Proqram Avropa İttifaqı
Yüklə 262,65 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.4. Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar haqqında qanun (1996-cı il)
- 3.2. Sektorun əsas iştirakçıları
7
kinoteatr məkanlarının özəlləşdirilməsi
film mütəxəssislərinin təhsil və təlim alması
filmlərin Azərbaycan dilinə dublyaj edilməsi
milli və digər filmlərin rəqəmsallaşdırılması
film irsinin bərpa edilməsi, saxlanması, araşdırılması və təbliğ edilməsi
milli filmlərin beynəlxalq arenada təbliğ edilməsi və xarici yayım şirkətləri ilə əlaqələrin yaradılması
Proqramda konkret yol, vaxt planı və ya məsuliyyət bölgüsü göstərilməsə də, o, son illərdə
dövlət səviyyəsində həyata keçirilən tədbirlərin əsasında durur. Kinematoqrafiya infrastrukturunun davamlı müasirləşdirilməsi ilə yanaşı, film sənayesinin beynəlmiləlləşdirilməsinə də sərmayə qoyulub. Dövlət studiyaları beynəlxalq film festivallarında iştirak etməyə başlayıb, Kann Film Festivalında milli pavilyon yaradılıb və Rusiya, Türkiyə, Belarus və digər ölkələrlə bəzi müştərək film layihələri həyata keçirilib. Ən böyük sərmayələrdən biri əsasən film irsinin toplanması və saxlanması üçün arxiv kimi fəaliyyət göstərən Dövlət Film Fondunun yeni binasının inşa edilməsinə qoyulub. Buraya filmlərin arxivə salınması və rəqəmsallaşdırılması üçün müasir avadanlıqların satınalınması da daxildir. Təşkilat regionun başqa arxivləri (Rusiya, Gürcüstan, Belarus, Litva və digər ölkələrdə) ilə də əməkdaşlıq edir. O, Rusiya TV və Radio Fondu ilə birlikdə çox sayda filmi bərpa edib və rəqəmsallaşdırıb. Bütün yeni milli filmlər rəqəmsal formata salınıb və Dövlət Film Fonduna göndərilib. 2.4. Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar haqqında qanun (1996-cı il) Bu qanun müəlliflik hüquqlarının beynəlxalq standartlara uyğun olaraq qorunmasının əsas prinsiplərini müəyyən edir və audiovizual əsərləri də əhatə edir. O, müəlliflik hüququnun şəxsi hüquq kimi nəzərdən keçirildiyi kontinental konsepsiyasına əsaslanır (müəlliflik hüququnun kommersiya tərəfinin vurğulandığı anqlo-sakson yanaşmasına yox). Burada "müəllif" sözü çox geniş mənaya malikdir və müəlliflik hüququnun qorunması üçün çox sayda tədbirlər sadalanır. Audiovizual sahədə müəlliflik rejissorlar, ssenaristlər və bəstəkarlarla məhdudlaşmır, operatorlar və dizaynerləri də əhatə edir. Qanunda əlaqəli hüquqlar (ifaçılar, fonoqram istehsalçıları və yayım təşkilatların hüquqları) da müəyyən edilir. Hüquqların irsən alınması müəllifin vəfatından sonra 50 il müddətində mümkündür. Maliyyə şərtlərinin əksəriyyəti hüquq sahibi və əqli mülkiyyət hüququnun istifadəçiləri arasında danışıqların aparılmasına əsaslanır. Bundan başqa, Azərbaycanın audiovizual sənayesinə Nazirlər Kabinetinin "Filmlərin yayımı və nümayişi Qaydaları" haqqında qərarı (06.07.2006 tarixli 165 nömrəli) və "Dövlət sifarişi ilə istehsal edilən kinofilmlərin yaradıcılarına ödənilən müəllif qonorarlarının və sair ödənilən haqların miqdarı və verilməsi Qaydaları" haqqında qərarı (11.05.2004 tarixli 65 saylı və qərar və 10 saylı Əlavə) da müəyyən təsirə malikdir.
