44
Dözümsüzlük edib fəryad qoparmaqdan çəkin. Çünki, o ümidi
kəsər, işi zəiflədər və qəm-qüssə gətirər. Bil ki, iki çıxış yolu
var: Ya çətinliyin çarəsi var və onun çarəsini tapmaq lazımdır,
ya da ki, çarəsi yoxdur və onda da, səbr etmək lazımdır.
Dözümsüzlük edərək fəryad qoparmağa səbrlə qalib gəlin.
Çünki, dözümsüzlük edərək fəryad qoparmaq əcri aradan aparar
və müsibəti daha da böyüdər.
Dua rəhmət qapısının açarı və qaranlıqda işıq saçan çıraqdır.
Dua möminin sipəridir.
Duanın qəbul olunmasının gecikdirilməsi sənin ümidini
kəsməsin. Çünki Allahın bəxşişi sənin niyyətinə bağlıdır. Çox
vaxt, istəyin yerinə yetirilməsi təxirə salınar ki, dilək diləyənə
daha böyük mükafat verilsin və (ilahi bəxşişə) ümidvar olana
daha böyük bəxşişlər bağışlansın. Çox vaxt görürsənki, bir şey
istəyəndə sənə verilməz, amma gec, ya tez ondan daha yaxşısı
sənə bəxş edilər, yaxud sənin xeyrin nəzərə alınaraq istədiyin
şey sənə verilməz. Elə diləklər də vardır ki, onların həyata
keçməsi sənin dinini, imanını əldən getməsinə və zay olmasına
gətirib çıxarardı.
Dünya ən alçaq şey olduğu üçün dünya adlanıb. Axirətə də
orada əvəz və mükafat olduğuna görə axirət deyilir.
Dünya malından ehtiyacın olduğundan artıq heç nə axtarma və
sənə kifayət edəndən başqa heç nə istəmə.
Dünya münafiqlərin sarayıdır, təqvalıların sarayı deyil. Buna
görə, dünyadan bədəni qüvvətləndirən, səni diri saxlayan və
axirətin üçün azuqə olan həddə bəhrələn.
Dünyanın misalı sənin kölgənə bənzər. Sən dayansan, o da
dayanar, əgər dalınca getsən, səndən uzaqlaşar.
Dünya ziyan bazarıdır.
Dünya ağılların torpağa düşmə (yıxılma) meydanıdır.
45
Dünya pislik mədəni və aldatma məkanıdır.
Dünya şər və pisliyin əkinəcəyidir.
Dünya insanı xar edər.
Dünyaya məhəbbət ağlı zay, qəlbi kar edər, qəlb hikməti
eşitməz və ağrılı əzaba səbəb olar.
Dünya sevgisi tamahkarlıq gətirər.
Dünyadan çəkinin ki, onun halalının hesabatı və haramının
cəzası var. Başlanğıcı əziyyət, sonu isə məhv olmaqdır.
Dünyadan uzaqlaşın ki, dünya bivəfa, məkrli və yalançıdır.
Bəxş edən amma eyni zamanda xəsisdir. Geyindirəndir, amma
özü də soyundurandır (verdiyi şeyi sonra geri alandır).
Dünyadan çəkinin! Çünki o, həm Allah dostlarının düşməni,
həm də Allah düşmənlərinin düşmənidir. Belə ki, o, Allahın
dostlarını qəm-qüssəli edər və onun düşmənlərini isə aldadar.
Dünyanın rəngarəng cazibələri sizi aldatmasın. Çünki onlardan
yalnız az bir miqdarını özünüzlə aparacaqsınız.
Dünya çox hiyləgərdir və onda hər nə varsa aldadıcıdır. Məhv
olmağa məhkumdur və onda yaşayan hər bir şey fani olar.
Təqvadan başqa onun heç bir azuqəsində xeyir və yaxşılıq
yoxdur.
« Dünyaya, dünyada şahid olanların gözü ilə baxın, çünki dünya
tezliklə öz sakinlərini qovar, naz-nemət görmüş qüdrətliləri
dərdə-qəmə salar. Buna görə dünyada xoşunuza gələn firavanlıq
sizi aldatmasın, çünki dünyadan özünüzlə çox az bir şey
aparacaqsınız».
