Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölümü

 
4 
Hindistan‟da, Trinidad‟adır. Dünya genelinde bir organizasyon olan Kültür Zararlıları 
ile  Uluslararası  Biyolojik  Mücadele  Servisi,  Commission  Internationale  de  Lutte 
Biologique contre les Enemis des Cultures (CILB) 1955‟te kuruldu. Yönetim merkezi 
Ġsviçre, Zurich‟tedir. CILB‟in ismi 1962‟de Bitki ve Hayvan Zararlıları ile Uluslararası 
Biyolojik  Mücadele  Servisi,  Organisation  Internationale  de  Lutte  Biologique  contre 
les  Animaux  et  les  Plants,  olarak  değiĢtirilmiĢtir.  Bu  organizasyon  aynı  zamanda 
Uluslararsı  Biyolojik  Mücadele  Örgütü,  International  Organization  for  Biological 
Control  (IOBC),  olarak  da  bilinmektedir.  Eklembacaklı  zararlılar  ve  yabancı  otların 
biyolojik  mücadelesine  tahsis  edilen  bir  yayın  organı  olan  “Entomophaga”  dergisi 
1956‟da yayınlanmaya baĢlamıĢtır. 
1.3. Mikroorganizmalar 
Canlı  organizmaların  hepsinin  popülasyonları,  onların  predatörleri,  parazitleri, 
antagonistleri ve hastalıklarının doğal etkileri ile bir düzeye kadar azaltılır. Bu iĢlem 
“doğal  denge”  ya  da  “doğal  denetim”  olarak  adlandırılır.  Bu  doğal  etkileĢim  içinde 
mikroorganizmalar  ve  keza  antagonistler  çok  önemli  bir  role  sahiptir. 
Mikroorganizmalar  daha  önceden  açık  olarak  görülmüĢ  olsalar  da,  hastalık  nedeni 
oldukları,  ipek  böceği,  Bombyx mori (Linnaeus,  1758)  (Lepidoptera:  Bombycidae), 
larvalarında  hastalık  oluĢturan  fungal  etmen  Beauveria  bassiana  üzerinde  çalıĢan 
Agostino Bassi tarafından ilk olarak 1835 yılına gösterilmiĢtir. Doğal çevrede, keza 
besin ve ilaç üretiminde büyük önemdeki ascomycetous mantar cinsi Penicillium ve 
bakterilerle  çalıĢan  W.  Roberts,  1874‟te  mikroorganizmaların  birbirine  engel 
olabildiklerini  ilk  olarak  göstermiĢtir.  Penicillium  cinsinin  bazı  üyeleri  insan 
vücudundaki  belirli  bakteri  çeĢitlerini  öldüren  veya  geliĢimini  durduran  antibiyotik 
olarak  kullanılan  bir  bileĢik  olan  penisilin  üretir.  Diğer  türleri  peynir  yapımında 
kullanılır.  M.  C.  Potter  1908‟de  bu  engellemeyi  hastalık  etmeni  mikroorganizmalar 
arasında  ilk  olarak  göstermiĢtir  (Baker,  1987).  Potter  bu  tür  bir  engellemeyi  bitki 
hastalık etmeni mikroorganizmalar arasında ortaya koymuĢtur (Baker, 1987).  
Bacillus  thuringiensis  (Bt)  ilk  olarak  Berliner  (1911)  tarafından  Akdeniz  un 
güvesi,  Ephestia  (Anagasta)    kuehniella  Zeller,  1879  (Lepidoptera:  Pyralidae)‟dan 
bir  Bacillus  türü  izole  ettiğinde  tanımlanmıĢ  ve  güveyi  enfekte  etmiĢ  olduğu 
Almanya‟nın    Thuringia    Eyaleti  ile  isimlendirmiĢtir.  Bu,  Bacillus  thuringiensis  adı 
altında  ilk  tanımlama  olmakla  birlikte,  ilk  izolasyon  değildi.  Bir  Japon  biyolog, 
Ishiwata Shigetane, 1901 yılında ipek böceklerinde sıkıntılı bir hastalığa neden olan 
bir  etkeni,  daha  önceden  tanımlanmamıĢ  bir  bakteri  olarak  keĢfetmiĢtir.  B. 

