Mühazirə konspekti
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
13 Mühazirə -3 Stimulyatorlar Biopotensialların qeydiyyatında bioloji obyektə müəyyən təsirlər göstərmək üçün (elektrik, optik, akustik və s.) stimulyatorlardan istifadə olunur. Bu stimulyatorların təsiri ilə qeyd edilən biopotensiallardakı dəyişiklik diaqnostika üçün istifadə edilir. 1. Kardiostimulyatorlar Kardiostimulyatorlar ürəyin funksiyasını müəyyən ahənglə qanın qan-damar sistemindən qovulmasıdır. Bu ahəng pozulduqda, və ya zəiflədikdə aritmiya baş verir. Aritmiya ilə mübarizə üsullarından biri miokarda məlum amplitudlu, stabil tezlikli impulsların verilməsidir. Bu kardiostimulyatorlar vasitəsilə yerinə yetirilir. Kardiostimulyatorlar impulslar hasil edən generatorlar, bu impulsları ürəyə çatdıran naqillərdən, miokarda daxil edilmiş elektrodlardan ibarətdir. Kardiostimulyatorlar bədənə daxil edilimiş, bədən də yerləşmiş şəkildə hazırlanır. Adətən generator hissəsi bədəndən kənarda, kəmərdən asılmış vəziyyətdə olur və naqillər bədənə daxil edilərək elektrodlarla birləşdirilir. Belə hazırlanmış kardiostimulyatorların müsbət cəhəti onların qida blokunun asan dəyişdirilməsi və özünün təmir edilməsidir. Mənfi cəhəti xəstəyə narahatçılığa səbəb olması elektrodla birləşmə məftillərinin uzun olaraq maneə siqnalının mənbəyi olmasıdır. Qısa məftillərə ( birləşdirici) və qismən rahat olmasına görə endo kardiostimulyatorlar yuxarıda göstərdiyimizdən fərqlənir. Həcmcə çox kiçik hazırlanır və bədənin ürəyə yaxın boşluğunda yerləşdirilir. Aşağıdakı şəkildə elektrokardiosimulyatorun struktur sxemi verilmişdir. Şəkil 1. Elektrokardiostimulyatorun struktur sxemi İmplantasiya olunan kardiostimulyatorları mənfi cəhəti qida blokunun dəyişdirilməsi məqsədilə onların cərrahi yolla bədəndən çıxarılıb, yenisinin daxil edilməsidir. Kardiostimulyatorun iş prinsipi aşağıdakı kimidir: Sxemdə generator kimi blokinq generatordan istifadə eidlir. T 1 tarmzistoru R 3 müqavimətindən verilən potensialla (bazaya verilən) açılmağa başlayır və onun kollektor dövrəsindənm cərəyan artımı baş verir. Kollektor açılmağa başlayır, bu zaman yerləşən transformatorun I tərəf dolağından cərəyan axmağa başlayır. Bu cərəyan 14 dəyişməsi zamanı II tərəf transformasiya olur. Transformasiya olunmuş dəyişən siqnal tranzistorun bazasına verilir. Şəkildən göründüyü kimi onun polyarlığı elə seçilir ki, tranzistor bağlı rejimə keçsin. Bu potensial C 2 tutumundan T 1 tranzistorunun bazasına verilir. Tranzistor bağlanacaq və çıxışda yüksək gərginlik alınacaq. Bu rejimdə tranzistorun kollektor dövrəsindən cərəyan axmadığından əks rabitə dövrəsindən EHQ induksiyalanır, yəni, tranzistoru bağlayan potensial azalır. R 3 müqavimətindən verilən potensialın tranzistor yenidən açılmağa başlayır. Sxemdən göründüyü kimi generatorun qida dövrəsində paralel qoşulmuş akkumlyatora ardıcıl D 1 və D 2 diodları əlavə edilmişdir. Bu paralel akkumlyatorların ardıcıl olaraq sxemə boşalmasını təmin edir. Proses aşağıdakı kimi gedir: Təbii ki, bu B 1 və B 2 akkumlyatorlarından birinin gərginliyi digərindən fərqlənir. Gərginlik aşağı olan akkumlyator dövrəsi akkumlyator ardıcıl qoşulmuş olur. Beləliklə, gərginliyi nisbətən yüksək olan qolda yerləşdirilmiş akkumlyator generatoru qidalandırır. Elə ki, onun gərginliyi digərinə nisbətən azaldı, işə o biri qolda yerləşən akkumlytor düşür və onun qolu bu akkumlyatorun generatora boşalmasını təmin edir. Belə sxemin köməyilə akkumlyatorun növbəli işləməsi sayəsində qida blokunun öz funksiyasını yerinə yetirmə müddəti artılır. Hal-hazırda stimulyatorda qida blokunun istifadə müddəti 5-6 ildir. Yüklə 0,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|