güzəştinin tətbiq olunması faktı heç bir təsir göstərmir, ancaq həmin müəssisənin vergi
itkilərini azaldır.
Güzəştlərin tətbiqinin məhsuldarlığı məsələsinin həlli iki sualla ifadə olunur:
inflyasiya nəzərə alınmaqla bu və ya digər vergi güzəştinin tətbiqi elmi
tədqiqat və araşdırmalara çəkilən xərclərin məbləğinə nə qədər təsir göstərmişdir;
büdcənin məhrum olduğu məbləğlərin innovasiya fəaliyyətinə vergi
güzəştləri tətbiq etməklə xərclənməsi nə qədər effektlidir.
Hazırda ölkə iqtisadiyyatına investisiyaların cəlb olunması məqsədilə dövlət
tərəfindən “açıq qapı” siyasəti həyata keçirilir. Ölkədə iqtisadi islahatların davam
etdirilməsi, biznes mühitinin daha da yaxşılaşdırılması, neft sektoru ilə bərabər, qeyri-
neft sektorunun inkişaf etdirilməsi ilə bağlı tədbirlər həyata keçirilir.
Dövlətin 2011-2014-cü illər üçün innovasiya yönümlü investisiya siyasətinin
ə
sas istiqamətləri aşağıdakılardır:
investisiya axınının innovasiya yönümlü qeyri-neft sektorunun və regionların
inkişafına yönəldilməsinin sti- mullaşdırılması;
regionlar arasında innovasiya yeniliklərinin təchizi və tətbiqi ilə bağlı
fərqlərin
aradan
qaldırılması
üçün
investisiyaların
bölüşdürülməsinin
optimallaşdırılması;
ölkədə investisiya fəaliyyətinin sosial istiqamətinin gücləndirilməsi, insan
kapitalına, infrastruktura qoyulan investisiyaların prioritetliyi;
müəssisələrin texnoloji yenidən qurulması məqsədilə müasir texnoloji
avadanlıqların, innovasiyaların Azərbaycana gətirilməsi üçün xarici ticarət rejiminin
təkmil- ləşdirilməsi;
daxili investisiyalarla yanaşı birbaşa xarici investisiyaların innovasiya
yönümlü və əlavə dəyərin xüsusi çəkisi yüksək olan sahələrə yönəldilməsi;
Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2012-ci ildə ölkə iqtisadiyyatına
25,6 milyard ABŞ dolları həcmində investisiya cəlb olunmuşdur. 2013-cü ildə isə bu
göstərici 28 milyard dollara bərabər olmuşdur. Bunun 17,5 milyardı daxili
investisiyalardır, 10,5 milyardı isə xarici investisiyalar təşkil edir.
Cə
dvə
l II.2
Azə
rbaycanın sə
naye müə
ssisə
lə
rində
innovasiyaya mane olan amillə
rin tə
snifatı
qtisadi amillər
stehsal amillə
ri
Digə
r amillə
r
öz pul vəsaitinin kifayət
qədər olmaması
müəssisənin
innovasiya potensialının
aşağı olması
daha əvvəlki innovasiyalar
nəticəsində yeni məhsullara
ehtiyacın olmaması
dövlət tərəfindən
maliyyə yardımının kifayət
qədər olmaması
ixtisaslı işçilərin çatışmaması
yeni texnologiyalar haqqında
informasiyanın çatışmaması
innovasiya fəaliyyətini
tənzimləyən və həvəsləndirən
qanunvericilik və normativ
hüquqi sənədlərin olmaması
yeni məhsullara
ödəniş qabiliyyətli
tələbatın aşağı olması
müəssisələr
tərəfindən yeniliklərin
qəbul edilməməsi
innovasiya prosesi müddətinin
qeyri- müəyyən olması
yeniliklərin
dəyərinin
yüksək olması
satış bazarları
haqqında
infomasiyanın çatışmaması
innovasiya
infrastrukturunun
(vasitəçilik,
informasiya,
hüquq.
Bank
və
s.
xidmətlərinin)
inkişaf
etməməsi
yüksək iqtisadi risk
yeni məhsullara çəkilən
xərclərin
ə
vəzinin
ödənilməməsi
müddətlərinin uzun olması
digər müəssisələr və digər elmi
təşkilatlar ilə koperasiya
üçün imkanların olmaması
texnologiyalar bazarının inkişaf
etməməsi
Cədvəl II.3
Azə
rbaycanın sə
naye müə
ssisə
lə
rində
innovasiyaya
mane olan amillə
rin xüsusi çə
kisi (faizlə
)
Q
ru
pl
ar
AMILLƏR
LLƏR
2000
2001
2002
2003
2004
I
Iqtisadi
62,9
67,3
62,0
60,1
67,6
II
Istehsal
27,5
25,6
23,3
18,9
24,0
III Digər tələblər
9,6
7,1
14,7
21,0
8,4
Cəmi
100
100
100
100
100
Cə
dvə
l II.4
Azərbaycanın sənaye müəssisələrinin innovasiya fəaliyyəti (mln.manat)
nnovasiya
meylləri
llər
Sənaye
üzrə
cəmi
O cümlədən
Emal sənayesi Neftqayırma
məhsullarının
istehsalı
Kimya
sənayesi
Ə
həmiyyətli
də
yiş
ikliklə
rə
mə
ruz
qalmış
və
ya
yeni tə
tbiq olunmuş
mə
hsul
2001
383361,8
382261,8
381072,1
0,0
2002
3681,5
3662,1
0,0
1170,6
2003
2093,0
2093,0
-
1162,6
2004
6334,7
6334,7
-
2022,7
Tə
kmilləş
dirilmiş
mə
hsul
2001
384,6
384,6
0,0
0,0
2002
-
-
-
-
2003
-
-
-
-
2004
990,6
990,6
-
-
Cə
dvə
l II.5
Tiplərinə görə Azərbaycan sənayesində texnoloji innovasiyalara
çə
kilə
n xə
rclə
r (mln.manat)
L L Ə R
2000
2001
2002
2003
2004
Sənaye üzrə, cəmi
onlardan:
5437,1 51482,3 10648,8 397,6
2085,4
Məhsul innovasiyaları
4498,1
39251,8
10611,4
366,4
1715,5
Proses innovasiyaları
939,0
12230,5
37,4
31,2
369,9
Emal sənayesi üzrə, cəmi
onlardan:
163,9
47122,7
10114,2
138,8
1313,9
Məhsul innovasiyaları
96,9
34892,2
10076,8
107,6
944,0
Proses innovasiyaları
67,0
12230,5
37,4
31,2
369,9
Kimya sənayesi üzrə, cəmi
onlardan:
65,3
0,0
87,0
54,1
56,1
Məhsul innovasiyaları
65,3
0,0
87,0
54,1
56,1
Proses innovasiyaları
0,0
0,0
0,0
-
-