Microsoft Word shahmarova aliya doc
Yüklə 0,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
4
bir qaydalar çərçivəsinə salır və onunla bağlı olan ticarət əməliyyatlarının keçirilməsinə yardımçı olur. Buna görə də birja fəaliyyətinin işləmə mexanizminin araşdırılması və onun ölkə iqtisadiyyatı üçün əhəmiyyətliliyinin öyrənilməsi aktual bir problemdir. Buraxılış işində birja satışinin yaranması, onların inkişaf tarixi, əmtəə birjaların özünəməxsus xüsusiyyətləri, onların növləri, funksiyaları və dünya birja satışinin fəaliyyəti haqqında məsələlər göstərilmişdir.
iqtisadiyyatı şəraitində birja fəaliyyətinin təşkilati, maliyyə, əməliyyat mexanizmlərinin dərindən araşdırılmasından, hazırda dünyada bu sahədə baş verən dəyişikliklərin öyrənilməsindən, birja fəaliyyətinin idarəedilməsinin xarakterik xüsusiyyətlərinin, idarəetmə metodlarının araşdırılmasından, əldə edilən nəticələr əsasında respublikada birja fəaliyyətinin canlandırılması, ölkənin kommersiya müəssisələrinin dünyanın birjaları ilə gələcək strateji əlaqələrin inkişaf istiqamətlərinin göstərilməsindən ibarətdir. Tədqiqatın vəzifələr dairəsi dissertasiya işinin strukturundan irəli gələrək araşdırılmışdır. Tədqiqatın predmet və obyekti. Tədqiqatın obyekti kimi problemli vəziyyəti yaradan və öyrənilmə üçün seçilmiş proses və yaxud hal, hadisə, predmeti kimi isə bu obyektin hüdudlarında olanlar nəzərdə tutulur. Bu baxımdan dissertasiya işinin predmeti bütövlükdə birja işinin mahiyyəti ilə səciyyələnilir. Tədqiqat işinin obyekti kimi bütövlükdə birja fəaliyyətinin işləmə mexanizminin təkmilləşdirilməsi məsələsi nəzərdən keçirilir. Tədqiqatın informasiya bazası və işlənməsi metodları. Tədqiqatın informasiya bazasını araşdırılan mövzu üzrə yerli və xarici müəlliflərin elmi işləri, rəsmi və biblioqrafik mənbələr təşkil edirlər. Tədqiqatın alətlər bazası kimi daha çox nəticə verə bilən elmi dərketmə, araşdırmalar və təhlil metodlarından istifadə olunmuşdur. Elmi dərketmə metodları kimi empirik tədqiqatlar metodundan (müqayisəetmə və s.), həm empirik, həm də nəzəri tədqiqat səviyyəsində istifadə olunan metodlardan (təhlil, sintez və s.), həmçinin nəzəri tədqiqat metodundan istifadə olunmuşdur. Buraxılış işində beta- ə msalın qiymətli kağızalar bazarının təhlilində istifadə olunması istiqamətləri göstərilmişdir. 5
yanaşmalardan özünün kompleksliliyi ilə fərqlənir, kommersiya fəaliyyəti sahəsində birja ticarətinin yerinin müəyyən olunması və bu məsələdən irəli gələn xüsusiyyətlərin dərindən araşdırılması əsasında tədqiqat metodları tətbiq edilməklə maraqlı nəticələr ə ldə edilmişdir. Tədqiqiatın praktiki əhəmiyyəti. Elmi tədqiqatın nəticələri kimi əldə olunan təkliflər praktiki əhəmiyyətliliyə malikdirlər və təcrübədə istifadə oluna bilər.
6
ROLU § 1.1. Birja satışinin mahiyyəti, əmtəə birjasının yaranması, növləri və onların funksiyaları Ə mtəə bazarında birja topdansatış satışin müxtəlif formalarının təkamül prosesinin uzunmüddətli nəticəsi olub əmtəə bazarının təştilati növlərindən biri kimi fəaliyyət göstərir. Topdansatış satışinin yaranmasının ilkin forması karvan və səyyar satış hesab edilir. Karvan və səyyar satış forması özünün epizodikliyi, fəaliyyətinin qeyri-müntəzəm və ya ardıcd olmaması, həmçinin müəyyən satış yerinin və həyata keçirilmə qaydalarının məhdudluğu ilə fərqlənir. Tarixi təkamül prosesilə əlaqədar karvan satışi yarmarka satışi ilə əvəz edilməyə başladı. Orta əsrlərdə həm kiçik və həm də iri yarmarkalar yaranmağa başladı. Həmin yarmarkaları fərqləndirən ən mühüm cəhət onlarm vaxtının və yerinin dəqiq müəyyənləşdirilməsi idi. Bundan əlavə yarmarkaların vaxtı və yeri onun iştirakçdarına əvvəlcədən xəbərdarlıq edilərək bildirildi. Müəyyən mərhələlərdə satışin təşkilinin yarmarka qaydası bu satış formasının, demək olar ki, bütün iştirakçılarını təmin edirdi. XVI əsrdə Amerikanın kəşf edilməsi və Avropada kapitalizmin sürətli inkişafı ilə əlaqədar satışin mövqeyi də getdikcə güclənməyə başladı. Artıq satış mərkəzləri bu və ya digər yerlərdə dövri olaraq deyil, daimi fəaliyyət göstərməyə başladı. Bu da öz növbəsində topdansatış mağazalarının, başqa sözlə birjaların yaranmasına gətirib çıxarmışdı. Birja terminin yaranma tarixi ilə bağlı bu və ya digər versiyalar mövcud olmuşdur. Birjanın yaranması Belçikanın paytaxtı Brüqqe şəhərinin adı ilə bağlıdır. Hansı ki, bu şəhər əksər Avropa satış yollarının kəsişdiyi yerlərdə yaranmışdır. Ona görə də xristian xalqının maklerləri bu yeri xüsusi sahə kimi seçmiş və alqı-satqı əməliyyatları üçün bura toplanardılar. Bu alqı-satqı meydançası Belçikanın Brüqqe şəhərində böyük mülkə malik iri makler kontorunun sahibkarı cənab Vande Bursanın adı ilə də burse adlandırılırdı. Firmanın gerbi (üç dəri pul çantasının təsviri göstərilmiş) binanın üstünə
Yüklə 0,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|