Dünyaya, ona rəğbəti, meyli olmayan və ondan ayrılan kəs kimi
bax, dünyaya, ona məftun aşiq kimi baxma.
Dünyaya pərəstiş edən və onu axirətdən üstün tutan şəxsin
aqibəti acı olacaqdır.
46
Dünyanın Allah yanında xar və ucuz olması (nişanəsi) bundadır
ki, dünyadan başqa heç bir yerdə ona itaətsizlək edilmir və
dünyanı tərk etməkdən başqa heç bir yolla Allahın yanında
olanlara (Cənnətə və Allahın razılığına) yetişmək mümkün
deyil.
Dünyanın acılığı axirətin şirinliyi və dünyanın şirinliyi isə
axirətin acılığıdır.
Dünya ilə axirəti bir yerə yığmağa çalışmaq nəfsin
hiylələrindəndir.
Dünyanın sərfəli axirətin yoxsulluğudur.
Dünya sənin kölgənə bənzər. Dayansan, o da dayanar, əgər
onun dalınca getsən, səndən uzaqlaşar.
Dünya gəldi-gedər və fanidir. Əgər, o sənin üçün qalarsa, sən
onun üçün qalmayacaqsan.
Dünya keçid sarayıdır, qalmaq yeri deyil və burada insanlar iki
dəstəyə bölünür: Biri dünyada özünü satıb pozğunluğa düçar
edir, o biri isə özünü alır və azad edir.
Dünya bəla ilə dolu bir saraydır, vəfasızlığı ilə məşhurdur,
halları davamsızdır. Onun sakinləri sağ salamat nicat tapmazlar,
vəziyyətləri (əhvalları) müxtəlif vaxtları (növbələri)
dəyişməkdir. Onda həyat (yaşayış) məzəmmət olunub, əmin-
amanlığı və rahatlığı yoxdur.
Düşmənçiliyin səbəbi düşüncəsizlikdir.
Düşünmək yaxşılığa və ona əməl etməyə çağırar.
Düşüncə saf bir güzgüdür.
Daima qarnını doyuzduranın düşüncəsi necə saf və təmiz olsun?
Dözüm eyblərin görudur.
Din qardaşının dərdinə şərik olmaq ruzisini çoxaldır.
47
Dili qorumaq və bəxşişlə yaxşılıq etmək insanın ən üstün
fəzilətlərindəndir.
Dünyəvi çətinliyə, ehtiyaca görə həcci tərk edənin ehtiyacı və
çətinliyi hacıları görənədək aradan getməz.
Dindarlıqdan başqa həyat, əminliyi əldən verməkdən başqa
ölüm yoxdur.
Doğru danışanın dəlil-sübutu güclü olar.
Dünya və axirətin xeyri əməlisaleh insanlarla sirdaşlıq və
dostluq etməkdə cəm olmuşdur.
Dünyada ən xoşbəxt insan, özünə ziyan bildiyi şeydən çəkinən
və ən bədbəxt insansa öz nəfsinin istəklərinə tabe olandır.
Dünyadaki hadisə və dəyişkənliklərdə ibrət dərsi var.
Daim ibrət götürmək qəlbin bəsarətinə gətirib çıxarar və
günahlardan, xətalardan çəkinməklə nəticələnər.
Dostluğu Allaha görə olmayan kəsdən çəkin. Çünki onun
dostluğu alçaqlıq, onunla yoldaşlıq etmək nəhs və bərəkətsizdir.
Dostluq və məhəbbətləri qəlblərdən soruşun. Çünki qəlblər
rüşvət qəbul etməyən şahidlərdir.
Dostunun xətasına düşməninin yürüş etdiyi zamana görə döz.
Dostun xətasına dözməyən kəs tək qalar.
Daima Allahı xatırlamaqla qəflət pərdəsi kənara çəkilər.
Dünyaya görə kədərlənən, ilahi qəzavü-qədərə şad olmaz.
Daşı sənə atıldığı yerə qaytar. Çünki pisliklər başqa cür dəf
edilməz.
Dostluq qazanılan qohumluqdur.
Dostları ilə paylaş: |