Microsoft Word Tahrif tamam-latin doc
Yüklə 355,84 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ﻪِﻌِﺿاَﻮﱠﻣ ﻦَﻋ َﻢِﻠَﻜْﻟا َنﻮُﻓﱢﺮَﺤُﻳ ْاوُدﺎَه َﻦﻳِﺬﱠﻟا َﻦِﻣ
- İKİNCİ MƏQAM TƏHRİF SÖZÜNÜN İŞLƏK MƏNA VƏ NÖVLƏRİ
- َﻮﱠﻣ ﻦَﻋ َﻢِﻠَﻜْﻟا َنﻮُﻓﱢﺮَﺤُﻳ ْاوُدﺎَه َﻦﻳِﺬﱠﻟا َﻦﻣ ِﻪِﻌِﺿا ﴾ ﴿
- “Yəhudilərin bir qismi (Tövratdakı) sözlərin mənasını dəyişərək ilahi məqsədlərdən yayındırır və ilkin zahiri (ibtidai) mənalarına yozmurdular”.
- َو ﻪَﻓوُﺮُﺣ اﻮُﻣﺎﻗأ ْنَأ بﺎﺘِﮑﻟا ﻢهِﺬْﺒَﻧ ْﻦِﻣ َنﺎﮐ َو اﻮُﻓﱠﺮَﺣ ﺮَﻳ ْﻢُﻬَﻓ ، ُﻩَدوُﺪُﺣ ﻻ َو ُﻪَﻧوو
- ُﻪَﻧْﻮَﻋْﺮَﻳ
7 ikinci mənada – “Mənəvi təhrif” (mənada təhrif, mənanın dəyişdirilməsi yolu ilə baş verən təhrif) mənasında işlədilmişdir. Belə ki, yəhudi alimlərini məzəmmət edərək buyurur:
﴾ ﴿
“Yəhudilərin bir qismi (Tövratdakı) sözlərin mənasını dəyişərək ilahi məqsədlərdən yayındırır və ilkin zahiri (ibtidai) mənalarına yozmurdular”. 1
Bu ayədə “ َﻋ ﻪِﻌِﺿاَﻮﱠﻣ ﻦ ِ ” (ən məvazihi) qeydinin gətirilməsi təhrifdə məqsədin “mənəvi təhrif” olduğuna aydın sübutdur. Məhz elə buna görə də Rağib İsfahani “təhrifül‐kəlam” sözünü izah edərkən yazır:
“Sözü təhrif etmək, onu ehtimal oluna biləcək iki mənadan birinə yozmaqdır”. 2
hərfi mənasını açıqlamaq məqsədi ilə deməmişdir. Əksinə,
o, “təhrifül‐kəlam” dedikdə Quranda
buyurulan mənəvi təhrifi (mənanın dəyişdirilməsi yolu ilə baş verən təhrifi) nəzərdə tutmuşdur. Fəxr Razi məlum ayəni şərh edərkən bir çox versiyaları qeyd etmiş və onların bəzisinin ləfzi təhriflə (sözlərin dəyişdirilməsi yolu ilə baş verən təhriflə) uyğun gəldiyini bildirmiş, lakin sonda
1 Nisa, 46. 2 Müfrədat, səh. 112.
8
olması fikri üzərində dayanmışdır. O yazır: “Təhrifdə məqsəd bid`ətçilər kimi yanlış ehtimallar verərək şübhə toxumu səpmək, sözü müxtəlif ləfzi hiylələrlə düzgün mənaya deyil, tamamilə əks mənaya yozmaqdır. 1
1 Təfsire‐kəbir, c. 10, səh. 117 (Köhnə çap). 9
TƏHRİF SÖZÜNÜN İŞLƏK MƏNA VƏ NÖVLƏRİ Ayətullah Xoyi kimi görkəmli tədqiqatçı alimlərin əsərlərində təhrif sözünün bir səs tərkibinə malik olmasına baxmayaraq, altı (bir‐birinə yaxın) müxtəlif məna kəsb etdiyi iddia edilmişdir. 1 Bu altı mənanın ifadə etdiyi altı növ təhrifin bir neçəsi müsəlmanların yekdil rəyinə görə Quranda olmuş, bir neçəsi həmin rəyə əsasən
olmamış, bir
neçəsinin olub‐
olmamasında isə fikir ayrılığı mövcuddur. 2 Biz burada, öncə Mərhum Ayətullah Xoyinin təhrif termininin mənaları haqqındakı görüşlərini olduğu kimi qeyd edəcək, sonra isə araşdıracağıq.
Birinci məna: Burada təhrif bir şeyin öz yerləşdiyi yerinin və aid olduğu mənasının dəyişdirilməsi mənasını ifadə edir. Aşağıda qeyd olunan ayə həmin mənanın bariz nümunəsidir.
ِﻪِﻌِﺿا ﴾
1 Dilimizdə bu növ sözlərə çoxmənalı sözlər deyilir. Çoxmənalı sözlərdə omonimlərdən fərqli olaraq, hər hansı bir sözün ifadə etdiyi mənalar əsasən, bir məfhumun ətrafında toplanaraq onu müxtəlif məna çalarlıqları ilə ifadə edir. 2 Əl‐Bəyan, səh. 215. 10
mənasını dəyişərək ilahi məqsədlərdən yayındırır və ilkin zahiri (ibtidai) mənalarına yozmurdular”. 1 Təhrifin bu növü “mənəvi təhrif” (mənanın dəyişdirilməsi yolu ilə olunan təhrif), yaxud da “şəxsi rəyə əsaslanan təfsir” ifadələri ilə yad edilir. Müsəlmanlar Quranın bu şəkildə təhrif olunmasında həmfikirdirlər. Çünki, Quranı olduğu kimi təfsir etməyənlər, həqiqi mənasından yayındıranlar, onu öz nəfsani meyllərinə və şəxsi fikirlərinə uyğun olaraq təhrif etmiş olurlar. Əhli‐beytdən (ə) nəql olunan çoxsaylı rəvayətlərdə bu növ təhrif məzəmmət olunmuşdur. İmam Baqir (ə) Sədul‐Xeyrə ünvanladığı bir məktubda buyurur:
İkinci məna: Burada təhrif, Quranın bir küll şəklində qorunması ilə yanaşı hər hansı bir hərfinin və ya əlamətinin azaldılıb, yaxud çoxaldılmasına deyilir. Quranda bu növ təhrifin də olması öz təsdiqini tapmışdır. Çünki, Qiraət elmi ilə əlaqədar yazılmış kitablarda sübut və qəbul edilmişdir ki, mövcud qiraətlərin 2 heç biri “mütəvatir” 3 deyil.
1 Nisa, 46. 2 Kafi, c. 8, səh. 53. Əl‐Vafi, Səlat kitabının sonu. 3 “Hədis” elmi terminologiyasında “mütavatir” o tipli hədisə deyilir ki, onu nəql edən rəvayətçılər hədisin saxtalaşdirilması və ya quraşdırilması haqqında razılaşa bilməyəcəkləri qədər çox olsun. Yüklə 355,84 Kb. Dostları ilə paylaş:
|