Microsoft Word Azerbaijan Country Strategy Final for Web Posting Aze (3)
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.2. Digәr beynәlxalq maliyyә institutları (BMİ) ilә әmәkdaşlıq vә çoxtәrәfli inkişaf banklarının maliyyәlәşmәsı
26
Bank aqrobiznes vә yerli istehsal sahәlәrindә fәaliyyәt göstәrәn müştәrilәrin Bankın “Әtraf Mühit, Sağlamlıq vә Tәhlükәsizlik” tәlәblәrini başa düşdüyündәn әmin olmaq, vә elәcә dә onların layihәlәrinin bizim Әtraf Mühit vә Sosial Mәsәlәlәr üzrә Tәlәblәrimizә uyğun olaraq işlәyib hazırladıqlarından әmin olmaq üçün onlardan hәr hansı biri ilә işlәyәcәk. Gender
Son dövrlәrdә tәsdiq olunan Strateji Gender Tәşәbbüsü (SGT) ilә bağlı olaraq, AYİB Azәrbaycandakı әlaqәdar sektor vә sahәlәrdә layihәlәr işlәyib hazırlamağa vә hәyata keçirmәyә cәhd edәcәk. Strateji Gender Tәşәbbüsünün (SGT) gender bәrabәrsizliyi qiymәtlәndirmәsinә әsasәn, Azәrbaycan gender bәrabәrsizliyinin böyük sәviyyәdә olduğu ölkәlәr arasındadır. Bank iş yerlәrindә bәrabәr imkanları dәstәklәmәk, karyera yüksәldilmәsini tәşviq etmәk vә qadınların da kişilәr kimi Bankın investisiyalarından eyni dәrәcәdә faydalandıqlarından әmin olmaq üçün öz müştәrilәri ilә işlәmәyә cәhd edәcәk. Bank, hәmçinin xidmәtlәrin hәm kişilәrin, hәm dә qadınların tәlәblәrinә cavab verәcәk şәkildә işlәnib hazırlanmasından vә hәyata keçirilmәsindәn әmin olmaq üçün müәyyәn fәaliyyәt hәyata keçirәcәk.
Bank hal-hazırda Azәrbaycanın maliyyә sektorunda gender bәrabәrliyini tәşviq etmәk üçün layihә hәyata keçirir. Layihә AYİB-ә tәrәfdaş banklarda vә qeyri-bank mikromaliyyә institutlarında qadın müştәrilәrin sayının artırılması mәqsәdi ilә qadın kredit mәmurlarının sayının artırılmasına vә kredit mәmurlarına gender treninqlәrinin keçirilmәsinin tәmin olunmasına әsaslanır. Bank maliyyә institutları sektorunda qadın sahibkarların maliyyәyә çıxışını asanlaşdırmaq vә onların biznes fәaliyyәtini dәstәklәmәk istiqamәtindә mümkün yolları müәyyәnlәşdirmәk mәqsәdilә öz müştәrilәri ilә işlәmәyә davam edәcәk.
Gender bәrabәrliyinin qiymәtlәndirilmәsi üçün Әlavә 7-yә bax. 4. MALİYYӘYӘ ÇIXIŞ
Azәrbaycanın maliyyә sistemindә әsasәn banklar dominantlıq edir, banklar ölkәnin maliyyә sektorunun aktivlәrinin 90 faizinә sahiblik edirlәr. Bank sistemi ümumi sektorun aktivlәrinin 3.%-ә sahiblik edәn böyük dövlәt bankı olan Azәrbaycan Beynәlxalq Bankından vә 43 daha kiçik özәl bankdan tәşkil olunub. Son dövrlәr әrzindә Bank aktivlәri yüksәk dәrәcәdә artmışdır. Bununla belә, ölkәdә bankçılıq aşağı sәviyyәdә qalmaqda davam edir vә ÜDM-in sadәcә 34 %-i tәşkil edir. Bankların kredit portfellәri nisbәtәn yaxşı diversifikasiya edilmişdir, ailә tәsәrrüfatları (33 faiz), ticarәt vә xidmәtlәr (21 faiz), sәnaye (11 faiz) vә daşınmaz әmlak (10%) әsas kreditorlar hesab olunur. Mәrkәzlәşdirilmiş kredit bürosunun olmaması sәbәbindәn, elәcә dә bankların böyük korporativ kreditlәşmәyә vә yaxud da dövlәt tәrәfindәn hәyata keçirilәn maliyyә layihәlәrinә maraq göstәrmәlәri sәbәbindәn kiçik vә orta müәssisәlәrin bank kreditlәrinә zәif çıxışı var.
