Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 016 Cilt: Sayı: Manas Journal of Social Studies

Manas Journal of Social Studies 

 

212 

125.

 

“Novıye nadpisi iz  Sredney Azii” [Orta Asya‟dan Yeni Yazıtlar],  Epigrafika Vostoka, 

III, Moskva-Leningrad 1949, s. 55-58. 

126.

 

“K peresmotru formalno-tipologiçeskih shem” [Biçimsel Tipolojik ġemaların Yeniden 

Değerlendirilmesi  Üzerine],  Kratkiye  soobşçeniya  İnstituta  istorii  material‟noy  kutlurı 

AN SSSR-KSİİMK, XXIX, Moskva-Leningrad 1949, s. 17-23. 

127.

 

“Monografiya  (A.  P.  Okladnikova),  po  drevney  istorii  Yakutii”  [A.  P.  Okladnikov‟un 

Yakutistan‟ın Eski Tarihi Üzerine Monografisi], Letopis Severa, I, 1949, s. 296-300. 

128.

 

“Problemı drevney istorii i etnogeneza Yujnogo Kazahstana”, İzvestiya Akademii nauk 

Kazahskoy SSR, Nu: 67, Seriya arheol., vıp. 2, 1949, s. 59-99. 

1950 

129.

 

Arhitekturnıye pamyatniki Kirgizii [Kırgızistan‟ın Mimarî Anıtları], Moskva-Leningrad 

1950, 146 s. 

130.

 

“A.  P.  Okladnikov.  Ġstoriya  Yakutii  do  prisoyedineniya  k  Russkomu  gosudarstvu. 

Yakutsk 1949, Cilt I” [A. P. Okladnikov, Rusya‟ya Bağlanana Kadar Yakutistan Tarihi] 

Adlı Esere EleĢtiri, Sovyetskaya kniga, Nu: 5, 1950, s. 69-72. 

131.

 

Trudı Semireçenskoy arheologiçeskoy ekspeditsii. „Çuyskaya dolina‟ [Yedisu Arkeoloji 

Seferi  Değerlendirmeleri.  Çüy  Vadisi],  (Vvedenie;  gl.  I,  çç.  I-II;  gl,  II;  Zaklyuçenie). 

MĠA. Nu: 14, Moskva-Leningrad 1950. 

132.

 

“Materialı  k  izuçeniyu  arhitekturı  kirgizov  i  kazahov  XVIII-XIX  vv.  v  Semireçye”, 

Kratkiye soobşçeniya İnstituta etnografii AN SSSR, vıp. X, Moskva-Leningrad 1950, s. 

64-76. 

133.

 

“Russkaya  i  sovetskaya  uyguristika”  [Rus  ve  Sovyet  Uygur  AraĢtırmaları],  İzvestiya 

Akademii  nauk  Kazahskoy  SSR,  Nu:  85,  Seriya  Uyguro-dunganskoy  kulturı,  vıp.  1, 

Alma-Ata, 1950, s. 73-83. 

134.

 

“S. V. Kiselev. Drevnyaya istoriya Yujnoy Sibiri” [S. V. Kiselev‟in Güney Sibir‟in Eski 

Tarihi], Vestnik Leningradskogo universiteta, Nu: 4, Leningrad 1950, s. 164-168. 

135.

 

“N. Ya. Biçurin (Ġakinf) i ego trud „Sobranie svedeniy o narodah, obitavĢih v Sredney 

Azii  v  drevnie  bremena”.  N.  Ya.  Biçurin.  Sobranie  svedeniy  o  narodah,  obitavşih  v 

Sredney Azii v drevniye bremena, T. I, M.-L., 1950, s. V-LV. (Önsöz ve Dipnotlar) 

1951 

136.

 

 “Novıy tip tyurgeĢskih monet” [Yeni Tip TürgeĢ Sikkeleri], Tyurkologiçeskiy sbornik, 

I, Moskva-Leningrad 1951, s. 68-72. 

137.

 

“Pamiro-ferganskaya 

arheologo-etnografiçeskaya 

ekspeditsiya” 

[Pamir-Fergana 

Arkeoloji-Etnografya  Seferi],  Tezisı  dokladov  na  sessii  Otdeleniya  istorii  i  filosofii  i 

---

Türk Tarihi Araştırmacısı Olarak A.N. Bernştam ve Eserleri 

 

213 

plenume  İİMK,  posvyaşçennıh  itogam  arheologiçeskih  issledovaniy  1946-1950  gg., 

Moskva 1951, s. 46-48. 

