Peter yakob
Yüklə 1,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- I. Müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatlarının fərqləndirilməsi ilə bağlı İPM-in 41-ci və 42-ci maddələrinə əsasən inzi
- İPM-in 43-cü maddəsinə əsasən həyata keçirilən müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatında
- İPM-in 44-cü maddəsinə
55 üçüncü şəxslərin üzərinə müəyyən vəzifələr qoymaq istədikdə (bax: İPM-in 40.3-cü maddəsinin 2-ci cümləsi)). İPM-in 40-cı və ondan sonrakı maddələri ilə tən- zimlənən qərardad icraatları iddia icraatından (yaxud əsas iş üzrə icraatdan) onunla fərqlənirlər ki, həmin icraat- lar çərçivəsində qərardadlar, bir qayda olaraq, (ayrıca) şifahi məhkəmə baxışı keçirilmədən qəbul olunur. Bu icraatlarda sübutların araşdırılması da baş vermir. Belə ki, sözügedən icraatlar çərçivəsində qərarlar tez qəbul olunmalıdır. Yox, əgər məhkəmə sübutların araşdırılmasını zəruri hesab edərsə, o, bunu İPM-in 41.2, yaxud 43.1.2-ci maddəsinə əsasən iddianın uğurluluq ehtimalına dair ver- diyi proqnozunda nəzərə ala bilər. Belə hallarda, uğurluluq ehtimalı açıq olur və müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatı üzrə qərar bu əsas üzərində qəbul edilməlidir. Müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatlarının mə- nası, müvafiq olaraq proses iştirakçılarının subyektiv hü quq larının qorunması naminə faktlar yaradılmasının qar şısını almaqdır (bax: Azərbaycan Respublikası Kon- sti tusiya Məhkəməsinin İPM-in 44-cü maddəsinin bəzi müddəalarının şərh edilməsinə dair 20 aprel 2015-ci il ta- rix li qərarı). Müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatlarında ərizələrin/ tələblərin mümkünlüyü və əsaslılığı hissəsində hansı məsələlərin yoxlanılmalı olması həmin icraatın növündən asılıdır. Bununla bağlı, bir tərəfdən İPM-in 41 və 42-ci maddələri, digər tərəfdən İPM-in 43-cü maddəsinə əsasən həyata keçirilən müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatları biri-birindən fərqləndirilməlidir. Hər iki icraat növünə, bir növ əvvəlcədən işə salınmış qayda qismində İPM-in 40-cı maddəsi şamil olunur. 56 I. Müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatlarının fərqləndirilməsi ilə bağlı İPM-in 41-ci və 42-ci maddələrinə əsasən inzi- bati aktların icrasının dayandırılmasına dair müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatlarında ərizəçi “İnzibati icraat haqqında” Qanunun 2.0.11-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş mə nada əlverişsiz (yükləyici) inzibati akt vasitəsilə (“İn- zibati icraat haqqında” Qanunun 1.2-ci maddəsinə əsasən, sadəcə faktiki xarakterli hərəkətlər vasitəsilə deyil!), artıq onun hüququna edilmiş müdaxiləni müvəqqəti olaraq da yandırmaq məqsədi güdür. Bu müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatına “uyğun gələn” iddia növü İPM-in 32-ci maddəsində tənzimlənən mübahisələndirmə haqqında id- diadır. Əgər ərizəçi müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatında onun üçün müsbət olan qərardadın qəbuluna nail olarsa, bu, o deməkdir ki, inzibati orqan əlverişsiz inzibati aktı müvəqqəti olaraq icra edə bilməz. Məhkəmə, hətta inzi- bati aktın icrasının dayandırılması barədə ərizə ilə bağlı qərar qəbul edilənədək, bu barədə inzibati orqanın üzərinə birbaşa öhdəlik qoya bilər (bax: İPM-in 41.3-cü maddəsi). Bununla, ərizəçinin hüquqi müdafiə marağı ilkin olaraq kifayət qədər nəzərə alınmış olur. Məzmun baxımından isə məhkəmə (artıq qaldırılmış və ya qaldırılmalı olan, lakin hər bir halda, hələ mümkün olan) mübahisələndirmə haqqında iddianın uğurluluq perspektivini yoxlayır (bax: İPM-in 41.2-ci maddəsi). İPM-in 43-cü maddəsinə əsasən həyata keçirilən müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatında isə vəziyyət fərqlidir. Belə ki, bu icraat çərçivəsində ərizəçi onun üçün 57 müsbət olan bir şeyə yenidən nail olmaq, yəni özünün bu vaxta qədərki hüquqi vəziyyətini yaxşılaşdırmaq istəyir. Başqa sözlə, ərizəçi burada təkcə əvvəlki hüquqi vəziyyəti bərpa etmək məqsədi güdmür. Buradan isə belə bir nəticə hasil olur ki, İPM-in 43-cü maddəsinə əsasən həyata keçirilən müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatlarında müvafiq iddia növü (əsas iş üzrə iddia) məcburetmə, yaxud öhdəliyin icrası haqqında iddiadır. Sözügedən müvəqqəti xarakterli müdafiə icraatı növü çərçivəsində ərizəçi in- zibati orqandan onun müəyyən hərəkətləri etməkdən çəkinməsini də tələb edə bilər (məsələn, “İnzibati icraat haqqında” Qanunun 1.2-ci maddəsinə əsasən faktiki xarak- terli hərəkətlər vasitəsilə müdaxilə edilməsi təhlükəsi mövcud olduqda). Müvafiq icraatda ərizəçinin daim öz hüququ vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasını tələb etməsindən belə bir nəticə hasil olur ki, İPM-in 43-cü maddəsinə əsasən qəbul edilən müvəqqəti xarakterli müdafiə barədə müsbət qərardadlarda hüquqi tələblər İPM-in 41-ci və 42- ci maddələrinə əsasən həyata keçirilən müvəqqəti xarak- terli müdafiə icraatındakılardan daha yüksəkdir (sərtdir). Belə ki, ərizəçi müvafiq icraatda iddianın uğurlu olacağını kifayət qədər əsaslı və inandırıcı surətdə təsvir etməlidir (bax: İPM-in 43.1.2-ci və 43.2-ci maddələri). İPM-in 44-cü maddəsinə əsasən həyata keçirilən icraatlar xüsusi rola malikdir. Həmin icraatlar İPM-in 41, 42 və 43-cü maddələrinə əsasən qəbul edilmiş müvəqqəti xarakterli müdafiə barədə qərardadların dəyişdirilməsinə və ya ləğvinə yönəlir. Bu qərardadlar, ya məhkəmə tərəfindən onun xidməti vəzifəsinə görə, ya da prosesin hər bir iştirakçısının vəsatəti əsasında dəyişdirilə və ya ləğv Yüklə 1,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|