Mühazirə konspekti

 Qan dövranı və qanın həcminin ölçülməsi 
 
Orqanizmin fəaliyyətinin təmin edən qan toxumalara qidalı maddələri nəql edərək 
biokimyəvi reaksiyaların nəticələrini orqanizmdən kənarlaşdırır. Pasienti tədqiq edən və 
hər bir həkim orqanizmdəki qanın miqdarını onun tərkibindəki oksigenin və qidalı 
maddələrin miqdarı barədə məlumata malik olmaq istəyir. Buna səbəb toxumaların 
qidalanmasının öyrənilməsidir. Qeyd edək ki, bu kifayət qədər mürəkkəb məsələ 
olduğundan adətən qan dövranı və qanın həcminin dəyişilməsi ölçülür. Bu da həkim 
üçün müəyyən çətinliklə əlaqədar olduğundan həkim müayinəyə arterial qan təzyiqini 
ölçməklə başlayır. Hesab edilir ki, bu parametr qan dövranı ilə ( qan dövranının 
göstəricisi ilə) adekvatdır. Arterial qan təzyiqinin ölçülməsi mümkün olmadıqda həkim 
elektrokardiqorafik siqnalın qeydiyyatını təmin edir. Məlumdur ki, elektrokardioqrafik 
siqnal arterial qan təzyiqi ilə adekvat karrelasiya olunur. Qeyd etmək lazımdır ki, 
baxdığımız parametrin ölçülməsini qan damarlarının bütövlüyünü pozulmaması 
şəraitində aparmaq məqsədə uyğundur (əks halda əmələ gələn tromb fəsadlar yaradır). 
Bu baxımdan sənaye tədqiqatlı sərf ölçəndən istifadə edilməsi məsləhət görülmür. 
Ona görə də qan dövranı və qanın həcminin ölçülməsində məhz bu məqsədlər üçün 
hazırlanmış sərf ölçənlərdən istifadə edilməlidir. 
 

---

45 
Əsas ədəbiyyat 
 
1.
Н.А. Короневский, Е.П.Попечителев, С.П.Серегин, «Медицинские 
приборы,аппараты, систeмы и комплексы» Учебник. Курск ОАО 
«ИПП»Курск» 2009-986 стр. 
2.
N.T.Abdullayev, K.S.İsmayılova “Tibbi cihazlar, aparatlar, sistemlər və 
komplekslər” Bakı. Azərnəşr-2018. 305s. 
3.
Медицинские приборы. Разработка и применение. Москва. Медицинская 
книга 2004-720 стр. 
4.
В.Г.Гусев. «Получение информации о параметрах и характеристиках 
организма и физические методы воздействия на него. Учебное пособие. 
Москва «Машиностроение» 2004-597 стр
5.
Е.П.Попечителев, 
Н.А.Кореневский 
«Электрофизиологическая 
и 
фотометрическая медицинская техника».Учебное пособие ,Москва 
«Высшая школа» 2002-470 стр.
6.
Медицинская техника в хирургии. Киев "Здоровья" 1991-222 стр. 
7.
Медицинская электронная аппаратура для здравоехранения. Москва 
"Радио и связь" 1981-344 стр. 
8.
Л. В. Ильясов Физические основы и механические средства 
медицинской визуализации. Т.1,2 Тверь 2013. 
9.
А.Р. Ливенсон - Электромедицинская аппаратура, М.: Медицина, 1981, - 
344 с. 
 
Əlavə ədəbiyyat 
10. Медицинские приборы. Разработка и применение. Джон Г. Вебстер, 
Джон В.Кларк мл., Майкл Р. Ньюман, Валтер Х. Олсон и др.– 
Медицинская книга. М:. 2004, 720 с.