Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 016 Cilt: Sayı: Manas Journal of Social Studies

Manas Journal of Social Studies 

 

200 

2.6. TyanĢan (Tanrı Dağları) Arkeoloji Seferleri (1944, 1945, 1946, 1949) 

Tyanşan  (Tanrı  Dağları)  Arkeoloji  Seferleri  A.  N.  BernĢtam‟ın  baĢkanlığında 

gerçekleĢtirilmiĢ  olup  1944,  1945,  1946  ve  1949  yıllarında  devam  ettirilmiĢtir.  1944  yılı 

çalıĢmalarında  genel  itibariyle  Kırgızistan‟ın  güney  bölgesinde  çalıĢmalar  sürdürülmüĢtür. 

Arpa‟daki  bronz  dönemine  ait  kurganlarda,  Burmaçap‟taki  katakombalarda  kazılar 

yürütülmüĢtür (Dlujnevskaya, 2011: 137). 

1945 yılında Alabuka ırmağı vadisinin TyanĢan=Tanrı dağları kısmında araĢtırmalar ve 

Özgen‟deki tarihi Ģehir kalıntılarında kazılar yapılmıĢtır. 1946 yılında Doğu Fergana, Alay ve 

Doğu Pamir bölgelerinde araĢtırmalar yapılmıĢtır. 1949 yılında ise Isık göl bölgesinde Ġskit-

Usun ve Göktürk dönemi kurganları ve Alabuka‟da kazılar yapılmıĢtır (Dlujnevskaya, 2011: 

137). 

2.7. Güney Kazakistan Arkeoloji Seferleri (1947, 1948, 1949) 

Güney Kazakistan Arkeoloji Seferleri 1947, 1948 ve 1949 yıllarında sürdürülmüĢ olup 

A. N. BernĢtam bu kazıların baĢkanlığını yapmıĢtır. Karatau ile Sırderya arasındaki bölgedeki 

Çüy  nehrinin  aĢağı  kısımları  ile  Sırderyanın  orta  kesiminde  bulunan Tamdin,  ġeknaksay  ve 

Burcar  gömü  alanlarında  kazılar  yapılmıĢtır.  Bu  kazılar  neticesinde  çıkarılan  arkeolojik 

malzemeler  Alma-Ata‟daki  Kazakistan  Merkez  Müzesi‟ne  verilmiĢtir  (Bunlar  için  bkz: 

BernĢtam, 1949, 1950, 1951) (Dlujnevskaya, 2011: 139). 

2.8. Pamir-Alay Arkeoloji Seferleri (1947, 1948) 

Pamir-Alay  Arkeoloji  Seferleri  1947  ve  1948  yıllarında  yapılmıĢ  olup  A.  N. 

BernĢtam‟ın  baĢkanlığında  ve  onun  öğrencileri  Yu.  A.  Zadneprovkiy  ve  S.  S.  Sorokin‟in 

iĢtiraki ile yapılmıĢtır. Pamir, Namangan bölgesi, Tacikistan‟daki Karategin vadisi, Çon Alay 

bölgesinde  incelemelerde  bulunulmuĢtur.  Kızıl  Tu,  Alay  vadisindeki  MaaĢa,  Çakmal‟daki 

Tüleyka,  Pamir‟deki  Sak  dönemi  Tamdin  gömü  alanları,  Daraut  kurgan  bölgesi  ve  Kasan 

Ģehri  kalıntılarında  kazılar  yapılmıĢtır.  Bu  kazılarda  çıkarılan  arkeolojik  eserler  Frunze‟deki 

(BiĢkek)  ve  Namangan‟daki  müzelere  verilmiĢtir  (Bu  buluntular  için  bkz.  BernĢtam,  1947; 

1952) (Dlujnevskaya, 2011: 140). 

2.9. Pamir-Fergana Arkeoloji-Etnografya Seferleri (1950, 1951, 1952) 

Pamir-Fergana  Arkeoloji-Etnografya  Seferleri‟nin  baĢkanlığını  A.  N.  BernĢtam 

yapmıĢtır.  Saymalı-TaĢ‟taki  kaya  üstü  resimler,  OĢ  bölgesinin  batı  bölgesi,  Fergana, 

Namangan,  Leninabad  bölgelerinde  araĢtırmalar  yapılmıĢtır.  Marhamat  Ģehri,  Cangayl, 

Gurmiron,  Akbeit  gömü  alanları,  Alay  vadisi  kurganlarında  kazılar  yapılmıĢtır.  (Kazılarla 

ilgili olarak bkz: BernĢtam, 1952, 1956). (Dlujnevskaya, 2011: 142). 

