Mühazirə konspekti

Mühazirə-14. Fonokardioqrafiya 
 
Fonokardioqrafiya ürəyin fəaliyyəti zamanı yaranan küylərin analiz metodudur. Bu 
metod fonokardioqrafiya, cihaz fonokardioqraf adlanır. Tədqiq olunan siqnallar səs 
siqnallarıdır. Bu siqnalların tezlik diapazonu 10-800 Hs arasında götürülür. 
Fonokardiqorafiya metodu ürəyin tonları ilə ürəkdə gedən elektriki və mexaniki 
hadisələr arasında əlaqənin öyrənilməsini təmin edir. Bu məqsədlərlə fonokardioqrafiya 
onlarla paralel aparılır. 
Qeyd etmək lazımdır ki, indiyənədək ürək tonları və küylərin mənşəyi barədə 
vahid bir fikir yoxdur. Hesab edilir ki, ürək tonları qan axınının sürətinin, küylərin isə 
qan axınının trubulentliyi ilə izah edilir. 
Fonokardioqrafiyada 
tədqiq 
edilən 
səs 
rəqslərinin 
aşağıdakı 
əsas 
xarakteristikalarından istifadə edilir: 
-
Səsin tezliyi 
-
Səsin intensivliyi 
-
Səsin tembiri 
Fonokardioqrafiyada 
müxtəlif 
mikrofonlardan 
istifadə 
edilir. 
Bunlara 
elektrodinamik, pyezoelektrik və elektrostatik mikrofonlar aiddir. 
Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, fonokardioqraflar elektrokardiqorafik siqnallarla 
paralel alınan səs siqnallarının qeydiyyatı metodudur. Dediyimiz aşağıdakı şəkildə öz 
əksini tapır: 
I II III IV 
Şəkil 1. Fonokardioqrafik siqnallarla elektrokardoqrafik siqnalların paralel 
aparılması 
Tədqiq olunan küyləri ardıcıllığa görə 4 tipə ayırırlar: QRS dişciklərinin küyləri, II 
T dişciyinin küyləri, III diastolaya hazırlıq küyləri, P dişciyinin küyləri. 
Belə paralel tədqiqat ürək-damar sistemindəki qüsurların öyrənilməsi üçün 
diaqnostik informasiyanın yığılmasını təmin edir.

---

42 
Fonokardioqraflarda yuxarıda qeyd edildiyi kimi müxtəlif prinsipli mikrafonlardan 
istifadə edilir. Onlara qoyulan təlabat mikrafonun döş qəfəsi ilə bilavasitə əlaqədə 
olmasıdır. 
Hal-hazırda fonokardioqraflarda kompyuterlərdən geniş istifadə edilir. Aşağıdakı 
şəkildə belə bir cihazın struktur sxemi verilmişdir: 
mikrafon
elektrodlar 
Şəkil 2. Kompyuterləşdirilmiş fonokardioqrafların struktur sxemi 
Sinəyə bərkidilmiş mikrafondan gələn siqnalları gücləndirərək komutatora verir. 
Kamutatora həmçinin elektrokardioqrafik siqnallar da verilir. Kamutatorun çıxışı ARÇ-
lə əlaqələndirilir. Baxılan siqnallar burada rəqəm koduna çevrilir. ARÇ-nin çıxışındakı 
siqnal (rəqəm kodu) uzlaşdırıcı modul vasitəsilə fərdi kompyuterə ötürülür. İdarəedici 
siqnallar baxdığımız struktur sxemdə göstərilməyib. 
Tədqiqatları apararkən yaranan problemlərdən biri pasientin fərdi xüsusiyyətindən 
asılıdır. Bu məqsədlərlə kalibrləşdirici blokdan istifadə edilir. Məlum amplitudlu 
siqnalları bədənə verilərək mikrafon vasitəsilə qəbul edilib, kompyuterdə qeyd edilir. 
Bu üsulla sanki siqnalların ölçmə nəticəsinin dəqiqliyi artırılır. 
KB 
Uzlaş. 
modul. 
ARÇ 
FK 
Komutator 
› 
› 

---

43