Microsoft Word 111 md makroiqt proses Pul ve mezenne siyaseti 2015 \352\356\357\350. doc



Yüklə 0,73 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə30/30
tarix05.04.2018
ölçüsü0,73 Mb.
#35896
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   30

 

90

Ə



DƏB YYAT S YAHISI 

1.

  Z.F.Məmmədov.  «Beynəlxalq  valyuta-kredit  münasibətləri  və  xarici 



ölkələrin pul-kredir sistemi». Bakı, 2000 

2.

  Z.F.Məmmədov. «Ən yeni iqtisadiyyat», Bakı, 2001 



3.

  Z.F.Məmmədov.  Beynəlxalq  valyuta-kredit  münasibətləri  və  xarici 

ölkələrin pul-kredir sistemi. Bakı. Аzərnəşr. 2008 

4.

  Məmmədov Z.F «Pul kredit və banklar», Bakı 2004 



5.

  Məmmədov Z.F Maliyyə. Pul tədavülü. Kredit. Bakı-2008 

6.

  Ə.Abbasov,  Z.Məmmədov,  R.Rzayev,  Ş.Həmişəyeva.  «Bank  işi  və 



beynəlxalq bankçılıq». Bakı, 2003. 

7.

  Quliyev T.Ə.  nflyasiyanın anatomiyası. Bakı, 2006 



8.

  Sadıqov M.M. Azərbaycanın maliyyə potensialının formalaşması. «Elm» 

nəşriyyatı, 2003 

9.

  Sadıqov M. M., Balayeva E. Ə., Həmişəyeva Ş. Ü. "Beynəlxalq Valyuta 



– Kredit Münasibətləri və Xarici ölkələrin kredit sistemi" Bakı, 2003 

10.


 Sadıqov  M.M  və  b.  Beynəlxalq  valyuta  kredit  münasibətləri  və  xarici 

ölkələrin pul-kredit sistemi. Bakı. 2003 

11.

  Наговицин А.Г. Валютная политика. М., 2000 



12.

  Л.И.Красавина  «Международные  валютно-кредитные  и  финансо-

вые

 отношения». Москва, 2000 



13.

 Д. М. Михайлов «Мировой финансовый рынок». Москва, 2000 

14.

 M.B.  Ершов  «Валютно  -  финансовый  механизмы  в  современном 



мире

» Москва, 2000 

15.

 

 



Деньги

,  кредит.  Банки. Учебник под ред.  О.И.Лаврушина.  Москва. 

2008 

16.


 Лаврушин  О.И.  О  денежно-кредитной  и  банковской  политике. 

Банковское

 дело. 2008. № 02. 

17.


 А.Г.Куликов. Деньги. Кредт. Банки. Учебник. Москва. 2009 


 

91

18.



 Артемев Н.М. Валютные рынки. М.  2009 

19.


 Международные  валютно-кредитные  и  финансовые  отношения. 

Учебник


 под ред. Л.Н.Красавиной. М. 2005 

20.


 Моисеев  С.Р.  Международные  валютно-кредитные  отношения. 

Уч

.пособие. М. 2003 



21.

 Буторина  О.В.  Международные  валюты:  интеграция  и  конку-

ренция

.-М.: Издательский дом «Деловая литература», 2003.  



22.

 Масюкова Т.Д. Валюты, валютные отношения и валютные системы 

в

 современном мире: учеб. пособие. М.: ВАВТ, 2007 



23.

 Суэтин  А.А.  Международные  валютно-финансовые  отношения. 

Учебник

. М. 2010 



24.

 Шуркалин  А.К.  Современные  международные  валютно-кредитные  

отношения

. Уч.пособие. М. 2009 

25.

 Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankı.  llik hesabat. Bakı. 2009-2012 



26.

 Jurnal «Ekonomist». Bakı. 2010 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 


 

92

Р



 Е З Ю М Е  

На

 магистрскую диссертацию по теме  



«Макроэкономические процессыденежная политика и политика 

валютного



 курса» 

Осуществляемая

 в стране денежно-кредитная политика является одной 

из

  составляющей  экономической  политики  и  позволяет  сочетать 



макроэкономическое

 воздействие, с быстрой корректировкой регулирующих 

мероприятий

  оказывая  им  оперативную  и  гибкую  поддержку.  Денежно-

кредитная

  политика  является  неотъемлимым  звеном  всей  экономической 

политики

 государства и оказывает огромное влияние на развитие экономики. 