---

Türk Tarihi Araştırmacısı Olarak A.N. Bernştam ve Eserleri 

 

201 

3. A. N. BernĢtam‟ın Eserlerinin Bibliyografyası

6

 

1929 

1.

 

“K  metodike  postroyeniya  arheologiçeskih  otdelov  v  krayevedçeskih  muzeyah” 

[Arkeoloji  Bölümleri  ve  Bölge  AraĢtırmaları  Müzelerinin  Kurulmasının  Usülleri 

Üzerine],  Metodiçeskiy  sbornik  (Trudı  Studençeskogo  krujka  krayevedeniya  pri 

Geografiçeskom fak. LGU), 1929, s. 56-61. 

1931 

2.

 

“JiliĢçe  Krımskogo  predgorya.  Opıt  sotsiologiçeskogo  analiza”  [Kırım  Dağları 

Eteklerindeki Meskenler. Bir Sosyal Analiz Denemesi], İzvestiya GAİMK, cilt 9 vıp. 6-

7, Leningrad 1931. 

3.

 

“Turkmenskiy rod i kolhozı” [Türkmen Boyu ve Kolhozları], Sb. Trud i bıt v kolhozah, 

(AN SSSR. Trudı Ġn-ta po izuçeniyu narodov SSSR), 2, Leningrad 1931, s. 7-42. 

1932 

4.

 

“Ġdealizm v etnografii” [Etnografya‟da Ġdealizm], SGAİMK, Nu.: 1-2, 1932, s. 22-27. 

5.

 

“K  voprosu  o  zakonomernosti  v  razvitii  arhaiçeskoy  formatsii”  [Arkaik  OluĢumun 

GeliĢimindeki  Kurallılık  Meselesi  Hakkında],  E.  Yu.  Kriçevskiy  ile  birlikte,  İzv. 

GAİMK, cilt 13, vıp. 3, Leningrad 1932. 

6.

 

 “Puti  krayevednoy  rabotı  v  Krımskoy  ASSR”  [Kırım  Özerk  Sovyet  Sosyalist 

Cumhuriyetinde Bölge AraĢtırmalarının GeliĢimi], Sovyetskoye krayevedeniye, Nu.: 11-

12, 1932. 

7.

 

“Materinskiy  i  otsovskiy  rod,  vozhiknoveniye  maloy  semi,  plemya  i  usloviya  ego 

obrazovaniya”  [Anne  ve  Baba  Soyu,  Küçük  Ailenin  OluĢumu,  Kavim  ve  OluĢum 

ġartları],  Pervobıtnoye  obĢçestvo  Sbornik  Statey,  Jurnalno-gazetnoye  obedineniye, 

Moskva 1932, s. 198-208. 

1933 

8.

 

“Etnografiya”, [E. Yu. Kriçevskiy  ile birlikte],  Bolşaya Sovyetskaya Entsiklopediya, t. 

64 (1-e izd.), 1933, s. 777-787. 

9.

 

“O  roli  zavoevaniy  v  istoriçeskoy  kontseptsii  Karla  Marksa”  [Karl  Marks‟ın  Tarih 

Konseptinde  Fetihlerin  Rolü],  Problemı  istorii  materialnoy  kulturı-PİMK,  Nu.:  3-4, 

1933, s. 46-51. 

                                                           

6

 Bibliyografya için bkz.: S. Tolstov, “Aleksandr Natanoviç BernĢtam”, Sovyetskaya Etnografiya, Nu: 3, Moskva 

1957,  s.  180-183;  A.  N.  BernĢtam,  “Spisok  osnovnıh  peçatnıh  rabot  A.  N.  BernĢtama”,  İzbrannıye  trudı  po 

arheologii  i  istorii  kırgızov  i  Kırgızstana,  I,  BiĢkek  1997,  s.  520-527  adlı  çalıĢmalar  esasında  ikmal  edilerek 

hazırlanmıĢtır. 

---