlar   Konstantinopolda   özlərinə   məqbul   olan
adamları   yüksək   ruhani   vəzifələrə   təyin   edərək   Roma
Papasından   tam   müstəqil   olmağa   çalışırdılar.   Ayrılma
Konstantinopol   Patriarxı   Fotinin   dövründə   846-cı   ildə
başlandı və 1054-cü ildə Mixail Kerullari dövründə bitdi.
Rus Pravoslav Kilsəsi hələ uzun müddət Roma Papasının
hakimiyyətini   tanıdı,   amma   yunanların   təsiri   altında
tədricən Ümumdünya Kilsəsindən ayrıldı.
Protestantizm  (Roma   Papasının   hakimiyyətinə   qarşı
çıxma)   tarixi   Qərbdə   XVI   əsrdə   başlandı.   1517-ci   ildə
rahib və keşiş Martin Lüter 95 tezis dərc etdi, bunlarla o,
Kilsədə islahat tələb etməkdən başqa Həvarilərin imanını
~ 59 ~
59

---