Основным

  разработчиком    и  главным  проводником  денежно-кредитной 

политики

  является  Центральный  Банк  АР.  Для  проведения  успешной 

денежно

-кредитной  политики  Центральный  Банк  АР  должен  расширить 



конкурентные

  возможности  банков,  а  также  проводить  мероприятия  для 

повышения

  их  капитализации  и  возможности  финансирования  экономики 

страны

.  Необходима  модернизация  денежно-кредитной  политики  госу-



дарства

,  направленной  на  повышение  эффективности  и  ускорение  развития 

национальной

 экономики. 

Валютная

  политика  занимает  значительное  место  в  общеэконо-

мической

  политике любого государства. В современных промышленно раз-

витых

  странах  валютная  политика  обычно  увязывается  с  политикой 



валютного

  курса,  интервенциями  центрального  банка  и  управлением 

золотовалютными

  резервами,  валютным  контролем  и  валютным  регули-

рованием

, участием в международном валютно–финансовом сотрудничестве 

и

  т.д.


   

Валютный


    курс  национальной  валюты  является  одним  из  ключевых 

моментов


  в  проведении  экономических  преобразований,  опирающихся  на 

механизм


 валютных курсов. 

 

 




 

93

S U M M A R Y  



 

The monetary policy of the state - a set of measures in the field of monetary, 

aimed  at  ensuring  economic  growth  and  employment  to  equalize  the  balance  of 

payments.  It  is  one  of  the  most  important  tools  of  government  regulation  of  the 

economy.  

Monetary policy is carried out by the Central Bank of Azerbaijan Republic 

together with the Ministry of Finance and other governmental organizations. 

Instrument for implementing monetary policy state is the Law "On Central 

Bank  of  Azerbaijan  Republic".  The  Central  Bank  should  expand  competitive 

ability  of  banks  to  conduct  a  successful  monetary  policy,  as  well  as  to  carry  out 

actions to improve the possibility of financing banks the economy. It is necessary 

to  modernize  the  monetary  policy  of  the  government  aimed  at  improving  the  

efficiency  and accelerating the development of the national economy. 

Monetary  policy  has  a  significant  place  in  the  general  economic  policy  of 

any state. In modern industrialized countries monetary policy is usually linked with 

the  exchange  rate  policy,  central  bank  intervention  and  management  of  foreign 

exchange  reserves,  currency  control  and  currency  regulation,  participation  in  the 

international  monetary  and  financial  cooperation,  etc.  The  exchange  rate  of 

national currency is one of the key moments in conducting economic reforms and 

transformations based on the exchange rate mechanism. 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 


 

94

 



Azərbaycan Dövlət  qtisad Universitetinin Magistr Mərkəzi,Maliyyə ixtisası,Bank 

işi ixtisaslaşması,əyani şöbə 602-ci qrup magistrantı  smayilova Şəbnəm Məzahir 

qızının ‘‘Azərbaycanda makroiqtisadi proseslər:pul və məzənnə 

siyasəti’’mövzusunda yerinə yetirdiyi dissertasiyasının 

      REFERATI 

 Mövzunun  aktuallığı.  1992-ci  ildə  formalaşmağa  başlamış  və  bu  günə 

kimi  inkişaf  etməkdə  olan  Azərbaycan  Respublikasının  ikipilləli  bank  sistemi: 

Mərkəzi  Bank  və  kommersiya  bankları  böyük  müvəffəqiyyətlərə  nail  olmuşdur. 

Birinci  pillədə  duran  Azərbaycan  Respublikasının  Mərkəzi  Bankı  fəaliyyət 

göstərdiyi 20 ildən artıq müddətdə bütün sahələrdə olduğu kimi pul-kredit, valyuta 

və  məzənnə  siyasəti  sahəsində  də  uğurlar  əldə  etmişdir.  Pul-kredit  və  valyuta 

siyasətinin uğurlu aparılması Mərkəzi Bankın əsas vəzifələrindən biridir.  

