Microsoft Word isk?ND?Rnam?-S?R?Fnam?-nizami doc
Yüklə 2,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
439
Yəni baş kəsilmiş olduğu üçün danışa bilməyən bir dil başı ağılsız, biliksiz olanın dilindən yaxşıdır. Demək, yersiz danışmaq lal olmaqdan pisdir. 136
Məclis qur, ulduzlar nur verdi yerə, Firiştə qapını açmış göylərə. Böyüklərlə məsləhətləş, müharibə və sülh məsələsini müzakirə və həll et. Tale ulduzları göydən baxır, qədər mələkləri asimanda qapıları açıb gözləyir. 137
Çəmşid tarixini oxu bir daha, O ayı gör necə uddu əjdaha. İran mifologiyasında deyilir ki, çiyinlərində iki ilan bitmiş Zöhhak Cəmşidin taxtını əlindən almışdı. Burada əjdaha - Zöhhak, ay isə - Cəmşiddir. 138
Haman əjdahaya sonra Firidun, Əjdaha gücüylə açdı nə oyun? Yəni sonra Cəmşidin nəvəsi Firidun böyük bir qüvvətlə hücuma keçib, Zöhhakı məğlub etdi. 139 Öz mülkümdən mənə iqta göstərmə, Süheylə baratı Yəməndən vermə. Burada İskəndər Daraya cavab verir ki, öz ölkəmdən mənə pay vermə. Süheyl ulduzu özü Yəməndədir, yəni Yəmənə məxsusdur, ona Yəməndən barat verilməz. 140 Divlərlə oturub dursa Süleyman, Qalmaz barmağında üzüyü, İnan! Ehtiras və tamah divi ilə dostluq etmə, yoxsa Süleyman kimi padşahlıq üzüyünü itirmiş olarsan. Şərq mifologiyasından məlumdur ki, Suleyman Bilqeysə aşiq olmuşdu və ona sonsuz dövlət və sərvət verməyə hazır idi. Bilqeys də Süleymandan yalnız üzüyünü istəmiş (Süleymanın üzüyü "Möhri-Süleymani" adı ilə məşhurdur; güya o, bütün aləmə həmin üzüyün vasitəsi və gücü ilə hökm edirmiş), o da üzüyü vermiş, Bilqeys isə onu alıb yanından keçən arxın içinə atmışdı. 141
Çıxarkən bir sənlik, mənlik ortaya, Ah, necə doymasın cana bu dünya?! Yəni dünyanın işləri ona görə düzəlmir, insanlar ona görə cana gəlmişdir ki, mən və sən bir zamanda yaşayırıq, heç birimiz bir-birimizi bəyənmirik, xudbinlikdən əl çəkmirik. 142
Bilirəm, bax, budur, fikrinin canı: 440
Tutmaz bir tərəzi iki batmanı. Yəni iki düşmən iki batmanlıq daş kimidir ki, hərəsi tərəzinin bir gözündə bir-birinə qarşı durmuş, biri o birisindən aşağı və ya yuxarı olmur. 143
Məni öz daşınla gəl çəkmə daha, Bəhməni bununçün vurdu əjdaha. 441
Yəni sən özünü mənimlə müqayisə etmə, sən mənə bərabər deyilsən; mən sənin nəzərində kiçiyəmsə də, sən belə imtahana girmə, çünki Bəhmən belə imtahanda əjdaha tərəfindən uduldu. Bu, ehtimal ki, Bəhmən Ərdəşir ilə yeznəsi və sərkərdəsi Mekabizin əhvalatına işarədir. Qüdrət və əzəmətinə güvənən Bəhmən ona qarşı üsyan edən Mekabizin əlində aciz qalmışdı. 144
Cavabda daş, dəniz atsan ortaya, Dağ kimi daşımı ataram suya. Yəni əgər özünü dağ və dəniz kimi əzəmətli sayaraq mənə meydan oxusan, mən də daşdan olan kökümü dənizdə yerləşdirib, dağ kimi sənə qarşı duraram. 145
Çin şahı şəhərə nəfəs verərkən, Ulduzu Günəşə dəyişdi Ədən. Yəni səhər açılıb Günəş çıxınca, Ədən dənizinə bənzəyən göy ulduzlarını verib, onun əvəzinə Günəşi aldı. 146 Yollara töküldü dəmirdən tikan. Qədim Şərqdə (hətta orta əsrlərdə Avropada da) müharibə zamanı düşmənin dəvələrini, atlarını zəif salmaq üçün onların keçdiyi yollarda ayaqları altına üçkünc dəmir tikanlar tökərdilər. 147
Davullar gurlarkən dəhşət verərək, Təbilin dodağından öpürdü fələk. Yəni təbillərin gurultusu göylərə qalxmışdı, fitnəkar fələk fitnə qoparmaqda öz havadarı olan davulların, təbillərin ağzından öpürdü. 148 O qədər toz qonmuş tərkə, yəhərə, Yer göyə dönmüşdü, göy isə yerə. Yəni döyüş zamanı heyvanların ayaqları altından göyə o qədər toz qalxmışdı ki, göy yer kimi tozlu idi. Atlıların parıldayan əsləhə və yaraqları isə yeri ulduzlu göyə bənzədirdi. 149 Zənci öz tacına düzüncə gövhər, Çin şahı taxtından düşdü dərbədər. Bu beytdə zənci - axşam, gecə; tac - göy, səma; gövhər - ulduz; Çin şahı - Günəş; taxt (orijinalda: ağ taxt) - gündüz, yaxud gündüzün işıqlı səması;
150
Günəş yaqutunu oğru çalınca, Bu dünya düşmüşdü yaqut dalınca, Məhtabı tutaraq dedilər: "Oğru, Günəşdən gövhəri oğurlamış bu!" Yəni Günəş batdı, insanlar onun işığını Aydan almağa başladılar. Ayın
Yüklə 2,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|