Microsoft Word yusifova ulduz doc
Yüklə 0,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.2. Vergi öd əni şl ərinin s əm ər əliyinin mü əyy ən edilm əsi v ə onun
36
Vergi daxilolmalarının mühüm bir hissəsinin qeyri-dövlət sektorunun payına düşməsi ölkə rəhbərliyinin özəl sektorun inkişafını daim diqqət mərkəzində saxlamasının və bu sahəyə xüsusi önəm verməsinin təzahürüdür. Cədvəl 3. ÜDM və vergi daxilolmalarının artım sürəti (%-lə)
əvvəlki ilə nisbətən artımı Fərq 2001
109,9 113,6
3,7 2002
110,6 117,3
6,7 2003
111,2 121,1
9,9 2004
107,0 122,1
11,9 2005
126,4 142,0
15,6 2006
134,5 190,1
55,6 2007
125,0 167.6
42.6 2008
110,8 126,3
18.5 2009
109,3 71,6
-37,7 2010
105,0 104,4
-0,6
Cədvəl 3-də illər üzrə ÜDM və vergi daxilolmalarının artım sürətini müqayisə etsək görərik ki, vergi daxilolmalarmın əvvəlki ilə nisbətən artımı ÜDM-nin əvvəlki ilə nisbətən artımından 2 dəfə, hətta 2007-ci ildə 2.7 dəfə çoxdur. Bu isə vergi sisteminin səmərəlilik göstəricisi kimi xarakterizə oluna bilər. Bunun əsasını da son illərdə vergi sisteminin qanunvericilik bazasınm təkmilləşdirilməsi, vergi orqanları əməkdaşlarının peşəkarhq səviyyələrinin artırılması, ölkədə əlverişli vergi mühitinin yaradılması və sivil vergi xidmətinin formalaşdırılması təşkil edir. Cədvəl 4. 2008-2013-cü illər üzrə vergi daxilolmalarının daxilolma mənbəyinə görə bölgüsü ( milyon manatla)
1.1.
Fiziki şəxslərin gəlir vergisi 627,2 581.9 590,2 715,7 813,0 859,7
1.2. Mənfəət vergisi 2862,3 1329,2 1429,9 2134,0 2252,0 2374,8
2. Mülkiyyətdən vergilər 170,9 108,9 152,3 167,3 164,4 182,6 2.1.
Ə mlak vergisi 112,9 66,2
101,8 103,9 105,1 125,1
2.2. Torpaq vergisi 30,6 26,2
35,3 35,3
30,6 33,1
2.3. Yol vergisi 27,365 16,463 15,169 28,095 28,655 24,384
37
3. Mal və xidmətlərdən alınan daxili vergilər 2859,2 2978,8 3114,9 3220,7 3464,2 3934,7 3.1.
Ə DV
1910,9 2012,8 2082,5 2222,7 2366,9 2710,0
3.2. Aksiz
395,8 417,4 452,0 417,4 454,4 511,9
3.3. Mədən vergisi 486,9 485,1 514,9 480,2 531,5 593,3
3.4. Sadələşdirilmiş vergi 65,6 63,5
65,5 100,4 111,4 119,5 4.1.
Sair daxilolmalar 234,5 237,5 111,8 318,0 517,2 646,4
daxilolma mənbəyinə görə bölgüsü vergi sisteminin tərkib komponentlərinin səmərəlilik göstəricilərini özündə əks etdirir. Belə ki, yuxarıdakı cədvəldə 2008-2013-cü illər üzrə vergi sistemində tətbiq olunan vergi növləri üzrə artım sürəti göstərilir. 2013-cü ildə tədiyyə növləri üzrə aparılan təhlil 9 vergi və tədiyyə növü üzrə vergi proqnozlarının yerinə yetirildiyini (yol vergisi istisna olmaqla) və daxilolmaların 2012-ci ilə nisbətən artdığını göstərir.
Respublikada aparılan vergi siyasəti vergi dərəcələrinin aşağı salınması və vergi güzəştlərinin azaldılması hesabına vergitutma bazasının genişləndirilməsinə, iqtisadiyyata investisiya qoyuluşunun stimullaşdırılmasına, hüquqi şəxslərlə fərdi sahibkarlar arasında, rezident və qeyri-rezident vergi ödəyiciləri arasında vergi yükünün bərabərləşdirilməsinə, kiçik və orta sazibkarlıq, biznes fəaliyyəti üçün əlverişli şəraitin yaradılmasına və son nəticədə mövcud iqtisadi potensialın artırılmasına və əhalinin maddi rifahının yüksəldilməsinə yönəldilmişdir. qtisadiyyatın inkişafına dövlətin təsirinin demək olar ki, bütün metodları vergi tənzimlənməsini də əhatə edir. Vergiləri, vergitutma obyektlərini və subyektlərini, vergitutma bazalarını, vergilərin dərəcəsini, vergi güzəştlərini və maliyyə sanksiyalarını müəyyən etməklə və vergitutma şərtlərini dəyişməklə, dövlət, ümummilli maraqlardan çıxış edərək sahibkarlıq fəaliyyətini bir istiqamətdə stimullaşdıra, digər bir istiqamətdə isə onun inkişafını ləngidə bilər. Qəbul olunan bir sıra iqtisadi qərarların effekliliyi ə həmiyyətli dərəcədə vergi sisteminin səmərəliliyindən asılıdır. Yüklə 0,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|