Dövlətin      makroiqtisadi  siyasətinin  son  məqsədləri  iqtisadi  inkişafın,  tam 

məşğulluğun,qiymətlərin  sabitliyinin  və  tədiyyə  balansının  tarazlığının  təmin 

olunmasından  ibarətdir.  Bu  məqsədlərə  nail  olmaq  üçün  dövlətin  sərəncamında 

pul-kredit siyasəti kimi makroiqtisadi tənzimləyici mexanizm mövcuddur ki, bu da 

müxtəlif  üsullarla  reallaşdırılır.  Bu  da  əsasən  dövriyyədə  olan  pul  kütləsini 

tənzimləməklə  məcmu  tələbə  (pula  olan  tələbin  amillərinə  təsir  etmək  vasitəsilə) 

təsir  göstərmək  və  beləliklə  də  makroiqtisadi  tarazlığın  lazımi  səviyyəyə 

gətirilməsinə imkan verir. 

Son  illər  pul-kredit  siyasətinin  nə  dərəcədə  düzgünlüyünü  müəyyən  etmək 

mühüm  əhəmiyyət  kəsb  edir.  Pul-kredit  siyasətinin  makroiqtisadi  səmərəsinin 

qiymətləndirilməsi  isə  dərindən  düşünülmüş  nəzəriyyə  və  metodologiyaya 

söykənməlidir. Odur ki yerinə yetirilən mövzunun aktuallığı onun Mərkəzi Banka, 

pul-kredit və məzənnə siyasətinə həsr edilməsidir. 

Tədqiqatın predmeti və obyekti. Tədqiqatın predmeti və obyektini uyğun 

olaraq Azərbaycan Respublikasında makroiqtisadi proseslər,  Mərkəzi Bankın pul-




 

95

kredit və məzənnə siyasəti sahəsində qanunlar, normativ sənədlər, аktlar, Mərkəzi 



Bankın illik hesabatı təşkil edir. 

Tədqiqatın əsas məqsədi Tədqiqatın məqsədi pul siyasətinin səmərəliliyini 

müəyyən etmək, bazar münasibətləri şəraitində pul siyasətini öyrənmək, siyasətin 

ə

n  səmərəli  forma  və  metodlarla  həyata  keçirilməsi  mexanizmləri,  başlıca 



makroiqtisadi  məqsədlərə  çatmaqda  pul  və  məzənnə  siyasətinin    təsir  gücündən 

istifadənin əsas yollarını göstərməkdən ibarətdir. 



Tədqiqatın  elmi  yeniliyi  Azərbaycan  Respublikası  Mərkəzi  Bankının  pul-

kredit və məzənnə siyasətində baş verən yenilikləri araşdırmaq, mövcud pul-kredit 

və  məzənnə  siyasətində  pul-maliyyə  sabitliyinin  əsas  istiqamətlərini  müəyyən 

etməkdən  ibarətdir.  Uğurlu  pul-kredit  siyasətinin  aparılmasının  əsas  şərtlərindən 

biri  onun  daşıyıcı  və  ötürücüsünün  bank  sistemi  olduğunu  nəzərə  alaraq,Mərkəzi 

Bank islahatların dərinləşdirilməsi istiqamətində mühüm işlər görməlidir. Mərkəzi 

Bank  bankların  rəqabət  imkanlarını  genişləndirmək,  üzərinə  düşən  öhdəliklərin 

vaxtında  və  keyfiyyətlə  yerinə  yetirilməsini  təmin  etmək  məqsədilə  bankların 

kapitallarının  iriləşdirilməsi,  təmərküzləşdirilməsi  və  bu  əsasda  onların 

iqtisadiyyatı  maliyyələşdirmək  imkanlarını  da  genişləndirməlidir.Mərkəzi  Bankın 

mühasibat  uçotu  sistemi  tam  avtomatlaşdırılmalıdır.  Bu  da    öz  növbəsində 

ödənişlərin  sürətinin  artırılmasına  imkan  verəcək.  Şübhəsiz  ki,bank  sistemi  və 

bank infrastrukturu, xüsusilə də ödəniş sistemi inkişaf etdikcə Mərkəzi Bankın pul-

kredit  siyasətinin  daha  mürəkkəb  alətlərini    tətbiq  etmək  imkanı 

yaranacaqdır.Etibarlı  bank  sisteminin  formalaşması  yüksək  və  peşəkar  idarəçilik 

sisteminin təşkilini tələb etdiyindən banklarda beynəlxalq standartlara cavab verən 

korporativ  idarəetmə  prinsiplərinin  tətbiqinə  xüsusi  diqqət  yetirilməlidir.Hazırda 

