Maliyyə Hesabatları üzrə Konseptual Əsaslar
Yüklə 300,1 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Keyfiyyət xüsusiyyətlərinin artırılması
- Müqayisəlilik
- Vaxtında təqdimat
- Anlaşıqlıq
- Keyfiyyət xüsusiyyətlərin artırılmasının tətbiqi
- Faydalı Maliyyə Hesabatı Verilməsi Üzrə Xərc Məhdudiyyəti
Conceptual Framework 14
© IFRS Foundation Keyfiyyət xüsusiyyətlərinin artırılması QC19
Müqayisəlilik, təsdiq edilə bilən, vaxtında təqdimat və anlaşıqlıq, uyğun və düzgün təqdim edilən məlumatın faydalılığını artıran keyfiyyət xüsusiyyətləridir. Keyfiyyət xüsusiyyətlərinin artırılması həmçinin, hər ikisi eyni dərəcədə uyğun və düzgün təqdim edildikdə, hadisəni təsvir etmək üçün iki yoldan hansının istifadə edilməli olduğunu müəyyən etməyə kömək edə bilər. Müqayisəlilik QC20
İstifadəçilərin qərarlarına alternativlərdən birini seçmək aiddir. Məsələn, investisiyanın satılması və ya saxlanması və ya bir və ya digər hesabat verən müəssisəyə investisiya yatırmaq. Nəticə etibarilə, əgər hesabat verən müəssisə barədə məlumat, digər müəssisələrin oxşar məlumatları və eyni müəssisə haqqında digər dövr və ya tarix üzrə oxşar məlumatı ilə müqayisə edilə bilərsə, daha faydalıdır. QC21 Müqayisəlilik, maddələr arasında oxşarlıqları və fərqləri müəyyən etməkdə və anlamaqda istifadəçilərə kömək edən keyfiyyət xüsusiyyətidir. Digər keyfiyyət xüsusiyyətlərindən fərqli olaraq, müqayisəlilik bir maddəyə aid edilmir. Müqayisə üçün ən azı iki maddə tələb olunur. QC22 Ardıcıllıq, müqayisəliliklə əlaqəli olsa da eyni deyildir. Ardıcıllıq, ya hesabat verən müəssisə daxilində bir dövrdən başqa dövrə ya da bir dövr üzrə müəssisələr üzrə, eyni maddələr üzrə eyni metodların istifadə edilməsinə aiddir. Müqayisəlilik məqsəddir, ardıcıllıq isə bu məqsədə nail olmağa kömək edir. QC23 Müqayisəlilik birtiplilik deyildir. Məlumatın müqayisəli olması üçün, oxşar maddələr oxşar, fərqli maddələr isə fərqli görünməlidir. Məlumatın müqayisəliliyi, fərqli maddələri oxşar göstərməklə, oxşar maddələri isə fərqli göstərməklə artmır. QC24 Fundamental keyfiyyət göstəricilərinə cavab verməklə müəyyən dərəcədə müqayisəliliyə nail olunur. Uyğun iqtisadi hadisənin düzgün təqdimatı təbiətcə digər hesabat verən müəssisənin oxşar uyğun iqtisadi hadisənin düzgün təqdimatı ilə müəyyən dərəcədə müqayisəlilik xüsusiyyətinə malik olur. QC25
Bir iqtisadi had isənin bir neçə cür düzgün təqdim edilə bilməsinə baxmayaraq, eyni iqtisadi hadisə üzrə a lternativ uçot metodlarına yol verilməsi müqayisəliliyi azaldır. T əsdiqlənmə imkanı QC26
Təsdiqlənmə imkanı istifadəçiləri əmin edir ki, məlumat, təqdim etmək üçün nəzərdə tutduğu iqtisadi hadisəni düzgün təqdim edir. Təsdiqlənmə imkanı müxtəlif məlumatlı və müstəqil müşahidəçilərin, tamamilə razılıq olmamasına baxmayaraq, müəyyən bir təsvirin düzgün təqdimat olmasına dair razılığa gələ biləcəyi anlamına gəlir. Kəmiyyət baxımından məlumat təsdiq edilə bilən olması üçün vahid qiymətləndirmə nöqtəsinin olması vacib deyil. Bir çox mümkün məbləğlər və əlaqəli ehtimallar da təsdiq oluna bilər. QC27
Təsdiq etmə birbaşa və ya dolayı ola bilər. Birbaşa təsdiq etmə, məbləği və ya digər veriləni birbaşa müşahidə vasitəsilə, məsələn, nağd pulu saymaqla təsdiq etməkdir. Dolayı təsdiqetmə isə hər hansı bir modelə, formulaya və ya digər texniki vasitəyə daxil olanların yoxlanması və eyni metodologiyadan istifadə etməklə nəticələrin yenidən hesablanmasıdır. Buna misal olaraq, mal-materialın balans məbləğinin ona daxil olanları (kəmiyyət və ilkin dəyər) yoxlamaqla və yekun mal-material qalığının, ilkin dəyərin hərəkəti üzrə eyni metoddan (məsələn, ilk mədaxil – ilk məxaric metodundan istifadə etmək) istifadə etməklə yenidən hesablanmasını göstərmək olar. QC28
Bəzi izahların və tamamilə gələcəyə yönəlik maliyyə məlumatının gələcək dövrə qədər təsdiqi mümükün olmaya bilər. İstifadəçilərə bu məlumatı istifadə etmək istədiklərinə dair qərar verməyə kömək etmək üçün, adətən əsas ehtimalları, məlumatın tərtib edilmə metodunu və məlumatı təsdiq edən digər faktorlar və halları açıqlamaq vacibdir. Vaxtında təqdimat QC29
Vaxtında təqdimat, məlumatın, qərar qəbul edənlərin qərarlarına təsir edə bilmək üçün vaxında onlara çatdırılması deməkdir. Adətən, məlumat nə qədər köhnə olarsa, o qədər də faydasız olar. Lakin, bəzi məlumatlar, hesabat dövrünün sonundan xeyli müddət sonra da faydalı ola bilərlər, çünki, bəzi istifadəçilərin meylləri müəyyən etməyə və qiymətləndirməyə ehtiyacı ola bilər. Anlaşıqlıq QC30
Məlumatı təsnifləşdirmək, xüsusiyyətləndirmək və aydın və dəqiq təqdim etmək onu anlaşıqlı edir. QC31
Bəzi iqtisadi hadisələr kompleks xarakterə malikdir və anlaşılması üçün asanlaşdırılması mümkün deyil. Bu hadisələr barədə məlumatların maliyyə hesabatlarından xaric edilməsi bu maliyyə hesabatlarındakı Conceptual Framework
©
15
məlumatları başa düşməyi asanlaşdırır. Lakin, bu hesabatlar yarımçıq olmuş olardı və ona görə də potensial olaraq səhv olardı. QC32
Maliyyə hesabatları, biznes və iqtisadi fəaliyyətlər barədə yaxşı anlayışı olan və məlumatı səylə nəzərdən keçirən və təhlil edən istifadəçilər üçün hazırlanır. Bəzən, hətta yaxşı məlumatlı və çalışqan istifadəçilərin belə, çətin iqtisadi hadisələr barədə məlumatı anlamaq üçün məsləhətçinin köməyinə ehtiyacı ola bilər.
QC33
Keyfiyyət xüsusiyyətlərinin artırılması mümkün qədər maksimumlaşdırılmalıdır. Halbuki, əgər məlumat uyğun və ya düzgün təqdim olunmazsa, fərdi və ya qrup şəklində, keyfiyyət xüsusiyyətlərinin artırılması, məlumatı faydalı edə bilməz. QC34
Keyfiyyət xüsusiyyətlərinin artırılmasının tətbiq edilməsi əvvəlcədən müəyyən edilmiş qaydaya tabe olmayan dövrü prosesdir. Bəzən, bir keyfiyyət xüsusiyyətinin artırılmasının, digər keyfiyyət xüsusiyyətinin maksimumlaşdırılması üçün azaldıla bilər. Məsələn, yeni maliyyə hesabatı standartının prospektiv qaydada tətbiq edilməsi nəticəsində müqayisəliliyin müvəqqəti azalması, uyğun və ya düzgün təqdimatın uzun müddətli dövrdə təkmilləşdirilməsi üçün məqbul sayıla bilər. Düzgün açıqlamalar qeyri-müqayisəliliyi qismən kompensasiya edə bilər. Faydalı Maliyyə Hesabatı Verilməsi Üzrə Xərc Məhdudiyyəti QC35
Xərc, maliyyə hesabatı vasitəsilə verilə biləcək məlumatlar üzrə geniş yayılmış məhdudiyyətdir. Maliyyə məlumatını təqdim etmək bir sıra xərcləri tələb edir və bu məlumatları təqdim etməyin faydası hesabına həmin xərclərin özünü doğruldacağı vacibdir. Xərclərin və əldə ediləcək faydanın bir çox nəzərə alınmalı növləri mövcuddur. QC36 Maliyyə məlumatlarını təqdim edənlər daha çox maliyyə məlumatını toplamaqda, işlənilməsində, təsdiq edilməsində və yayılmasında xərc çəkirlər, lakin, yekun olaraq bu xərclərə, azalmış gəlirlər formasında istifadəçilər məruz qalırlar. Maliyyə məlumatlarının istifadəçiləri də təqdim edilmiş məlumatın təhlili və şərh edilməsi üzrə xərclərə məruz qala bilərlər. Əgər lazım olan məlumat təqdim olunmadıqda, istifadəçilər bu məlumatı haradansa əldə etmək və ya onu təxmin etmək üçün əlavə xərclərə məruz qalırlar. QC37 Uyğun olan və nəzərdə tutduğunu düzgün təqdim edən maliyyə məlumatını təqdim etmək istifadəçilərə daha əminliklə qərar qəbul etməyə kömək edir. Bu kapital bazarının daha səmərəli fəaliyyəti və bütövlükdə iqtisadiyyat üzrə kapitalın dəyərinin daha aşağı olması ilə nəticələnir. Fərdi investor, borc verən və ya kreditor da, daha məlumatlı qərar qəbul etməklə fayda əldə edir. Lakin, ümumi məqsədli maliyyə hesabatlarında hər bir istifadəçinin uyğun hesab etdiyi məlumatı təmin etmək mümkün deyil. QC38
Xərc məhdudiyyətini tətbiq edərkən, Şura, müəyyən bir məlumatı təmin etmək və istifadə etmək üçün çəkilən xərclərin həmin məlumatı təqdim etməyin faydası hesabına özünü doğruldacağını qiymətləndirir. Təklif edilmiş maliyyə hesabatı standartını yaradılmasında xərc məhdudiyyətini tətbiq edərkən, Şura, maliyyə məlumatını təmin edənlərdən, istifadəçilərdən, auditorlardan, akademiklərdən və başqalarından bu standartın məsrəfləri və faydalarının gözlənilən xarakter və kəmiyyəti haqqında məlumat əldə etməyə çalışır. Bir çox hallarda, qiymətləndirmələr kəmiyyət və keyfiyyət üzrə məlumatların birləşməsinə əsaslanır. QC39 Təbiətcə subyektivliyə malik olduğuna görə, maliyyə məlumatı üzrə müəyyən maddələri təqdim etməyin məsrəfləri və faydaları barədə müxtəlif şəxslərin qiymətləndirmələri fərqli olur. Buna görə də, Şura, maliyyə hesabatı ilə bağlı məsrəfləri və faydaları, hesabat verən fərdi müəssisələr üzrə deyil ümumi olaraq nəzərə almağa çalışır. Bu, məsrəflər və faydaların qiymətləndirmələrinin həmişə bütün müəssisələr üzrə eyni hesabat vermə tələblərinə əsaslanması demək deyil. Müəssisəllərin müxtəlif ölçülü olmaları, kapitalın müxtəlif yollarla əldə edilməsi (dövlət və ya özəl), müxtəlif istifadəçilərin ehtiyacları və digər faktorlar səbəbindən, müvafiq fərqli yanaşmalar ola bilər. Yüklə 300,1 Kb. Dostları ilə paylaş:
|