Microsoft Word ?Li k?Rim doc
Yüklə 0,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
Əli Kərim 23 Ağasəf Axundov “Kommunist” qəzetindəki “İki sevgi” adlı məqaləsində poema haqqındakı fikirlərini də oxucu- lara çatdırır: ”İlk simfonuiya” poeması Əli Kərimin epik janrda ilk müvəffəqiyyətli addımıdır. Poemadakı konflikt bəstəkar İlham və Azadın xarakterləri arasındakı ziddiy- yətlər əsasında inkişaf edərək ictimai məzmun kəsb edir. İlham və Azadın sənətdə buraxdığı səhvlər, birincinin düzgün, ikincinin saxta yayadıcılıq yolu, onların sənətə müxtəlif baxışları, bir-birinə zidd olan əxlaqi keyfiyyətləri poemada ustalıqla təsvir edilmişdir”. 21 Kitabdakı ikinci poema “O mənə danışdı ki...” ad- lanır. Poema “Ayaqlar”, “Ayrılıq”, “Adsız fəsil”, “Açıl- mamış güllələrin yarası”, “Ana, hardasan”, “Ayıldım bir səhər” adlı bölümlərdən ibarətdir. Burada şair bir ayağını itirmiş bir kişi ilə kurortda tanış olur və kişi ona başına gələnləri danışır. Elə poemanın adı da buradan alınmışdır. Burada müharibənin ağrı-acısını əks etdirən şair təkcə bir adamın, ayağını itirmiş bir əsgərin deyil, bütünlükdə mü- haribədə faşistlərə qarşı mübarizə aparan, canını düşün- məyən, yalnız bir məslək uğrunda vuruşan insanların hekayətini yazır. Burada xalqlar dostluğu da tərənnüm olunur. Bu gün bu kimlərinsə xoşuna gəlməyən mövzu olsa da, mənə elə gəlir ki, bu olanları, yaşanmış keçmişi- mizi heç cürə tariximizdən kəsib atmaq mümkün deyil. Heç lazım da deyil. Çünki, o dövrdə olanları nəinki unut- maq, əksinə bu gün üçün faydalı cəhətlərini hətta təbliğ Sona Xəyal 24 etmək gərəkdir. O zaman vətənpərvərlik indikindən qat- qat güclü idi... Əli Kərimin sağlığında cəmi dörd kitabı işıq üzü görüb. Amma bu dörd kitabla Əli Kərim təkcə Azərbay- canda deyil, bütünlükdə keçmiş sovet məkanında güclü şair kimi tanınıb. Təkcə oxucular deyil, bütün sənət dost- ları da, ümumi ədəbi mühit də, ədəbi tənqid də Əli Kərim şeirinin özünəməxsusluğunu duyub, Əli Kərim lirikasının bədii dəyərini yüksək qiymətləndirmişdir. Asəf Axundov “Bakı” qəzetindəki məqaləsində yazırdı: ”Əli Kərimi lirik bir şair kimi oxucuya sevdirən də onun yeni söz demək, yeni fikir və həyati hisslər ifadə etmək meylləridir... İnsanın zəngin daxili aləmi, əxlaqi keyfiyyətləri, mənəvi gözəlliyi və qüruru Ə.Kərimin şeirlərinin ruhunu, canını təşkil edən başlıca hisslərdir”. 22 Elə bu cəhətlərdir ki, yarımçıq ömür yaşamış, dün- yasını vaxtsız dəyişmiş (kim bilir, bəlkə də elə vaxtında dəyişmiş) Əli Kərim özündən sonra qoyub getdiyi ədəbi irsi ilə bu gün də aramızdadır. Sənət dostları da, oxucuları da Əli Kərimi bu gün də yaşadırlar. Bu gün də Əli Kərimin ölümü ilə razılaşa bilmirlər, indi də söz düşəndə yana-yana danışırlar, ağır olsa da, həmin günə qayıdırlar. Həmin gün! 1969-cu ilin qızmar iyul günü... “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti 1969-cu il, 5 iyul tarixli sayında bu ölümə bir səhifəlik göz yaşı gölü ayırdı. Mirzə İbrahimovun Moskvadan vurduğu teleqramda oxu- yuruq: ”Qeyri-adi poetik istedadına, qələminə dərin mə- Əli Kərim 25 həbbət bəslədiyim əziz Əlinin vaxtsız vəfatından doğan kədərimi ifadə üçün söz tapmıram...Onun ədəbi irsi ədə- biyyatımız üçün çox qiymətlidir. Sizin ağır dərdinizə qəl- bən şərik oluram”. 23 Səhifədə Məmməd Arazın “Torpağa qarışdı”, Qabi- lin “Budaq sındı”, Rəsul Rzanın “Bir şair–bir insan öldü” adlı yazıları, Yazıçılar İttifaqının nekroloqu və Əli Kəri- min “Vəsiyyət” adlı şeiri dərc olunmuşdur. Nekroloqda oxuyuruq: ”Əli Kərimin şeirlərində müasir gənclərin mənəvi tələblərinə və estetik zövqlərinə uyğun olan qiy- mətli cəhətlər–coşqun vətənpərvərlik və beynəlmiləlçilik ruhu, əməkçi insana dərin məhəbbət, daim yeniliyə, tərəqqiyə can atmaq meyli güclü idi. Şairin hər bir yeni əsəri ciddi yaradıcılıq axtarışlarının məhsulu idi”. 24 Əli Kərimi sadəcə bir insan, bir şair deyil, özünə doğma qardaş bilən xalq şairi Rəsul Rzanın təəssüfü də diqqəti çəkir. O yazırdı: ”Ölüm bir nəğməkarı əlimizdən aldı. Şair Əli Kərim artıq sıralarımızda yoxdur. Onun son şeirinin adı “Vəsiyyət”dir. O, insanlara yaxşılığı vəsiyyət edib getdi. Onun şeirləri qaldı, həyəcanlı, müdrik şeirləri, insan qəlbinin nadir hərarəti ilə isinmiş şeirləri. Biz ondan yeni yaradıcılıq icadları gözləyirdik... Biz şairin vəsiyyətinə hörmətlə onun tabutuna qələm-kağız qoyduq. Nə yazıq ki, bu qələm onun əlində əvvəlki sənətkarlığına qovuşa bilməyəcək”. 25 Sona Xəyal 26 Hardan gəldi çıxdı Ölüm–bu qoca kaftar. Yaman kəmfürsətdir, Görmür ki, əlimdə nə qədər işim var? Heç kim inanmır ki, Öləcək... Elə mən də... Amma ölüm oğlanlarımın kədərli təbəssümüylə gülümsəyəndə, Onların, hələ dünyanı Tamam yığa bilməmiş Gözləriylə baxanda, Onlarla bir oyanıb da, Bir oynayanda, Hər işdə onlardan Geri qalmayanda, Sadiq köpək kimi girəni, çıxanı yoxlayıb, Qapının yanından ayrılmayanda, inandım öləcəyimə... Demədim heç kimə. 26 Yüklə 0,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|