Mərkəzi  Bankın  mərkəzləşdirilmiş  kredit  resurslarının  kommersiya  banklarına 

ayrılması  рrosesində  tətbiq  etdiyi    girov  mexanizmi,  yəni  daşınmaz  əmlakın 

istifadə  olunması  çox  primitivdir.  Girov  təminatı  ilk  növbədə  onun  yüksək 

likvidlik meyari əsasında formalaşdırılmalıdır. Dünya təcrübəsi göstərir ki, yüksək 



 

96

likvidli  girov  yüksək  etibarlılıq  keyfiyyəti  ilə  xarakterizə  olunan  dövlət  qiymətli 



kağızlarıdır. 

Tədqiqatın  praktiki  əhəmiyyəti.  Magistr  dissertasiyasında  irəli  sürülən 

təkliflər  bizim  fikrimizcə,  Mərkəzi  Bankının  pul-kredit  və  məzənnə  siyasətinin 

ilbəil  təkmilləşdirilməsi  və  inkişafı  istiqamətlərinin  yaxşılaşdırılmasında  xidmət 

edə  bilər.  Müasir  pul-maliyyə  sabitliyi  siyasətinə  kömək  edə  bilər,  pul-kredit 

siyasətinin rolunun artmasına şərait yaradar.  

Dissertasiya  işinin  informasiya  bazasını  АSK-nin  və  Mərkəzi  Bankın 

statistik məlumatları təşkil edir. 



Dissertasiya işinin quruluşu və həcmi. Dissertasiya işi giriş, üç fəsil, nəticə 

və təkliflərdən, istifadə olunmuş ədəbiyyat siyahısından ibarətdir. 

Girişdə mövzunun aktuallığı əsaslandırılır. 

Birinci fəsildə son dövrdə pul, məzənnə və maliyyə sabitliyi siyasətinin əsas 

istiqamətləri, iqtisadiyyatın inkişafında Mərkəzi Bankın pul-kredit siyasətinin rolu 

şə

rh edilir. 



kinci  fəsildə  Аzərbaycanın  valyuta  sistemi,məzənnə  siyasəti  və  valyuta 

ehtiyatlarının  idarə  edilməsi,    valyuta  siyasətinin  əsas  istiqamətləri,  forma  və 

metodlarının göstərilməsinə cəhd edilmişdir 

Üçüncü  fəsildə  Azərbaycanın  müasir  iqtisadiyyatı  və  makroiqtisadi 

tənzimləmədə  pul-kredit  mexanizmlərinin  rolunun  gücləndirilməsi,  beynəlxalq 

hesablaşmalarda  valyuta  məzənnələrinin  təkmilləşdirilməsi  məsələləri  təhlil 

edilmişdir.    Nəticə  və  təkliflərdə  işə  yekun  vurulur  və  Mərkəzi  Bankın  pul  və 

məzənnə siyasətini təkmilləşdirmək yollarına münasibət bildirilir. 



 

 

 

 

 


 

97

Azərbaycan Dövlət  qtisad Universitetinin Magistr Mərkəzi,Maliyyə ixtisası,Bank 



işi ixtisaslaşması,əyani şöbə 602-ci qrup magistrantı  smayilova Şəbnəm Məzahir 

qızının ‘‘Azərbaycanda makroiqtisadi proseslər:pul və məzənnə 

siyasəti’’mövzusunda yerinə yetirdiyi dissertasiya işinə 

 

RƏ

Dövlətin    makroiqtisadi  siyasətinin  son  məqsədləri  iqtisadi  inkişafın, 

tam məşğulluğun, qiymətlərin sabitliyinin və tədiyyə balansının tarazlığının 

təmin  olunmasından  ibarətdir.  Bu  məqsədlərə  nail  olmaq  üçün  dövlətin 

sərəncamında pul-kredit  siyasəti kimi  makroiqtisadi  tənzimləyici  mexanizm 

mövcuddur  ki,  bu  da  müxtəlif  üsullarla  reallaşdırılır.  Bu  əsasən  dövriyyədə 

olan pul kütləsini tənzimləməklə  məcmu tələbə təsir göstərmək və beləliklə 

də makroiqtisadi tarazlığın lazımi səviyyəyə gətirilməsinə imkan verir. 

