Microsoft Word ?Li k?Rim doc
Yüklə 0,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
Əli Kərim 31 Bu abzaslar şairin ölümündən sonra çap olunmuş “Qaytar ana borcunu” adlı kitabına yazılmış ön sözdəndir. Kitab 1970-ci ildə “Gənclik” nəşriyyatında buraxılıb. Kitabda “Kürə yağış yağırdı”, “Babəkin qolları”, “Mavi nəğmə qanadında”, “Analar ağlar”, “Sənin gözlərin”, “Nəğ- mələrin yuvası”, “Sənət eşqi”, “Heç-heçə”, “Son şeirlər”, bölmələrində şeirlər və sonda isə “Üçüncü atlı” poeması verilmişdir. Kitabı vərəqləyirəm. Birinci bölümdə “Mənim ömrüm”, “Qaytar ana borcunu”, “Kosmik arzu”, “Yeraltı dünyada”, “İnsan tək deyil” və s. şeirlər istər bədii dəyə- rinə, istərsə də mövzu rəngarəngliyinə görə diqqəti çəkir. Şairin Kürlə bağlı şeirləri də maraqlıdır, “Fraqmentlər”i də... Burada diqqətimi çəkən bir “Ana” adlı şeir də var: Demirəm göy kimi ucadır adın, Yox-yox, alçalmasın söhbətin, sözün. Sən ki, yaranışdan oxşar olmadın, Ancaq özün kimi böyüksən özün. Əyilib alnından öpəndə hərdən Könül dodağıma “bir də öp” deyir.. Ağarmış saçına əl vuranda mən, Əlim Şah dağının başına dəyir. Mən səni bağrıma basanda bərk-bərk, Gör nələr düşünüb, nələr duyuram: Elə bil Göyçaydan Kamçatkayadək Vətən torpağını qucaqlayıram. 32 Sona Xəyal 32 Şair var sağlığında haqqında çox yazılır, şair də var, dünyasını dəyişəndən sonra da unudulmur. Hətta sağlığın- da olduğundan daha çox xatırlanır. Əli Kərim ikincilər- dəndir. Onun haqqında ölümündən sonra daha çox məqa- lələr yazılmışdır. Xalq şairi Xəlil Rza “Ədəbiyyat və incəsənət” qə- zetində dərc etdirdiyi “Şairin ikinci həyatı” adlı məqalə- sində yazır: ”Əli Kərimin şairlik gücü bir də xarakter ya- ratmağındadır. Onun hər hansı şeirində lirik qəhrəmanın, ya da konkret bədii obrazın aydın xarakterini görürük... Müasir Azərbaycan poeziyasında Əli Kərim şeiri musiqiyə ən çox yaxınlaşdıran şairdir, — desək, zənnimcə yanılmarıq. Bu fikri sübut etmək üçün onun bir sıra şeirlərini gərək bütünlüklə misal gətirəsən. Şeirdə musiqi dedikdə, biz fikir və duyğuların qaynar axarını, bəzən dilə çətin gələn hisslərin zəifliyini, dərinliyini verə bilməyi nəzərdə tuturuq”. 33 Kitabın “Babəkin qolları” adlı bölümündə Nəsi- miyə, Füzuliyə, Babəkə, Habilə, Bülbülə, muğama həsr olunmuş şeirlər verilmişdir. “Mavi nəğmə qanadında” bölümündə isə sadə insanlara həsr olunmuş şeirləri oxuyu- ruq. “Analar ağlar”da Xirosima dərdi, qədim daş, bomba üstündə ev dəhşətlərini hiss edirik. “Sənin gözlərin”də şairin lirik şeirləri, bu şeirlərdəki həyəcan, hiss-duyğu səni uzaq, çox uzaq bir aləmə, rəngarəng bir dünyaya aparır. Buradakı şeirlərin əksəriyyəti adsızdır və bu adsız şeir- lərdən birini şair həyat yoldaşı Elza xanıma ithaf edib: Əli Kərim 33 Baxışın üzümdədir hər zaman şəfəq kimi. Məhəbbətin sinəmdə hər vaxt var ürək kimi. Sözlərin bir-bir axır sinəmə ulduz kimi. Təbəssümün evimdə qaranlıq gecədəki şimşəklər kimi çaxır. Qovur çölün düzünə sükutu şirin səsin. Gülüşün otağımda bir işıq şəlaləsi. Oğlanların sevincin ayıq keşikçiləri. Gözlərində açılır ömrümüzün səhəri. Hərarəti o incə, o həssas əllərinin əlimdədir, qüvvədir! Sanıram ki, bu axşam Sənə, bax, bu şeirimi öz əlimlə yazmışam... 34 Sona Xəyal 34 Kitabda “Nəğmələrin yuvası” bölümündə şairin uşaq dünyası ilə üz-üzə qalırıq. “Sənət eşqi”ndəsə söz, sənət, elm, insan idrakı, şairin axtarışları və s. bizi düşün- dürür. Yaşar Qarayev “Azərbaycan” jurnalındakı “Yenə səfərdədir” adlı məqaləsində Əli Kərim şeirinin ecazkar gücündən, qəlbə birbaşa sirayət edən təsirindən, bədii- fəlsəfi qüvvəsindən, özünəməxsus cəhətlərindən, söz açır, şairin axtarışlarını hərtərəfli təhlil süzgəcindən keçirir, düşüncələrinin mahiyyətinə varır və dəyərli fikirlərini oxucularla bölüşür. Müəllif yazır: ”Əli Kərim bizim şeiri- mizə, bu şeirin müəyyən mərhələsinə məxsus xüsusiyyət- ləri qabarıq ifadə edən bir şair kimi daxil olur. İndi yaxın on ilin poeziya mənzərəsini Əlisiz təsəvvür etmək qeyri- mümkündür. Əlinin şeirlərində romantik və rassional bir ruh, bədii-fəlsəfi ümumiləşdirməyə meyl qüvvətlidir. Şairi ayrılıqda anın və dəqiqənin, faktın təfərrüatı maraqlan- dırmır. O həmişə yalnız iti bir fikri, nüfuz edə bildiyi gizli, daxili, həqiqi mahiyyətin kəşfi, icadı üçün axtarışa çıxır, ən adi real həyati süjetə və fakta da simvolik bir məna verir. Bu ikinci mənadan–simvolik mənadan məhrum obraz və hadisələr bu poeziya üçün qeyri-səciyyəvidir... Əlvan, polifonik vəzn, müxtəlif ritmik vahidlər və formalar, söz materialının məharətlə seçilməsi, orijinal qafiyə, bənzətmə və ifadə sistemi–bütün bunlar Əlinin üslubunda sözün enerjisini, onun bədii zərbə qüvvəsini, təsir və sirayət gücünü artırır, kəskinləşdirir. Burada Yüklə 0,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|