Microsoft Word isk?ND?Rnam?-S?R?Fnam?-nizami doc



Yüklə 2,84 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə105/113
tarix25.06.2018
ölçüsü2,84 Mb.
#51331
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   113

                                                                                                            

427


Yəni  İskəndər  o  zaman  abi-həyat  tapmaq  üçün  zülmətə  gedərkən 

düşünürdu  ki,  o  sudan  əbədi  həyat  tapacaq.  Lakin  o  vaxt  axtardığım  indi 

"Şərəfnamə"nin bulağından tapdı və əbədi həyata yetdi. 



                                                                                                            

428


86

 

                               Xızr bu süfrəndə olmuş həmsüfrən, 



                                       Yetmiş yeddi suda ağzını yu sən. 

Bu,  Nizaminin  özünə  xitabıdır.  Madam  ki,  sən  sənət  bulağının  daimi 

həyat  suyunu  içərək  Xızr  ilə  həmsüfrə  oldun,  o  halda  daim  doğru,  təmiz 

sözlər söylə. Yetmiş yeddi su - son dərəcə təmizlik və paklığa işarədir. 

87

 

                                Rum şahı oldu bu bəxşişdən çox şən, 



                                        Mumunu qorudu yanar atəşdən. 

Yəni İskəndər (Bertelsdə - Dara) bu peşkəşdən sevindi və özünü Daranın 

qəhrindən hifz etdi. 

88

 



                                Ulduz tərəzisi ortaya gəldi

                                        Taleyi göründü Əsəd bürcündən. 

Yəni rəsəd alətləri işə başladı. Onun bəxtinə Əsəd (Şir) bürcü düşdü ki, 

bu da şücaət və quvvət əlamətidir. 

89

 

                                Günəş yaxınlaşdı o gün Həmələ, 



                                        Gedirdi elmdən çatsın əmələ. 

Yəni  bu  zaman  Günəş  də  bilik  və  əmək  nişanəsi  olan  Həməl  bürcünə 

girmişdi. 

Bundan sonra gələn üç beytin mənası belədir: bu zaman tale ulduzları öz 

evlərində idilər; Ütarid ulduzu Cövza bürcündə, Ay və Zöhrə Buğa bürcündə, 

Mərrix isə öz fərəh evi olan altıncı evdə idi. Səadətə yaxın olan belə bir tale 

ilə İskəndər dünyaya gəldi. 

Şərq astrologiyasında hər planet üçün iki ev, daha sonra isə bir yoxuş, bir 

də eniş evi qeyd edilir. Öz evində və yoxuş evində planetlər müvəffəqiyyəti 

göstərir.  Astrologiyanın  təsvir  edilmiş  horoskopunda  isə  (horoskop  -  orta 

əsrlərdə  münəccimlərin  insan  anadan  olarkən  onun  taleyini,  gələcəyini 

qabaqcadan  söyləmək  üçün  tərtib  etdikləri  ulduzların  düzülüş  cədvəlidir) 

bütün  planetlər  ya  öz  evində  və  ya  yoxuşunda  göstərilir.  Deməli,  bu  halət 

müvəffəqiyyəti, xoşbəxtliyi xəbər verir. 

90

 

                                 Bəxtini oxudu parlaq alnından, 



                                         Verdi oğluna da ondan bir ünvan. 

Yəni Nikumaxis  İskəndərin taleyini təyin edərkən öz oğlu Ərəstunun da 

adını ona bağladı. 

91

 



                                 Tale xidmətində duran zamanda, 

                                         Söz qaşı möhrünü vuran zamanda. 

                                         Oğlunu tapşırdı gənc şahzadəyə. 

Yəni  ulduzlar  xoşbəxtlik  göstərən  vəziyyətdə  olduqları  bir  gündə  o, 

Ərəstunu İskəndərə tapşırdı. 

92

 



                                 Ağacdır - dörd kökü, altı böyrü var, 


                                                                                                            

429


                                         Çoxunu boğmuşdur bu qorxulu dar. 


                                                                                                            

430


Bu  dünya  altı  cəhəti  (önü,  arxası,  sağı,  solu,  üstü,  altı)  və  dörd  kökü

dörd ünsürü (su, od, torpaq, hava) olan bir dar ağacıdır ki, çoxlarını çarmıxa 

çəkmişdir. Buraya çoxları gəlib-getmişdir. 

93

 

                                Əlində tərəzi mahir söz ölçən, 



                                         Saxta əşrəfini saldı rövnəqdən. 

Burada Nizami özünü mahir söz ustası, əsərini də sözün dəyərini, saxta, 

ya saf olduğunu təyin edən tərəzi, əyar adlandırır. 

94 


                               Hər hərfin üstünə barmaq bassam mən, 

                                       Tapılmaz üstündə qələm işlədən. 

Yəni  mən  başqalarının  əsərinə  toxunmaq  istəmirəm:  nöqsan  axtarmağa 

başlasam, tənqidimin qabağında heç kəs dura bilməz, 

95

 

                                Elə bir dabbaqlıq etdim bu gönə, 



                                        Mətanət göstərsin hər ağır günə. 

Yəni  mən  özümə  elə  tərbiyə  vermişəm  ki,  mənə  əziyyət  etsələr  də, 

başqasını incitməyə qalxışmaram. 

96

 



                                O yaşıl sərv ilə Rumun torpağı 

                                        Reyhantək bəzəndi, şənləndi bağı. 

Yəni  gənc  İskəndərlə  bütün  Rum  ölkəsi  xoşbəxt  oldu  və  onunla  fəxr 

etməyə başladı 

97

 

                               Gəldi qurd ağzından sübhün nəfəsi, 



                                       Keşikçi itinin kəsildi səsi. 

Qurd  ağzı  -  yalançı  səhər,  dan  yeri  deməkdir;  yəni  sübh  açılmağa 

başlayanda, qarovulçunun itinin səsi kəsiləndə, itlər yatanda. 

98

 

                               Coşdu toppuz, yağdı mancanaq daşı, 



                                       Əyildi öküzün, balığın başı. 

Yəni  elə  şiddətli  müharibə  oldu  ki,  enən  gürzlərin  qüvvətindan  yerin 

altında öküzün və balığın (gav-mahinin) başı əyildi. 

99

                                  Ləli yer öküzü udduğu zaman



                                     Pusqudan sıçradı qapqara aslan.   

Dini rəvayətə görə, yer gav-mahinin, o da suyun üzərində durur. Günəş də 

gedib  haman  suda  batır.  Yəni  gövhərə  bənzəyən  günəşi  gav-mahi  uddu, 

nəticədə qaranlıq çökdü. 

100 

                               Mənimlə bu qorxu bilməyən pələng, 



                                       Olmasın Rum, zənci kimi iki rəng. 

Yəni  bu  pələng  qorxusuz  və  iki  rəngli  olan  dünya  mənimlə  ikiüzlülük 

etməsin, mənə qalib gəlməsin. Rum - ağ rəngə, gündüzə, zənci - qara rəngə, 

gecəyə işarədir. 

101 

                               Aldadan yol oldu bu uzaq yollar, 




Yüklə 2,84 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   113




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə