Sona Xəyal
80
Ona dərman verərlər,
Dərman xəstələnər.
Sənin loğmanın olam,
Mənim məktəbsiz balam.
77
Əli Kərimin bəzən bir dördlüyü, bəzən bir şeiri,
bəzən bir poeması bəşəri faciəni əks etdirir, əsərin həcmin-
dən asılı olmayaraq, bir dünyalıq dərd danışır bizə. Bəzən
bir şeirin ikicə misrasında şairin bir dünyalıq ağrısını
görürük. Əli Kərim şeirdə gülməyi bacardığı kimi ağlamağı
da bacarır. Onun gülüşü xəfif bahar küləyi kimi, ağlayışı isə
payız yağışı kimidir. Çünki bu, bəşəri ağlayışdır...
Əli Kərim
81
“SƏNİNKİ ŞEİRDİR, SƏNİNKİ SƏNƏT”
Şeirə,
sənətə hörmət, məhəbbət bütün şairlərin ya-
radıcılığında əks olunub. Hərə öz sevgisini, hörmətini,
hüsn-rəğbətini bir cür bildirib. Hərə öz istiqamətini bir
mənbədən götürüb. Kiminin yolu həqiqətin uzun yolu olub,
kiminin yolu nadanlığın kəsə yolu. Uzun yol keçənlər
həqiqətə yoldaş olub və uzunömürlü sənət əsərləri yaradır-
lar. Digərlərinin yaratdığı isə beşgünlük olur.
Əli Kərimin “Sənət eşqi” adlı maraqlı bir şeiri var.
Müəllimi Akif Süleymanova
həsr etdiyi bu şeirdə müəl-
lifin sənətə gəlişi öz əksini tapıb. Şeir belə başlayır:
Sən dedin könlünün sənət eşqini
Arzu aləmində diqqətlə yoxla.
Sən onu min hissin içində ara,
Qoyma küsüb gedə, uça, yox ola.
Getsə, çağırsan da qayıtmaz geri,
Deyək, lap qayıtdı, harda qalacaq?
Geri qayıdanda sənin o arzun,
Yerini başqası tutmuş olacaq.
Arzular hamısı əzizdir bizə,
Amma onların da bir şahı olur.
Sona Xəyal
82
O sənin könlünün ən uca səsi,
Ömrünün bu günü, sabahı olur.
Sən onu tapmadan, bütün nəğmələr
Eyni bir hüsndə, ahəngdə olur.
Təbiət itirir rəngarəngliyi,
Bütün yer kürrəsi bir rəngdə olur.
78
Şair burada müəlliminin müdir olduğunu, bir dər-
nək açdığını bildirir və qeyd edir ki, dərnəyin rəhbəri bir
tərəfdə qalır,
müdir özü dərnəyə rəhbər olur, hamıya yol
göstərir. Əliyə “...Möhkəm ol, Əli, səninki şeirdir, səninki
sənət!” deyir. Şair bu sözləri əsas tutaraq, Füzulinin qapı-
sını döydüyünü bildirir. Etiraf edir ki, əgər müəlliminin o
sözləri olmasaydı, bəlkə də hardasa sərgərdan idi və başqa
bir sənətin hücrələrində bir qərib kimi qısılıb qalmışdı.
Amma indi o şeir dünyasında qərib deyildir. Hər şeir
yazanda da müəlliminin o sözlərini xatırlayır.
Füzulinin qapısını döyərək
xeyir-dua istəyən sənət-
kar yaradıcılığının hansı məqamındasa şairi vəsf edir.
Onun “Füzuli”adlı şeirində “Dünya səni qocaltdı, yaşıdın
olsun deyə” sözə başlayan şair qranit dağların belə tab
gətirə bilməyəcəyi dərdləri daşıyan Füzulinin zəmanəsinə
səyahət edir. Yanana od verən, donana buz verən, batana
dərya bəxş edən zəmanənin övladı olan Füzulinin od tutub
yandığını, bu odun Şərqin
hər yerindən göründüyünü bil-
dirir. Şeirin epiqrafında “Fələklər yandı ahimdən” yazan
şair şeirini belə tamamlayır:
Əli Kərim
83
Dedilər ki, fələklər
yaratmışdır bu odu,
fəqət bu oda yanan
fələklər özü oldu.
Baxıram ucalardan
gəlir Füzuli səsi,
görünür ucalarda
onun nurlu izləri.
O ulduzlar
Füzuli yanğısının gözləri,
O günəş də
Füzuli odunun nişanəsi.
79
Əli Kərimin Xətaiyə həsr olunmuş bir poeması var-
dır. Şairin kitabına o poemadan kiçik bir hissə salınmışdır.
Burada Xətainin sənətkarlığından deyil, vətənpərvərliyin-
dən söz açılır.
Əli Kərimin şairlərlə bağlı şeirləri o qədər də çox
deyildir. Bəlkə də yaşasaydı, bu əsərlərin sayı çoxalacaqdı.
Kim bilir, bəlkə də şair elə özü bu qədər yazmağı lazım
bilib. Amma onun “Şair” adlı bir şeiri var ki, bu şeirdə de-
mək olar ki, bütün şairlərdən söz açılır. Şeir xalq şairi
Rəsul Rzanın anadan olmasının 50 illiyinə həsr olunub.
Şeir həm məzmunca diqqəti çəkir, həm də sənətkarlıq
baxımından güclü təsir bağışlayır. Əli Kərim burada bütün
şairləri bir neçə qrupda təqdim edir
və sonra Rəsul Rza ilə
Sona Xəyal
84
fikrini yekunlaşdırır. Bu şeirdən hər hansı bir parçanı ver-
mək mümkün deyildir. Çünki, bu şeiri bölmək, parça-
lamaq olmaz. Bunu elə beləcə bütöv oxumaq lazımdır:
Dünyada çoxdur şair,
Necə sayım onların
hamısını birbəbir?
Şair var ki, ömrünü
başlamamış bitirir,
Cansız əsəriylə bir
ömrünü də itirir.
Şair var ki, ümüdü
qafiyəyə, vəznədir,
Şair var ki, özünü
başqasına bənzədir.
Amma şair də var ki,
zamanın doğma oğlu,
İdrakın zirvəsindən,
hissin yanğınlarından
keçir şeirinin yolu.
Əsrin ahəngi–vəzni,
Müqəyyəd qafiyəsi
gah qovuşan cüt ürək...
gah da ki, orkestrin
toqquşub şaqqıldayan
qoşa zərb aləti tək...
Misraları gah aydın,