Microsoft Word 111 md makroiqt proses Pul ve mezenne siyaseti 2015 \352\356\357\350. doc
Yüklə 0,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
7 iqtisadi mövqeyi əlverişli olmuş, iqtisadiyyatın şaxələnməsi və yeni iş yerlərinin açılması prosesləri sürətlənmiş, dövlətin sosial-iqtisadi inkişafa aktiv dəstəyi iqtisadi artimda mühüm rol oynamışdır. Ölkə iqtisadiyyatının beynəlxalq reytinqləri daha da yaxşılaşmışdır. Dünya iqtisadi Forumunun Qlobal Rəqabətlik hesabatında Azərbaycan daha 9 pillə irəliləmişdir. Makroiqtisadi dayanıqlıq üzrə ölkə dünyada ilk 20 dövlət sıra- sındadır. Aparıcı beynəlxalq reytinq agentlikləri Azərbaycanın kredit reytinqini "stabil" olaraq qiymətləndirirlər. 2012-ci ildə Mərkəzi Bank fəaliyyətini inflyasiyanın birrəqəmli səviyyədə saxlanması, manatın məzənnəsinin sabitliyi, maliyyə sabitliyinin möhkəmlən- dirilməsi kimi hədəflərin həyata keçirilməsinə yönəltmiş, həmçinin maliyyə vasitəçiliyinin inkişafını təşviq etmişdir. Pul siyasəti alətləri iqtisadi dinamika, inflyasiya gözləntiləri və pul siyasətinin məcmu tələbə və qiymətlərə otürücülük qabiliyyəti -"transmissiyası"nın xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla tətbiq olunmuşdur. Pul kütləsinin artım templərinin və bank sistemində likvidliyin tənzim- lənməsi məqsədilə açıq bazar əməliyyatlarlarından və məcburi ehtiyat normaların- dan da istifadə olunmuşdur. Məcburi ehtiyat normalarının tətbiqi mexanizmi ə həmiyyətli təkmilləşdirilmiş, banklar tərəfindən likvidliyin daha səmərəli idarə edilməsinə şərait yaradan yeni qaydalar qüvvəyə minmişdir. Pul təklifi iqtisadiyyatın pula olan tələbatına adekvat dəyişmişdir. Strateji plana uyğun olaraq 2015-ci ildə Mərkəzi Bankin fəaliyyətinin insti- tusional əsaslarının inkişafı istiqamətində məqsədyönlü fəaliyyət davam etdirilmişdir. Aparılmış empirik tədqiqatların və ekonometrik modellərin nəticələri pul və maliyyə sabitliyi siyasətində tətbiq olunmuşdur. Dünya mərkəzi banklarında geniş tətbiq olunan və Azərbaycan Mərkəzi Bankı tərəfındən yerli spesifikaya uyğun qurulmuş Dinamik Stoxastik Ümumi Tarazlıq Modeli təkmilləşdirilmiş və bu
8 model vasitəsilə müxtəlif amillər əsasında iqtisadi artım və inflyasiya ssenariləri hazırlanmışdır. Maliyyə sabitliyinin qiymətləndirilməsi potensialının artırılması məqsədilə bank sektorunda sistem risklərinin identifikasiyası prioritet məsələlərdən biri olmuşdur. Stress-testlər və maliyyə sabitliyi indikatorları vasitəsilə bank sektorunun davamlılığı və həssaslığı mütəmadi qiymətləndirilmişdir. Ə halinin və iqtisadi subyektlərin iqtisadi və maliyyə savadının artırılması sahəsində geniş maarifləndirmə tədbirləri görülmüşdür. l ərzində beynəlxalq və yerli qurumlarla birgə medianın iştirakı ilə ictimaiyyətdə geniş maraq doğuran interaktiv maliyyə savadlığı layihələri həyata keçirilmişdir. Mərkəzi Bank bank sisteminə etimadın qorunması, sistem risklərinin minimallaşdırılması, banklarda idarəetmə potensialının gücləndirilməsi və maliyyə dayanıqlığının artırılması istiqamətində tədbirləri davam etdirmişdir. Bank nəzarəti üzrə formalaşan Bazel-III standartlarını