Respublikada  makroiqtisadi  proseslərdə  sabitliyə  nail  olmaq  üçün 

hökumət  Mərkəzi  Bank  vasitəsilə  çevik  pul  siyasəti  yürütməyi,  pul 

resurslarına  nəzarəti  gücləndirməyi,  iqtisadi  alətlər  vasitəsilə  pul 

emissiyasına məhdudlaşdırıcı təsir göstərməyi təmin etmişdir. Azərbaycanda 

kredit  siyasəti  iqtisadiyyatın  kredit  resurslarına  olan  tələbatının 

ödənilməsinə,  lüzumsuz  kredit  emissiyasına  yol  verilməməsinə,  kredit 

dövriyyəsinin köklü olaraq yaxşılaşdırılmasına yönəldilir. 

Dissertasiya  işi  ölkədə  yürüdülən  makroiqtisadi  siyasətin  tərkib  hissəsi  olan 

pul, valyuta və məzənnə siyasətinə və bununla bağli  problemlərə həsr edilmişdir 

Dissertasiya  işi  giriş,üç  fəsil,  nəticə  və  təkliflərdən  ibarət  olmaqla  92  səhvə 

həcmində yerinə yetirilmişdir. 

Dissertasiyanin  giriş  hissəsində  müəllif  mövzunun  aktuallığını  qeyd 

edərək,qarşısına qoyduğu  vəzifələri müəyyənləşdirmişdir.  

Dissertasiya  işinin  plani    qarşiya  qoyulan  vəzifələrin  magistr  dissertasiyasi 

səviyyəsində həllinə imkan verir. 



 

98

Dissertasiya  işinin  birinci  fəsli    «Pul-kredit  siyasətinin  əsas  istiqamətləri  və 



onların  təkmilləşdirilməsi  yolları»  аdlanır.  Bu  fəsildə  Mərkəzi  Bankın  maliyyə 

sabitliyi siyasətinin əsas istiqamətləri və pul-kredit siyasətinin modernləşdirilməsi 

yolları araşdırılmış və təhlil edilmişdir. Bu fəsildə müəllif tərəfindən makroiqtisadi 

sabitliyin  təmin  edilməsində  pul-kredit  siyasətinin  rolu və  əhəmiyyəti  göstərilmiş 

və əsaslandırılmışdır. 

Dissertasiya  işinin  ikinci  fəsli  «Azərbaycan  Respublikasında  valyuta  siyasəti 

və  valyuta  tənzimlənməsi  »  adlanır.  Burada  müəllif  valyuta  siyasətinin  iqtisadi 

siyasətin  mühüm  tərkib  hissəsi  olduğunu  açıqlayır  və  onun  çoxtərəfli 

məqsədlərinin  yerinə  yetirilməsi  istiqamətlərini  şərh  edir.  Bu  fəsildə  milli 

valyutanın  məzənnəsinin  sabitliyinin  qorunub  saxlanması  və  valyuta 

məzənnələrinin tənzimlənməsinin əsas modelləri araşdırılır və tövsiyələr verilir. 

Dissertasiya  işinin  üçüncü  fəsli  «Makroiqtisadi  proseslərin  dövlət 

tənzimlənməsində pul və məzənnə siyasətinin rolu» аdlanır. Bu fəsil  Azərbaycanın 

müasir  iqtisadiyyatı    və  makroiqtisadi  tənzimləmədə  pul-kredit  mexanizmlərinin 

rolunun  gücləndirilməsi,  beynəlxalq  hesablaşmalarda  valyuta  məzənnələrinin 

təkmilləşdirilməsi məsələlərinə həsr edilmişdir.  

Dissertasiya işi göstərir ki,müəllif mövzunu dərindən mənimsəmiş və o, təhlil 

edərək nəticə çıxarmaq qabiliyyətinə malikdir. 

Dissertasiya  işi  magistr  dissertasiyasınin  qarşısına  qoyulan  vəzifələrə  tam  cavab 

verdiyindən onu müdafiəyə buraxmaq olar. 