138.

 

“Postroyka  Çaldıvar  na  reke  Manakeldı  v  tsentralnom  Tyan-ġane”  [Merkezi  Tanrı 

Dağlarında  Manakeldi  Irmağı  Yanındaki  Çaldıvar  Yapısı],  Sbornik  Arhitektura 

respublik Sredney Azii, Moskva 1951, s. 241-250. 

139.

 

“Drevniy  Tyan-ġan”  [Kadim  Tanrı  Dağları],  Kratkiye  soobşçeniya  İnstituta  istorii 

material‟noy  kutlurı  AN  SSSR-KSİİMK,  vıp.  XXXVIII,  Moskva-Leningrad  1951,  s. 

140-144. 

140.

 

“Drevniy Otrar (Predvaritelnıy otçet Yujno-Kazahstanskoy arheologiçeskoy ekspeditsii 

1948  g.)”  [Kadim  Otrar  (1948  Yılı  Güney  Kazakistan  Arkeolojik  Seferi  Ön  Raporu)],  

İzvestiya Akademii nauk Kazahskoy SSR, Nu: 108, Seriya arheologiç., vıp. 3, Alma-Ata 

1951, s. 81-97. 

141.

 

“Drevnetyurkskoye  pismo  na  r.  Lene”  [Lena  Nehri  Üzerindeki  Eski  Türk  Yazıtları], 

Epigrafika Vostoka, IV, 1951, s. 76-86. 

142.

 

Oçerk istorii gunnov [Hun Tarihi Denemesi], Leningrad 1951, 256 s. 

143.

 

Drevnyaya Fergana [Kadim Fergana], TaĢkent 1951, 48 s. 

144.

 

“Nahodki  u  oz.  Borovogo  v  Kazahstane”  [Kazakistan‟daki  Borov  Gölü  Buluntuları], 

Sbornik muzeya antropologii i etnografii, XIII, Moskva-Leningrad 1951, s. 216-229 

145.

 

“Nekotorıye  dannıye  k  etnogenezu  turkmen”  [Türkmen  Etnogenezi  Ġle  Ġlgili  Birtakım 

Bilgiler], Sovyetskaya Etnografiya, Nu: 4, 1951, s. 199-201. 

146.

 

“Drevnetyurksiy dokument iz Sogda (Predvaritelnoye soobĢçeniye)” [Sogdda Bulunan 

Eski Türkçe Belge (Ön Rapor)], Epigrafika Vostoka, Nu: V, Moskva-Leningrad 1951, s. 

65-75. 

147.

 

Oçerki drevney i srednevekovoy istorii uygurskogo naroda. (Na uygursk. Yaz. Arabsk. 

Grafikoy)  [Uygur  Halkının  Eski  ve  Ortaçağ  Tarihi  Denemeleri  (Arap  harfleriyle, 

Uygurca)], Alma-Ata, 1951, 280 s. 

1952 

148.

 

“Tyurki  i  Srednyaya  Aziya  v  opisanii  Hoy-çao  (726)”  [Hoy  Çao‟nun  (726) 

Tasvirlerinde  Türkler  ve  Orta  Asya],  Vestnik  Drevney  istorii,  Nu:  1,  Moskva  1952,  s. 

187-195. 

149.

 

 “Naskalnıye  izobrajeniya  Saymalı-TaĢ”  [Saymalı  TaĢ  Kaya  Resimleri],  Sovyetskaya 

Etnografiya, Nu: 2, 1952, s. 50-68. 

150.

 

“Uygurskaya  nadpis  iz  ErĢi  (Fergana)”  [ErĢi‟de  Bulunan  Uygur  Yazıtı  (Fergana)], 

Epigrafika Vostoka, VI, Moskva-Leningrad 1952, s. 101-105. 

---

Manas Journal of Social Studies 

 

214 

151.

 

“S.  E.  Malov,  Pamyatniki  drevnetyurkskoy  pismennosti.  Tekstı  i  issledovaniya, 

Moskva-Leningrad  1951.”  [S.  E.  Malov,  Eski  Türk  Yazılı  Anıtları,  Metin  ve 

Ġncelemeler,  Moskva-Leningrad  1951],  Epigrafika  Vostoka,  VI,  Moskva-Leningrad 

1952, s. 113-115. 

152.

 

Oçerki  po  istorii  Kirgizskoy  SSR.  S  drevnih  vremen  do  Velikoy  Oktyabrskoy 

sotsialistiçeskoy  revolyutsii  [Kırgız  Sovyet  Sosyalist  Cumhuriyeti  Tarihi  Denemeleri. 

Kadim Dönemlerden Büyük Sosyalist Ekim Devirimine Kadar], I, Frunze, 1952, 260 s.; 

I.  Cilt,  Bölüm  II-III:  Dofeodalnıye  gosudartsva  na  territorii  Kazahstana.  Pervıye 

feodalnıye gosudarstva Yujnogo Kazahstana. Kıpçaki, s. 62-86. 

153.

 

“Ġstoriko-arheologiçeskiye  oçerki  Tsentralnogo  Tyan-ġanya  i  Pamiro-Alaya”  [Merkez 

Tanrı  Dağları  ve  Pamir-Alay  Tarihi  ve  Arkeolojisi  Denemeleri],  Materialı  i 

Ġssledovaniya po arheologii SSSR, Nu: 26, Moskva-Leningrad 1952, 347 s. 

154.

 

“Ġ.  M.  Dyakonov,  M.  M.  Dyakonov,  V.  A.  LivĢits  ve  M.  E.  Masson,  Nalogovıye 

parfyanskiye  dokumetı  II  v.  do  n.e.  iz  Nisı,  Moskva-Leningrad  1951.”  Adlı  Esere 

EleĢtiri, İzvestiya Akademii nauk SSSR, Seriya ist. Ġ filos., T. 9, Nu: 2, Moskva 1952, s. 

203. 

1953 

155.

 

N.  Ya.  Biçurin.  Sobranie  svedeniy  o  narodah,  obitavşih  v  Sredney  Azii  v  drevniye 

vremena, Kommentariy, ukazateli, svodnıe kartı k etoy knige, (Değerlendirme, Kılavuz 

ve Haritaları ekleyen A. N. BernĢtam),  T. III, M.-L., 1953. 

156.

 

 

1954 

157.

 

“V gorah i dolinah Pamira i Tyan-ġanya” [Pamir ve Tyan ġan Dağları ve Vadilerinde], 

Sbornik  Po  sledam  drevnih  kultur.  Ot  Volgi  do  Tihogo  okeana,  Moskva  1954,  s.  261-

304. 

1955 

158.

 

“Ġstoriçeskaya geografiya Tyan-ġanya i Pamiro-Alaya” [Tanrı Dağları ve Pamir Alay‟ın 

Tarihi  Coğrafyası],  İzvestiya  Vsesoyuznogo  geografiçeskogo  obşçestva,  t.  87,  vıp.  1, 

Leningrad 1955, s. 42-53. 

159.

 

“K voprosu o proishojdenii kirgizskogo naroda” [Kırgız Halkının Ortaya ÇıkıĢ Meselesi 

Üzerine], Sovyetskaya Etnografiya, Nu: 2, 1955, s. 16-26. 

160.

 

“Vıstupleniya  na  sessii”  [Oturum  KonuĢmaları],  Materialı  nauçnoy  sessii, 

posvyaşçennoy istorii Sredney Azii i Kazahstana v dooktyabrskiy period, TaĢkent, 1955, 

s. 110-112, 522-523. 

---

Türk Tarihi Araştırmacısı Olarak A.N. Bernştam ve Eserleri 

 

215 

1956 

161.

 

“K proishojdeniyu mavzoleya Babadji Hatun” [Babacı Hatun Türbesinin Aslı Üzerine], 

Kratkiye  soobşçeniya  İnstituta  istorii  material‟noy  kutlurı  AN  SSSR-KSİİMK,  vıp.  61, 

1956, s. 86-95. 

162.

 

“Saki  Pamira”  [Pamir  Ġskitleri],  Vestnik  Drevney  istorii,  Nu:  1,  Moskva  1956, s.  121-

133. 

163.

 

“O poyavlenii kirgizov na Tyan-ġane v IX-X vv.” [9.-10. Yüzyıllarda Kırgızların Tanrı 

Dağlarında Belirmesi Üzerine], Sovyetskoye Vostokovedeniye, No 4, 1956, s. 118-125. 

164.

 

“Drevnetyurkskiye  runiçeskiye  nadpisi  iz  Ferganı”  [Ferganadaki  Eski  Türk  Runik 

Yazıtları], Epigrafika Vostoka, XI, 1956, s. 54-58. 

165.

 

İstoriya Kirgizii, T. I. Frunze 1956. Yazılan Bölüm II-IV: Plemennıye soyuzı na Tyan-

ġane  i  Yeniseye  (A.  P.  Okladnik  ile  birlikte);  Kirgizstan  v  epohu  slojeniya 

rannefeodalnıh  otnoĢeniy  v  Sredney  Azii  (A.  P.  Okladnik  ile  birlikte);  Kirgizi  i 

Kirgizstan  pod  igom  mongolskih,  djungarskih  i  kokandskih  zavoyevateley  (S.  S. 

Çernikov, V. A. Romodin ve A. P. Kondratyev ile birlikte), s. 42-185. 

166.

 

Maksimilian  Emmanuiloviç  Voronets  (1883-1954),  Sovyetskaya  Etnografiya,  Nu:  3, 

1956, s. 153-154. 

167.

 

“Ya. M. Svet, Po sledam puteĢestvvenikov i moreplavateley Vostoka, Oçerki. Moskva 

1955.” [Ya. M. Sevet, Doğunun Seyyah ve Denizcilerinin Ġzinde. Denemeler, Moskva 

1955]  Adlı  Kitaba  EleĢtiri,  İzvestiya  Vsesoyuznogo  geografiçeskogo  obşçestva,  t.  88, 

vıp. 4, Leningrad 1956, s. 410-411. 

168.

 

“Slojeniye  tyurkoyazıçnogo  naseleniya  Sredney  Azii  i  proishojdeniye  kirgizskogo 

naroda” [Orta Asya Türk Dilli Halkın Yapısı ve Kırgızların Kökeni], Tezisı dokladov i 

sodokladov na nauçnoy sessi ob etnogeneze kirgizskogo naroda 10-14 noyabrya 1956 

g., Frunze 1956, s. 3-7. 

1957 

169.

 

“Spornıye  voprosı  istorii  koçevıh  narodov  Sredney  Azii  v  drevnosti”  [Orta  Asya 

Göçebe Halklarının Eski Dönem Tarihinin TartıĢmalı Meseleleri], Kratkiye soobşçeniya 

İnstituta etnografii AN SSSR, vıp. XXVI, Moskva-Leningrad 1957, s. 18-21. 

1958 

170.

 

“Novıye  drevnegreçeskiye  i  kitayskiye  epigrafiçeskiye  nahodki”  [Eski  Grek  ve  Çin 

Epigrafisi Yeni Buluntuları], Epigrafika Vostoka, XII, 1958, s. 67-70. 

---

Manas Journal of Social Studies 

 

216 

171.

 

“Slojeniye  tyurkoyazıçnogo  naseleniya  Sredney  Azii  i  proishojdeniye  kirgizskogo 

naroda” [Orta Asya Türk Dilli Halkın Yapısı ve Kırgızların Kökeni], Trudı Kirgizskoy 

arheologo-etnografiçeskoy ekspeditsii, t. III, Frunze 1959, s. 17-22. 

1998 

172.

 

İzbrannıye trudı po arheologii i istorii kırgızov i Kırgızstana [Kırgızlar ve Kırgızistan 

Tarihi ve Arkeolojisiyle Ġlgili SeçilmiĢ ÇalıĢmalar], I-II cilt, BiĢkek, 1998. 

173.

 

“Ġstoriya kirgizskogo naroda s drevneyĢih vremen do mongolskogo zavoevaniya” [Eski 

Dönemlerden  Moğol  Ġstilasına  Kadarki  Kırgız  Halkının  Tarihi],  İzbrannıye  trudı  po 

arheologii  i  istorii  kırgızov  i  Kırgızstana  [Kırgızlar  ve  Kırgızistan  Tarihi  ve 

Arkeolojisiyle Ġlgili SeçilmiĢ ÇalıĢmalar], II. cilt, BiĢkek, 1998, s. 155-314. 

2013 

174.

 

“Kırgızdardın  Payda  BoluĢu  Cana  Alardın  Tarıhınan”,  Caŋı  Ala-Too,  Nu:  12  (56), 

BiĢkek 2013, s. 177-204. 

Yayınlanmadan Kalan ÇalıĢmaları 

175.

 

Talasskaya dolina [Talas Vadisi]  

176.

 

Uygurı [Uygurlar]  

177.

 

Sır-Darya i Semireçye [Sır Derya ve Yedisu]  

178.

 

İstoriya tyurkskih plemen i narodov (Kurs lektsiy) [Türk Kavimleri ve Halkları Tarihi 

(Ders Notları)]  

179.

 

Vvedenie  v  arheologiyu  Sredney  Azii  (Kurs  lektsiy)  [Orta  Asya  Arkeolojisine  GiriĢ 

(Ders Notları)] 

180.

 

İstoriya Ferganskoy Dolinı [Fergana Vadisinin Tarihi] 

 

Sonuç 

A. N. BernĢtam (1 Ekim 1910 - 10 Aralık 1956) etnografya, arkeoloji, sosyo-kültürel 

tarih  gibi  Türk  tarihinin  muhtelif  sahalarında  mühim  araĢtırmalar  yapmıĢ  ve  çok  önemli 

eserler  ortaya  koymuĢ  bir  bilim  insanıdır.  Etnografya  ile  baĢladığı  çalıĢmalarını  arkeolojik 

kazılarla  devam  ettirmiĢ,  Türkistan  bölgesi  ve  çevresindeki  ülkelerin  dillerindeki  ana 

kaynakları  kullanarak  ortaya  çıkardığı  birçok  arkeolojik  eserle  Türkistan  tarihinin  değiĢik 

meselelerini  aydınlığa  kavuĢturmuĢtur.  ÇalıĢmaları  neticesinde  bulduğu  eserlerle  bölge 

tarihinin dönemsel geliĢim süreçlerini, bronz çağından M.s. 15. yüzyıla kadarki dönemin daha 

iyi  araĢtırılabilir  bir  duruma  gelmesini  sağlamıĢtır.  1933  yılında  baĢladığı  arkeolojik 

araĢtırmalarını 1956 yılında ölümüne kadar devam ettirmiĢtir. Çok yönlü bir bilim insanı olan 

---

Türk Tarihi Araştırmacısı Olarak A.N. Bernştam ve Eserleri 

 

217 

BernĢtam,  nümizmatik  eser  bilgisine,  bölgede  kullanılan  yazı  dilleri  ve  alfabelerine  de 

hâkimdi.  Bölgeyle  ilgili  Runik  alfabe  ve  Çin  hiyeroglifleriyle  yazılmıĢ  ana  kaynakları 

okuyabiliyor ve onlar üzerinde de çalıĢabiliyordu. Aynı zamanda arkeolojik eserleri bölgelere 

ve dönemlere göre karĢılaĢtırmalı bir Ģekilde tahlil edebiliyordu. 

A.  N.  BernĢtam  bilim  hayatına  dâhil  olduğunda  Çarlık  Rusya  ve  Sovyet  Rusya 

Türkoloji  araĢtırmalarının  birikim  ve  bilgisine  sahipti.  Bununla  birlikte  onun  bilhassa  Orta 

Asya arkeolojisi üzerine uzmanlaĢması Türk tarihi üzerine çok sayıda orijinal çalıĢma ortaya 

koymasını  sağlamıĢtır.  Arkeolojik  kazılar  neticesindeki  buluntularla  yazılı  kaynakları 

karĢılaĢtırmalı  bir  Ģekilde  kullanan  BernĢtam,  Ġskitlerden  Göktürklere  kadarki  Orta  Asya 

coğrafyasındaki  Türk  yerleĢim  yerlerini,  yerleĢik  ve  konargöçer  yaĢantı  bölgelerini 

çalıĢmalarında  ortaya  koymaya  çalıĢmıĢtır.  2.  Dünya  savaĢı  yıllarını  Kırgızistan‟da  geçirmiĢ 

ve  Kırgızistan‟da  Bilimler  Akademisi  nezdinde  çalıĢmalarını  yürütmüĢ,  tarih  bilimi 

araĢtırmalarının  kurumsallaĢması  doğrultusunda  önemli  faaliyetler  yapmıĢtır.  Kırgızistan 

tarihinin  ve  tarih  biliminin  geliĢmesine  yaptığı  bu  katkılardan  dolayı  muhtelif  derecedeki 

ödüllerle taltif edilmiĢtir. 

A.  N.  BernĢtam,  Hun,  Uygur,  Kırgız,  Kazak  ve  Türkmen  gibi  Türk  halkları  üzerine 

çalıĢmalar yapmıĢtır. Türklerin etnografisi, yazıtları, numizmatik eserleri, sosyo-kültürel tarih 

meseleleri  üzerine  önemli  çalıĢmalar  ortaya  koymuĢtur. Yedisu,  Çüy,  Fergana  vadisi,  Pamir, 

Tanrı dağları, Kazakistan‟da 20 civarı büyük kazı yapmıĢ ve çok sayıda arkeolojik eser ortaya 

çıkarmıĢtır. Bilhassa Kenkol Kurganlarında bulduğu malzemeler Hun dönemi tarihi açısından 

büyük  öneme  sahiptir.  Hun  tarihiyle  ilgili  yaptığı  Oçerk  istorii  gunnov  adlı  çalıĢması 

sebebiyle konargöçerlerin tarihteki rolünü aĢırı derecede ön plana çıkarttığı iddia edilmiĢ, her 

ne  kadar  rejimin  ideolojisine  sadık  olduğunu  vurgulasa  da  Turancı  olmakla  suçlanmıĢ  ve 

baskılara  maruz  kalmıĢtır.  Bunun  yanında  Göktürk  dönemi  sosyo-kültürel  hayatıyla  ilgili 

ortaya  koyduğu  6.-8.  Yüzyıllarda  Orhon  Yenisey  Türklerinin  Sosyo-Ekonomik  Yapısı  adlı 

çalıĢması da alanında yazılmıĢ önemli çalıĢmalardan birini teĢkil etmektedir. Bunların yanında 

A. N. BernĢtam‟ın,  döneminde  yayınlanan çalıĢmaları da çok sıkı bir Ģekilde takip ettiği ve 

Türk tarihi alanındaki birçok esere  eleĢtiri  yazdığı dikkati  çeker ki eser tenkitlerinin Sovyet 

dönemi biliminin geliĢmesindeki rolü dikkate değerdir. 

A.  N.  BernĢtam  hayatı  boyunca  Türk  tarihi  üzerine  olan  çoğunluğu  makale  olmak 

üzere 180 civarı makale ve kitap kaleme almıĢtır. Bunların yanında farklı dergi ve gazetelerde 

70 civarı da not, köĢe yazısı ve haber niteliğinde yazı yayımlamıĢtır. Bunların haricinde, bir 

kısmı bitirilmiĢ bir kısmı da yarım kalan çok sayıda eseri de yayımlanmadan kalmıĢtır. Yaptığı 

---

Manas Journal of Social Studies 

 

218 

çalıĢmalar  Orta  Asya  Türk  tarihinin  daha  iyi  incelenmesi  ve  değerlendirilmesi  açısından 

büyük öneme sahiptir. 

 

Kaynaklar 

 

ALYOKġĠN, V. A., (2010). “Aleksandr Natanoviç BernĢtam. Biografiçeskiy oçerk”, Drevniye kulturı Evrazii: 

Materialı  mejdunarodnoy  nauçnoy  konferentsii,  posvyaşçennoy  100-letiyu  so  dnya  rojdeniya  A.  N. 

Bernştama, Sankt-Peterburg. 

BERNġTAM, A. N. (1997). İzbrannıye trudı po arheologii i istorii kırgızov i Kırgızstana, I, Haz.: K. TaĢbayeva, 

L. Bedutova, BiĢkek. 

BERNġTAM,  A.  N.  (1998).  İzbrannıye  trudı  po  arheologii  i  istorii  kırgızov  i  Kırgızstana,  II,  Haz.:  K. 

TaĢbayeva, L. Bedutova, BiĢkek. 

BURAN,  Ahmet,  (2009),  “Sovyet  Türkolojisi  ve  Birinci  Türkoloji  Kurultayı”,  Turkish  Studies  International 

Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/3 Spring. 

DLUJNEVSKAYA,  G.  V.  (2011).  Arheologiçeskiye  issledovaniya  v  Tsentral‟noy  Azii  i  Sibiri  v  1859-1959 

godah (po dokumentam Nauçnogo arhiva İnstituta istorii material‟noy kul‟turı RAN), Sankt-Peterburg. 

Drevniye  kulturı  Evrazii:  Materialı  mejdunarodnoy  nauçnoy  konferentsii,  posvyaşçennoy  100-letiyu  so  dnya 

rojdeniya A. N. Bernştama (2010), Sankt-Peterburg,  

EREN, Hasan, (1998). Türklük Bilimi Sözlüğü, Ankara, TDK Yayını. 

KUTALMIġ,  Mehmet,  (2014).  “Ġlk  Dönem  (1700-1917)  Rus  Türkolojisinin  Temel  Özellikleri”,  Uluslararası 

Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, Cilt: 7 Sayı: 31 Volume: 7 

Issue: 31. www.sosyalarastirmalar.com 

KOLESNĠKOV, Aleksandr - KAMALOV, Ġlyas (2011). Avrasya Türkologları Sözlüğü, I. Cilt, I. Kitap: Rusya 

Türkologları (XX. Yüzyıl), Ankara, TTK Yayını. 

KONONOV, A. N. (1968). Tyurkskaya filologiya v SSSR. 1917-1967, Moskva. 

KONONOV,  A.  N.,  (1974).  Biobibliografiçeskiy  Slovar‟  Oteçestvennıh  Tyurkologov.  Dooktyabrskiy  Period, 

Moskva. 

KONONOV,  A.  N.,  (1989).  Biobibliografiçeskiy  Slovar‟  Oteçestvennıh  Tyurkologov.  Dooktyabrskiy  Period, 

Moskva, Ġkinci Baskı. 

MALOVĠTSKAYA, L. Ya. (1998). “Vospominaniya o rabote s. A. N. BernĢtamom v 1944-1945 gg.”, İzuçeniye 

drevnego i srednevekovogo Kırgızstana, BiĢkek, s. 64-68. 

MĠLĠBAND, S. M., (1975). Biobibliografiçeskiy Slovar‟ Sovyetskih Vostokovedov, Moskva. 

“Nekrolog. Aleksandr Natanoviç BernĢtam”, Sovyetskaya Arheologiya, Nu: 1, Moskva. (yazar adı yok) 

SBD,  Sosyal  Bilimler  Dergisi  (2004),  Türkoloji  Özel  Sayısı,  11.  Sayı,  I-II  kitap,  BiĢkek.  Kırgızistan-Türkiye 

Manas Üniversitesi Yayınları. 

TAġBAYEVA, K. (1997). “Predisloviye. O nauçnom nasledii vıdayuĢçegosya uçenogo Aleksandra Natanoviça 

BernĢtama”,  Bernştam,  A.  N.,  İzbrannıye  trudı  po  arheologii  i  istorii  kırgızov  i  Kırgızstana,  Haz.:  K. 

TaĢbayeva, L. Bedutova, BiĢkek. 

TOLSTOV, S. (1957). “Aleksandr Natanoviç BernĢtam”, Sovyetskaya Etnografiya, Nu: 1, Moskva. 

ZADNEPROVSKĠY,  Yu.  A.  –  PODOLSKĠY,  A.  G.,  (1981).  “Aleksandr  Natanoviç  BernĢtam.  K  70-letiyu  so 

dnya rojdeniya”, NAA, Nu: 2. 

ZADNEPROVSKĠY,  Yu.  A.,  (1960).  Aleksandr  Natanoviç  BernĢtam,  Kratkiye  soobşçeniya  İnstituta  istorii 

material‟noy  kutlurı  AN  SSSR-KSİİMK,  vıp.  80,  1960.  Makalenin  elektronik  varyantı  için  bkz: 

http://arheologija.ru/aleksandr-natanovich-bernshtam/