8
3. FİLM SEKTORUNA QISA NƏZƏR 3.1. Film istehsalı sahəsinin strukturu Azərbaycanda dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən (və dövlət mülkiyyətində olan) kinostudiyalar film sektorunda aparıcı rol oynayır. Dövlət bir qayda olaraq Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən təmsil edilir. Nazirlik filmləri dövlətin altı kinostudiyası vasitəsilə çəkir (bədii filmlər "Azərbaycanfilm", sənədli filmlər "Salnamə" və "Yaddaş", animasiya filmləri "Azanfilm", debütlər "Debüt", satirik və qısametrajlı filmlər isə "Mozalan" studiyasında). Film istehsalı üçün illik büdcə təqribən 6 milyon manat (orta hesabla 3,2 milyon avro) təşkil edir, bu məbləğin yarısında çoxu "Azərbaycanfilm" kinostudiyasına verilir. Dövlət büdcəsinə yaxın keçmişdə məhdudiyyət qoyulması bu məbləğin 2017-ci ildə xeyli azaldılmasına səbəb olub (1 milyon manat).
Filmin çəkilişi prosesi Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin hər il təşkil etdiyi ssenari müsabiqələrinə əsaslanır. Nazirlik nümayəndəsinin sözlərinə görə, filmin istehsalı üçün plan "dövlətin maraqlarına, eləcə də milli mənəvi dəyərlərə uyğun olaraq, sosial, siyasi və mədəni prioritetlər əsasında, o cümlədən bədii keyfiyyətlər, orijinal yaradıcı konsepsiyalar və aktuallığın nəzərə alınması ilə hazırlanır". Tövsiyə olaraq bildirmək istərdik ki, Nazirlik prosesi şəffaflıq və aydın meyar və şərtlərin müəyyən edilməsi baxımından inkişaf etdirə bilər.
Ssenarilərin seçilməsi prosesi "Azərbaycanfilm" kinostudiyası yanında Məsləhət Şurası tərəfindən təşkil edilir. Şura seçilmiş müraciətləri Nazirliyə təqdim edir. Bu Şura eyni zamanda növbəti il üçün dövlət sifarişi ilə çəkilən filmlər üçün təklifləri və filmlərin istehsal planını hazırlayır, eləcə də gələcəkdə istifadə edilməsi üçün ssenarilərin saxlanmasını təmin edir. Ssenarilər əsasən "Azərbaycanfilm" kinostudiyası tərəfindən hazırlanır. Müstəqil studiyalar layihənin xərclərinin minimum 30%-ni
qarşılaya bilsələr, qalan 70%-nin Nazirlik tərəfindən maliyyələşdirilməsi ilə onlarla da müqavilə bağlana bilər.
Hazırda Azərbaycanın film sənayesi ilə bağlı hərtərəfli statistika bazası mövcud deyil (misal üçün, sektorda çalışan adamların sayı, sektordakı şirkətlərin sayı, bazarda pay, istehsal edilən filmlərin sayı və s.). Əldə olan məlumatların daha keyfiyyətli olması sübutlar əsasında siyasətin hazırlanmasına töhfəsini verə bilər.
Sektorun strukturu aşağıdakılardan ibarətdir:
Altı dövlət kinostudiyası (ən böyüyü "Azərbaycanfilm"dir) – dövlət tərəfindən birbaşa maliyyələşdirilir, dövlətin kinematoqrafiya üçün maliyyələşməsinin əsas hissəsini istifadə edir
maliyyələşdirilir; onlar bəzən dövlət maliyyələşdirməsindən faydalana bilir
Müstəqil prodüserlər – frilans
fəaliyyət göstərirlər, əsasən özəl
maliyyələşdirmədən istifadə edirlər
Əsasən onlayn yayım üçün həvəskar film istehsalı 3.2. Sektorun əsas iştirakçıları Yüklə 262,65 Kb. Dostları ilə paylaş:
|