İqrar Əliyev, Elmar Məhərrəmov
Yüklə 240,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ
- Azərbaycan Respublikası Prezidenti A.Mütəllibov.
14
“Yaşıl, qırmızı və mavi rənglərdən, ağ aypara və səkkizguşəli ulduzdan ibarət olan bayraq milli bayraq hesab edilsin.” 1
Bayraqdakı mavi rəng türkçülüyü, qırmızı – müasirliyi, qərb demokratiyasını, yaşıl – islam ideologiyasını ifadə edir. Bu
barədə
"Azerbaydjan" qəzetinin 1918-ci il noyabr nömrələrindən birində çap edilmiş “Azər- baycan bayrağı” adlı maraqlı məlumatda deyilir: “Hökumət tərəfindən yaşıl, qırmızı və mavi rəngdə olan üçrəngli Azərbaycan bayrağının layihəsi təsdiq olunmuşdur. Qırmızı rəngin fonunda aypara və səkkizguşəli ulduzun təsviri olacaqdır. Aypara və ulduz ağ rəngdə nəzərdə tutulmuşdur”. 2
1919-cu ilin aprel ayında Parlament binası üzərində dalğalanan üçrəngli bayrağa həsr etdiyi “Azərbaycan bayrağına” adlı şeirində görkəmli şair Əhməd Cavad yazmışdır:
3
XIX əsrin sonları və XX əsrin əvvəllərində Bakının sürətlə inkişaf etməsi burada eyni sürətlə Azərbaycan ziyalı elitasının yaranmasına səbəb olmuş və hətta onlar bir sıra məsələlərdə osmanlılar üçün nümunəyə çevrilmişlər. Ziya Göyalpın “üçlü ideologiyası” ilə yaxından tanış olan həmin ziyalıların bir qrupu “türkləşmək, müasirləşmək və islamlaşmaq” ideologiyasını daha da inkişaf etdirmiş, yuxarıda deyildiyi kimi, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Dövlət bayrağında onu tam dolğunluğu ilə əks etdirə bilmişlər. Sevimli şairimiz Cəfər Cabbarlı Azərbaycanın Dövlət bayrağının çoxmə‘nalı rənglərini “Sevdiyim” şeirindən gətirdiyimiz bir parçada belə təsvir edir: Altun köksün hilal-yıldız, işıqları öpüncə, Yaşıl donlu, mavi gözlü, al duvaqlı sevdiyim. Altaylardan, Altun dağdan 4 doğma səslər gəliyor, Yaşıl donlu, mavi gözlü, al duvaqlı sevdiyim. Qollarilə türk ellərin bütün qucmaq istiyor, Yaşıl donlu, mavi gözlü, al duvaqlı sevdiyim. 5 1918-ci il dekabrın 7-də Azərbaycan Parlamentinin açılışı mərasimində nitq söyləyən M.Ə.Rəsulzadə bayrağın rəngləri haqqında konkret olaraq söyləmişdir: “...müstəqil Azərbaycanı təmsil o üç boyalı bayrağı Şurayi-Milli qaldırmış, türk hürriyyəti, islam mədəniyyəti və müasir əfkari-əhrara- nəsini təmsil edən bu üç boyalı bayraq daimən başlarımızın üstündən ehtizaz edəcəkdir…”. 6
“Azərbaycan” qəzetinin baş redaktoru vəzifəsində işləyən dahi jurnalist-bəstəkarımız Üzeyir bəy Hacıbəyli bu barədə belə yazırdı:
amalı əlamətindən ibarət olduğuna işarə ilə – bu bayraq endiriləməz! dedikdə bütün məclis ayağa qalxıb, əl çala-çala bayraqları salamlarkən təəssürati-fövqəladəmdən başımın tükləri biz-biz durdu”. 7
Göründüyü kimi, burada kainat, ənginlik, böyüklük, əzəmət bildirən mavi rəng türk hürriyyətini, azadlığını və ucalığını təmsil edir. Yaşıl rəng islam sivilizasiyasını və ondan bəhrələnməyi əks etdirir. Yuxarıda işlədilən “əhraranə” (“əhrar” ərəbcə “hürr” sözünün cəmidir) ifadəsi “azadlıqlara xas”
1 Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Dövlət Arxivi, fond 894, siyahı 1, iş 25, vərəq 142 və s. 2 Азербайджан, 1918, 11 ноября. 3 Əhməd Cavad. Əsərləri. I cild. Bakı, 1992, s. 138. 4 Altun dağdan – Tyan-Şan dağlarından – müəlliflər. 5 Cabbarlı C. Ədirnə fəthi, s. 151. 6 Azərbaycan, 1918, 9 dekabr. 7 Yenə orada. 15
deməkdir; XVIII əsrin sonlarından Avropada demokratiya və hürriyyət uğrunda qaldırılan qırmızı bayraqlara işarədir. Beləliklə, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin çox gözəl təsvirdə olan Dövlət bayrağı həm də çox böyük mənalar kəsb edir. 1990-cı il noyabrın 29-da Azərbaycanda müstəqilliyin bərpası uğrunda xalq hərəkatının gücləndiyi bir dövrdə respublika Prezidenti tərəfindən “Azərbaycan SSR-in adının və Dövlət
Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin növbəti çağırışının ilk sessiyasında təsdiq olunmuşdur.
Fərmana müvafiq olaraq “Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı haqqında Əsasnamə” də tərtib və təsdiq olundu. Bayrağın ölçüləri dəqiqləşdirildi, ucaldılması nəzərdə tutulan yerlər müəyyən edildi.
1
1 Xalq qəzeti, 1991, 8 fevral. 16
Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti qərara alır: 1. Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağının təsviri təsdiq edilsin. 2. Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı haqqında Əsasnamə təsdiq edilsin. 3. “Azərbaycan SSR-in Dövlət bayrağı haqqında Əsasnamənin təsdiq edilməsi barəsində” Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1966-cı il 5 may tarixli Fərmanı (Azərbaycan SSR qanunları toplusu. 1938-1966-cı illər, c. I, səh. 221; Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatı, 1981-ci il, №5-6, maddə 71, №12, maddə 161) qüvvəsini itirmiş hesab edilsin.
Bakı şəhəri, 5 fevral 1991-ci il. № 17-XII.
*
Yüklə 240,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
|