---

 
5 
thuringiensis  ilk  baĢta  ipek  böceği  yetiĢtiriciliği  için  bir  risk  olarak  dikkate  alınmıĢ, 
ancak  ardından  böceklerle  mikrobiyal  mücadelenin  yüreği  olmuĢtur.  En  eski  ticari 
üretim  Sporeine  adı  altında  1938  yılında  Fransa‟da  baĢlamıĢtır  (Lambert  and 
Peferoen,  1992).      B.  thuringiensis‟e  ilginin  yeniden  baĢlaması,  1942  yılında  bir 
kültür elde eden ve izleyen araĢtırmaları ile B. thuringiensis‟in potansiyeline dikkat 
çeken  Steinhaus  (1951)‟a  atfetilmiĢtir.  Angus,  1956  yılında,  spor  oluĢumundan 
sonra meydana gelen kristal protein yapıların B. thuringiensis‟ın insektisit etkisinden 
sorumlu olduğunu göstermiĢtir.  
1.4. Klasik Biyolojik Mücadelenin BaĢlatılması 
Avustralya‟dan  dünyanın  diğer  bölgelerine  yayılmıĢ  olan  ve  ABD‟de  Kaliforniya‟da 
turunçgillerde  ileri  boyutlarda  zarar  oluĢturan  torbalı  koĢnil,  Pericerya  purchasi 
Mask.‟a karĢı uğur böceği (Vedalia beetle), Rodolia cardinalis (Muls.)‟in çok çarpıcı 
baĢarılı  salımı,  klasik  biyolojik  mücadeleyi  kullanmanın  baĢlatılması  olduğu  sıkça 
tekrarlanmaktadır.  Torbalı  koĢnil,  Icerya  (Pericerya)  purchasi  Maskell,  1878 
(Hemiptera:  Monophlebidae)  1868  yılında  güney  Kaliforniyada  turunçgil,  armut  ve 
akasyada  zarar  yapan  yeni  bir  istilacı  tür  olarak  ortaya  çıkmıĢtır.  Bu  zararlı  1880 
yılına kadar Kaliforniya‟nın tamamına yayılmıĢ ve bulunduğu her yerde çok önemli 
narenciye zararlısı olmuĢtur. Büyük kayıplarla karĢılaĢan ve zararın önünü alamayan 
narenciye  üreticileri  çareyi  narenciye  ağaçlarını  sökmek  ya  kesmekte  bulmuĢlar. 
Böcek  bilimi  uzmanları  bu  koĢnilin  çok  büyük  olasılıkla,  bu  ülkeye  narenciye 
ithalatının çok büyük oranda yapıldığı Avustralya‟dan gelmiĢ olabileceği tahmininde 
bulunmuĢlardır.    BirleĢik  Devletler  hükümetinde  entomoloji  sorumlusu  Charles  V. 
Riley‟in teklifiyle, 1888 yılında Albert Koebele adında bir uzman bir Ģekilde zararlının 
doğal düĢmanlarını araĢtırmak üzere Avustralya‟ya gönderilmiĢ ve yerli uzmanlarla 
birlikte  en  fazla  ümit  verici  iki  doğal  düĢman  türünü;  bir  parazitoid  sinek, 
Cryptochaetum  icerya  (Will.)  (Diptera:  Agromyzidae)  ile  bir  uğur  böceği  türü 
(Vedalia  beetle),  Rodolia  cardinalis  (Muls.)  (coleoptera:  Coccinellidae)‟in 
Kaliforniya‟ya nakledilmesi baĢarılmıĢtır.  
YaĢanan  pek  çok  güçlüğe  rağmen,  1889  itibariyle  toplam  514  R.  cardinalis  bireyi 
Kaliforniya‟ya  ulaĢtırılmıĢtır.  Bu  böceklerin  ilk  salımından  4  ay  sonra,  bu  uğur 
böceğinin  erginlerinin,  daha  önceden  koĢnilin  çok  yoğun  istilasına  uğramıĢ  3200 
dolayında  meyve  ağacına  akın  ettikleri  görülmüĢtür.  YaklaĢık  bir  yıl  sonar,  1890 
yılında torbalı koĢnilin tüm salgınları tamamıyla yok edilmiĢ ve narenciye endüstrisi 
kurtarılmıĢ  ve  çalıĢanların  ücretlerini  de  kapsayacak  Ģekilde,  toplam  mücadele 

---