nəzərə almaqla risk əsaslı prudensial nəzarət çərçivəsinin formalaşdırılması sürətlənmiş, maliyyə sabitliyinin qorunmasını təmin edən nəzarət rejimi tətbiq edilmişdir. Bank sisteminin maliyyə dayanıqlığının artırılması üçün Mərkəzi Bank banklara qarşı kapital tələblərini yüksəltmişdir. Mərkəzi Bank tənzimləmə və nəzarət çərçivəsinin yeni beynəlxalq standartlara uyğunlaşması istiqamətində kompleks tədbirlər həyata keçirmişdir. Beynəlxalq maliyyə-kredit təşkilatları və aparıcı analitik mərkəzlər qlobal iqtisadi artımın 2015-ci ildə davam edəcəyəni proqnozlaşdırırlar. Beynəlxalq Valyuta Fondunun (BVF) cari ilin oktyabr ayında açıqladığı son proqnozlara görə 2013-cü ildə qlobal iqtisadi artımın 3.6% olmuşdur. Bu, iyul ayında açıqlanmış artım proqnozundan 0.3 faiz aşağıdır. Qarşıdakı ildə də qlobal kapital axınlarında, араrıcı valyutaların məzənnələrində və dünya əmtəə qiymətlərində yüksək dəyişkənlik istisna edilmir. 2015-ci ildə xarici tələbin və əsas ixrac əmtəələrinin dünya qiymətlərinin ölkənin tədiyə balansına müsbət təsir edəcəyi proqnozlaşdırılır. Eyni zamanda 9 qeyri-xammal əmtəə və xidmət ixracının artması gözləntiləri də yüksəkdir. Ölkənin kredit reytinqinin yüksəlməsi isə qeyri-neft iqtisadiyyatına xarici investisiyaların artması üçün əlverişli şərait yaradır. Bütün bunlar son nəticədə növbəti ildə də ölkənin strateji valyuta ehtiyatlarının artmasını təmin edəcəkdir. Tədiyə balansının proqnozlaşıdırılan vəziyyəti manatın məzənnəsinə təsir edən fundamental makroiqtisadi amil olacaqdır. Orta və uzunmüddətli dövrdə iqtisadiyyatın, məşğulluğun, büdcə və ixrac gəlirlərinin yüksək dərəcədə şaxələnməsinə nail olmaq, bu əsasda ölkədə uzunmüddətli makroiqtisadi dayanıqlığı təmin etmək və yuxarı orta gəlirli ölkələr qrupuna daxil olmaq ölkə qarşısında duran əsas çağırışdır. Bu çağırışı nəzərə alaraq iqtisadi dayanıqlığın mühüm əsaslarından olan makroiqtisadi və maliyyə sabitlyinin dərinləşdirilməsi Mərkəzi Bankın qarşısında duran əsas vəzifələrdir. 2015-ci ildə Mərkəzi Bank bu vəzifələrə nail olmaq üçün aşağıdakı hədəfləri reallaşdıracaqdır: 1) inflyasiyanın aşağı səviyyədə saxlanması; 2) manatın məzənnəsinin sabitliyinin qorunması; 3) bank-maliyyə sektorunda sabitliyin dərinləşdirilməsi; 4) inflyasiya hədəfi çərçivəsində iqtisadiyyatın pula tələbatının ödənilməsi. 2015-ci ildə Mərkəzi Bank öz mandatından irəli gələrək 3% səviyyəsində orta illik rəsmi inflyasiya proqnozunun reallaşmasına dəstək verəcəkdir. Bu hədəfin reallaşması orta və uzunmüddətli iqtisadi dayanıqlığın təmin olunmasında mühüm vasitədir. Eyni zamanda məcmu tələbin amillərindən, qlobal iqtisadiyyatın bərpası prosesinin daxili inflyasiyaya təsirindən asılı olaraq bu proqnoz il ərzində dəqiqləşdirilə bilər. Mərkəzi Bank 2015-ci ildə də manatın məzənnəsinin sabitliyinin qorunması siyasətini həyata keçirəcəkdir. Neftin qiymətinin proqnozunun ən konservativ ssenarisində belə ölkənin tədiyə balansında kifayət həcmdə profisitin proqnozlaşdırılması manatın məzənnəsinin sabitliyi üçün fundamental əsasdır. Yüklə 0,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|