Maliyyә sahәsindә kiçik bizneslәrin tәlәblәrini tәmin etmәk mәqsәdilә son illәr әrzindә mikromaliyyә fәaliyyәti inkişaf etdirilmişdir. Qiymәtlәndirmәlәr göstәrir ki, mikromaliyyә borc alanlarının sayı 2006-cı ildәki 100000 sәviyyәsindәn 2012-ci ildә 27
400000 (ölkә әhalisinin 4 %-i) sәviyyәsinә yüksәlmişdir. Belә olsa da, mikromaliyyә institutlarının kredit portfeli ÜDM-in 1 %-i nisbәtindәdir. Bazar birlikdә demәk olar ki, bazarın yarısını tәşkil edәn iki dominant tәdarükçü – Accessbank vә FINCA әlindә cәmlәnmişdir. Son zamanlar mikromaliyyә bazarı sahәyә zәif nәzarәt edilmәsi, vaxtı ötmüş nizamlayıcı rejim, informasiyanın bölüşdürülmәsindәki çәtinliklәr, әhalinin maliyyә barәdә mәlumatlılıq sәviyyәsinin aşağı olması kimi bir sıra çәtinliklәrlә üzlәşmişdir ki, bu çәtinliklәr gәlәcәkdә hәmin sahәnin inkişafına maneә törәdә bilәrlәr. Dövlәt bu problemlәri aradan qaldırmaq üçün İqtisadi Mәsәlәlәr üzrә İsveç Dövlәt Katibliyi (SECO) vә Dünya Bankı ilә әmәkdaşlıq edir, lakin bir çox mәsәlәlәr hәlә dә hәll edilmәlidir.
Son illәr әrzindә qeyri-bank maliyyә sektoru inkişaf etmişdir, lakin onun maliyyә vasitәçiliyi çox mәhduddur. Sığorta sektorunun aktivlәri ÜDM-in 1 faizini tәşkil edir. Sığortaçıların verdiyi ümumi sığorta mükafatları 2012-ci ildә 61 faiz artaraq ÜDM-in 0,63 faizini tәşkil etmişdir. Bunun da içәrisindә әsas yeri qeyri-hәyat sığortası tutur (90 faiz). Son dövrlәr hökumәt bu sahәyә icbari sığorta tәtbiq etmәklә dәstәk göstәrmişdir. İcbari sığorta sisteminin stabillәşdirilmәsi vә tәkmillәşdirilmәsi mәqsәdilә, elәcә dә qanunla müәyyәn edilmiş vәzifәlәrin hәyata keçirilmәsi mәqsәdilә 2011-ci ilin noyabr ayında hakimiyyәt strukturları İcbari Sığorta Bürosunu yaratmışdır. Bu islahatların sığorta bazarının ölçüsünü genişlәndirmәsi vә müәyyәn vaxt әrzindә yerli kapital bazarında aktivlәri artırması gözlәnilir. Müsbәt inkişaf xarici marağı hazırda iki böyük vә bir neçә kiçik xarici sığortaçıların iştirak etdiyi sığorta bazarına cәlb etmişdir.
Qeyri-bank maliyyә sektorunun digәr seqmentlәri hәtta daha aşağı sәviyyәdә inkişaf etmişdir. Ölkәdә özәl pensiya fondları fәaliyyәt göstәrmir vә lizinq sektoru hәm bazara daxil olma, hәm dә nizamlayıcı çәrçivә baxımından öz inkişafının lap ilkin mәrhәlәsindәdir. Kommersiya özәl aktiv sektoru hәlә dә yaradılma mәrhәlәsindәdir vә bu günә qәdәr ölkәyә mühüm beynәlxalq özәl aktiv fondlarının marağı cәlb olunmamışdır.
Azәrbaycanda kapital bazarı yeni yaranma mәrhәlәsindәdir. Bakı Fond Birjasının dövriyyәsi 2012-ci ildә 7% artaraq 9 milyard AZN (ÜDM-in 17%-i) tәşkil etmişdir. Fәaliyyәtin böyük әksәriyyәtinin hökumәt istiqrazları seqmentindә (90%) cәmlәşdiyi halda, bir il әvvәl korporativ seqmentin dövriyyәsi demәk olar ki, yarıbayarı azalmışdır. İlkin korporativ istiqraz bazarında 81, ilkin sәhm yerdәyişmәlәrindә isә 548 sövdәlәşmә olmuşdur. Ümumi korporativ borc vә aktiv kapitalı 2012-ci ildә 550 mln. AZN vә yaxud ÜDM-in 1 %-i qәdәr artmışdır. Qiymәtli kağızlar bazarı üçün әsas institusional vә qanunverici çәrçivәnin 2000-ci ilin әvvәllәrindәn etibarәn olmasına baxmayaraq, özәl sektordan kapitalın sәfәrbәr edilmәsinә az tәlәbat var vә bu sahәdә hәlә dә az iş görülür.
Fithc, Moody’s, Standard& Poor's kimi tәşkilatların hesabatlarında Azәrbaycana müvafiq olaraq әn aşağı investisiya dәrәcәlәri verilmişdir: BBB-, Baa3 and BBB-.
inkişaf banklarının maliyyәlәşmәsı
Bank siyasi dialoqun effektivliyinin artırılması mәqsәdilә Dünya Bankı, Beynәlxalq Maliyyә Korporasiyası vә Asiya İnkişaf Bankı ilә әlaqәlәrini önә çәkәrәk bu Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|