Magistr  smayilova Şəbnəm Məzahir qızı  magistr dərəcəsi almağa layiqdir. 

              Elmi rəhbər:                                           i.e.n N.Ə.Məmmədova 



 

 

 

 

 

 


 

99

Azərbaycan Dövlət  qtisad Universitetinin Magistr Mərkəzi,Maliyyə ixtisası,Bank 



işi ixtisaslaşması,əyani şöbə 602-ci qrup magistrantı  smayilova Şəbnəm Məzahir 

qızının ‘‘Azərbaycanda makroiqtisadi proseslər:pul və məzənnə 

siyasəti’’mövzusunda yerinə yetirdiyi dissertasiya işinə 

 

RƏ

Dünya  təcrübəsi  dövlətin  pul-kredit  siyasətinin  həyata  keçirilməsinin  geniş 

alətlərinə  malikdir.  Azərbaycan  Respublikasında  belə  alətlər  «Mərkəzi  Bank 

haqqında» Qanunun 29-cu maddəsində öz əksini tapmışdır.  

Pul-kredit  siyasətini  Azərbaycan  Respublikasının  Республикасынын 

Mərkəzi  Bankı  Maliyyə  Nazirliyi  və  başqa  dövlət  qurumları  ilə  birlikdə  həyata 

keçirir. 

Məlum  olduğu  kimi  makroiqtisadi  siyasətin  son  məqsədləri  iqtisadi 

inkişafın,  tam  məşğulluğun,  qiymətlərin  sabitliyinin  və  tədiyyə  balansının 

tarazlığının  təmin  olunmasından  ibarətdir.  Pul-kredit,  valyuta  və  məzənnə 

siyasətinin əsas məqsədi manatın dayanıqlığının möhkəmləndirilməsi, xarici 

valyutaya nisbətən dönərliyinin artırılması, iqtisadiyyatın bütün sahələrində 

kredit  resurslarına  olan  tələbatın  ödənilməsinə  şərait  yaradılması  və  bank 

sisteminin möhkəmləndirilməsidir. Bu mənada yerinə yetirilən yetirilən magistr 

dissertasiyası maraqlı mövzuya həsr edilmişdir. 

Dissertasiya işi giriş, üç fəsil,nəticə və təkliflərdən ibarət olmaqla 92 səhvə 

həcmində yerinə yetirilmişdir. 

Birinci  fəsildə  son  dövrdə  pul,  məzənnə  və  maliyyə    sabitliyi  siyasətinin  əsas 

istiqamətləri, iqtisadiyyatın inkişafında  Mərkəzi  Bankın pul və  məzənnə siyasətinin  rolu 

şə

rh edilir. 



kinci  fəsildə  Azərbaycanda  valyuts  siyasətinin  əsas  istiqamətləri,valyuta 

sistemi,  məzənnə  siyasəti  və  valyuta  ehtiyatlarının  idarə  edilməsinin  forma  və 

metodları  göstərilmişdir. 



 

100 


Üçüncü  fəsildə  geniş  təhlillər  aparılaraq  Azərbaycanın  müasir  iqtisadiyyatı  və 

makroiqtisadi  tənzimləmədə  pul-kredit  mexanizmlərinin  gücləndirilməsinin  rolu, 

beynəlxalq  hesablaşmalarda  valyuta  məzənnələrinin  təkmilləşdirilməsinin 

istiqamətləri  və s. məsələlər şərh еdilmişdir.   

Nəticə  və  təkliflərdə  işə  yekun  vurularaq  və  Mərkəzi  Bankın  pul  və  məzənnə 

siyasətini təkmilləşdirmək yollarına münasibət bildirilmişdir. 

Dissertasiya  işi  magistr  dissertasiyası  qarşisina  qoyulan  tələblərə  tam 

uyğundur və оnu mudafiəyə buraxmaq olar. 

Magistr  smayilova Şəbnəm Məzahir qzı  magistr dərəcəsi almağa layiqdir. 

 

 



            Rəyçi:  

“Maliyyə” kafedrasının  

           dosenti:                                              i.е.n. Ş.Ş.Bədəlov

  

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Yüklə 0,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   30




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə