Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölümü

 
115 
Son  evredeki  larvalar  çoğunlukla  koloniden  ayrılır  ve  bireysel  olarak  beslenir.  Larval  beslenme 
tamamlandığında,  ya  ağaçların  tepesinde  veya  ölü  örtü  ve  toprak  içinde  koza  ören  yalancı  tırtıllar, 
prepupa (eunymphs) için deri değiĢtirirler. Pronymph pupa olur ve bir veya birkaç hafta sonra ergin bir 
çam yaprak arısı kozadan çıkar. Erginler beslenmez ve sadece birkaç gün yaĢar.  
Çam  yaparak  arısı  koza  içinde  eunymph  olarak  kıĢlar.  Bazı  bireyler  pronymph  olarak  kıĢlar. 
KıĢlayan çam yaprak arılarının (1) Nisan sonu Mayıs baĢında ve (2) Temmuz sonu Ağustos baĢında iki 
uçuĢ dalgası vardır.   
6.3.2. Neodiprion sertifer  (Geoffroy), Kırmızımtrak sarı çalı antenli yaprak arısı 
Tanımı:    DiĢi  kaba  yapılı  ve  7-12  mm  uzunluktadır.  Ana  rengi  kırmızımsı  (kahverengimsi)  sarıdır. 
Erkek  erginler  6-10  mm  boyunda,  parlak  siyah  renkli,    karın  ve  bacakları  kırmızımsı  kahverengidir. 
Antenleri 3-4 mm uzunlukta, siyah renkli ve iki taraflı tarağımsıdır.  
 
Biyolojisi.  Uçma  zamanı  Eylül  sonu  ile  Ekimin  ilk  yarısına  rastlar.  DiĢiler  yumurtalarını  yumurta 
koyma    borusu  ile  iğne  yaprakların  kenarlarına  batırmak  suretiyle  açtıkları  yarıkların  içine  aĢağıdan 
yukarıya  doğru  ve  bir  sıra  halinde  koyarlar.  KıĢ  yumurta  döneminde geçer. Ertesi  yılın  Mart  sonu  ile 
Nisanın ilk günlerinde genç tırtıllar yumurtadan çıkarlar. Ġğne yapraklarda zarar yapan yalancı tırtıllara 
dokunulduğunda    D.  pini  (L.)‟de  olduğu  gibi  (S)  Ģeklini  alırlar.  5-6  kez  deri  değiĢtirdikten  sonra 
olgunlaĢırlar.  Ġğne  yapraklardaki  yemeleri  ortalama  6  hafta  süren  yalancı  tırtıllar,  mayısın  son 
yarısında genellikle toprak içinde, nadiren de iğne yaprakların arasında koza örerler. Koza içinde pupa 
olan  tırtıllar  17-19-  gün  sonra  erginleĢip  kozayı  bir  ucundan  elips  Ģeklinde  keserek  dıĢarıya  çıkarlar. 
Böylece bir yıllık basit bir generasyonu vardır. 
       
 
YayılıĢı.  Eski  dünyada  Avrupa,  Rusya  Federasyonu,  Sibirya,  Hindistan,  Kore  ve  Japonya‟ya  kadar 
uzanan  geniĢ  bir  yayılıĢı  vardır.  Kuzey  Amerika‟da  ABD  ve  Kanada‟da  yayılmıĢtır.  They  are  common 

---

 
116 
from  southwestern  Ontario  through  New  England  and  west  to  Iowa.  This  pest  was  accidentally 
introduced from Europe. 
Türkiye‟de  Artvin,  Trabzon,  Bolu,  Ġstanbul,  Balıkesir,  Burdur,  Isparta,  Muğla,  EskiĢehir  ve  Ankara‟da 
tespit edilmiĢtir.  
Zarar yaptığı bitkiler. Dünyada çok çeĢitli Çam türlerinde ve ender olarak da Ladinde saptanan bu 
böcek, Türkiye‟de Sarıçam, Kızılçam ve Karaçamda zarar yapmaktadır.  
6.3.3. Lymantria dispar (L.) Sünger örücüsü (Kır güvesi) 
  
  
 
Image 
4 
- Gypsy moth female 
adult Lymantria 
dispar (Linnaeus) 
R. S. Kelley - Vermont Department of Parks and Forests ; UGA0907054b    
  
 
Tanımı 
Ergin:  Kanat  açıklığı  erkeklerde  35-40  mm,  diĢilerde  55-70  mm‟dir.  Erkekler  grimsi  kahverengi  ile 
kırmızımsı kahverengi arasında değiĢir. Ön kanatlar üzerinde koyu renkli enine zikzak çizgiler vardır. 
Antenleri iki taraflı tarağımsıdır. Erkeklerinkine oranla belirgin bir Ģekilde iri ve kaba yapılı olan diĢilerin 
kanatları  ise,  kirli  beyaz  renkte  olup,  ön  kanatlar  üzerinde  koyu  renkte  enine  uzanan  zikzak  ve  diĢli 
çizgiler vardır.  
   Zarar  yaptığı  bitkiler:  Polifag  bir  türdür.  Türkiye‟de  genellikle  yapraklı  ağaçlarda  polfag  olarak 
yaĢar.  Esas  olarak  Quercus  sessiliflora  ve  Q.  Cerris‟i  tercih  eder.  Son  yirmi  yıldan  buyana  Ġzmit 
dolaylarında ağaçlandırma alanlarındaki iğne yapraklı egzotik türlerden Pinus radiada ve Pseudotsuga 
menziesii  ağaçlarının iğne yapraklarına da zarar verdiği belirlenmiĢtir. 

---

 
117 
 
Zararı: Larvalar ağaçların yaprak ve iğne yapraklarını yemek suretiyle fizyolojik zarar yapar.  
Bu  anahtar  zararlı  duyarlı  konak  ağaçların  ölümünden  dolaylı  olarak  sorumludur.  Zararlının  larval 
evredeki  ağır  yaprak  kayıpları  saldırı  altındaki  konukçu  ağaçlarda  strese  neden  olmaktadır.  .Agrilus 
türleri  ve  kök  çürüklüğü  gibi  ikincil  organizmaların  stress  altındaki  ağaçlara  baĢarılı  saldırıları  ölüme 
neden olmaktadır. 
 
 
Biyolojisi:    KıĢı  yumurta  döneminde  geçirir.  Yumurta  kümelerinde  150  ile  600  arasında  değiĢen 
sayılarda  (çoğunlukla  400-600)  yumurta  bulunur.  Ağaç  gövde  ve  dallarındaki  yumurta  kümelerinin 
üzeri  kirli  sarı  renkli  tüylerle  örtülür.  Basık  küre  Ģeklinde,  saydam  ve  dayanıklı  bir  kabukla 
kuĢatılmıĢtır.  DöllenmiĢ  yumurtaların  embriyo  geliĢimi  4-6  haftada  sürer  ve  geliĢimini  tamamlanmıĢ 
genç tırtılcık yumurta içinde ilkbahara kadar diyapozda kalır.  
Genç tırtılcıkların yumurtadan çıkıĢı Nisan ayının ilk haftasında baĢlar ve Mayıs baĢına kadar sürer. 
Yumurtaların  çoğu  Nisanın  ortasına  kadar  açılmıĢ  olur.  Küçük  birinci  evre  larvalar  yumurtadan  çıkar 
çıkmaz  beslenmezler  ve  rüzgarla  civardaki  ağaçlara  saçılırlar.  Bir  araya  toplanma  eğilimdeki  genç 
tırtıllar  birkaç  gün  yumurta  öbeğinin  üzerinde  veya  yakınında  kaldıktan  sonra  ağacın  yukarı  kısmına 
doğru hareket ederek yapraklara ulaĢırlar ve beslenmeye baĢlarlar. BaĢlangıçta yaprakların ana ve yan 
damarlarına dokunmayan tırtıllar daha sonra yaprakların tamamını yerler.   
Yapraklarda  beslenen  genç  larvalar  gece  ve  gündüz  konukçu  üzerinde  kalırlar.  Mayıs  sonunda, 
geliĢmenin  yaklaĢık  yarısında,  larvalar  davranıĢlarını  değiĢtirir.  Çoğunlukla  geceleri  yapraklarda 
beslenir ve gün içinde kabuk çatlaklarında veya diğer korunaklı yerlerde saklanacakları sığınak bulmak 
için aĢağıya hareket ederler. Tüylü Olgun larva Sarı ve siyah baĢlı 50-65 mm boyunda  
Larvalar Haziran ortası ile Temmuz baĢı arasında olgunluğa eriĢirler. Erkekler 5 ve diĢiler 6 larva 
evresi geçirir.    Haziranın son iki haftasında tırtılların yer değiĢtirmesi yakındaki yerleĢim alanlarında 

---