Haç ve Hilal Altında Ortaçağda Yahudiler
Yüklə 8,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
30 Mark R. Cohe n misi Dördüncü Konferansı'nda okunan bir tebliğin başlığı (hem Arapça hem resmi İngilizce çeviri olarak yayımlandı), "Ortaçağ da Yahudiler: Karşılaştırmalı Doğu ve Bah incelemesi"dir.19 Ya zar, özetle şöyle der: Tarih boyunca Yahudilerin Müslümanların gösterdiğinden daha iyi ve daha kibar bir muamele görmedikleri herhalde yete rince açıkhr. Yahudilerin egoizmi ve hırsı, kendilerini erken dö nemlerde Romalıların ve ortaçağda Hıristiyan A vrupa'nın çeşitli hakl arının zulmüne maruz bırakh. Müsltimanlar da - Yahudi yazarlann·da kabul ettiği gibi- Yahudileri eş müminler olarak ka bul eden ve dini farklılıkların Yahudilere yönelik tutum ve dav ranışlarını etkilemesine izin vermeyen müşfik kardeşlerini bul dular. İspanya, Müslümanların ve Hıristiyanların Yahudilere yönelik tutumlarındaki büyük farklılığın açık bir örneğini ve rir.20 Ortaçağ İslam dünyasında Yahudi ya da gayri-Müslim ya şamı üzerine Arapça kitaplar, elbette Yahudilere yönelik olduğu kadar Hıristiyan azınlıklara yönelik olarak da İslami hoşgörü mitini bunalhcı ölçüde destekler. Bağdat Üniversitesinde bir İs lam Hukuku okutmanınm bilimsel bir hukuk İncelemesi, İsla mın benzeri görülmemiş hoşgörüsünün bir işareti olarak, İslami yönetimde gayri-Müslim "Himaye Alhndaki Halk"ın yaygın is tihdamını aktarır.21 Mısır'ın Zagazig Üniversitesi'nde bir tarihçi olan Kasım .Abdul Kasım, "İslami Fetihten Osmanlı işgaline Ka dar Mısır Yahudileri"ni yayımladı.22 Birinci baskı (1980), Mısır Yahudilik'inin ortaçağda yaşadığı özgürlük ve refahı İslami "hoşgörü"ye bağlar. İkinci baskı (1987), İslam'ın Yahudilere yö nelik liberal tutumuyla ilgili yazarın savunusunu güçlendirmek için, birinci baskıdan çok daha geniş ölçüde, yakın zaman Yahu di araştırmalarına, özellikle Fahmiler yönetiminde Mısır Yahudi liğinin çiçeklenmesini (Kahire Genizalarıyla belgelenen) ele alan� lara eğilir.23 Haç ve Hi lal Altı nda Ortaçağda Yah u d i l e r 3 1 Laik Pan-Arabizm'in bir propagandisti olan Ali Hüsni EI Harbutli, aleni polemiksel amaçla, İslam'ın zimnıi1ere [gayri Müslim azınlıklara] yönelik hoşgörüsünün öyküsünü, İslam'ın erken dönemine kadar götürür.24 Yahudilere ayrılan bölümler (Hıristiyan zinınıi'ler ·üzerine ayn bir bölüm yok), antisemitik basmakalıp sözlerle doludur. Bir bölüm, Yahudilerin çağlar bo . yunca Müslüman hoşgörüsü sayesinde yaşadıkları siyasi, dini, ekonomik ve toplumsal özgürlüğü, 1948'de başlayan Filistin'in Yahudi-siyonist işgali altında Arap mültecilerin hazin göçüyle karşılaştım.ıs Bu birkaç örnek, Arap ve Arapçı yazarlar arasındaki bir eği limi temsil eder: İslami hoşgörü (tasamuh) belitine ve inançlar arası ütopya mitine kölece bağlılık eğilimi.26 Tarihteki Müs lim/gayri-Müslim ilişkilerinin bu versiyonu, kısmen başka bir eğilime mazeret bulup haklı göstermeye yaradı: Haziran 1967'deki İsrail zaferinden sonra dikkat çeken geleneksel Avrupa antisemitizminin Arapça kisvesi altında şiddetli bir uzanhsı.27 Açığa Çıkan Arap Antisemitizmi Arap antis�mitizmi, klasik Hıristiyan antisemitik basmakalıp ları kullanan Hıristiyan Araplar tarafından ondokuzuncu yüz yılda biçimlendirildi.28 Arap-Yahudi/ Arap-İsrail çalışmasının yoğunlaşmasıyla birlikte yoğunluğu artlı ve. Arap dünyasında genelleşti. Yahudiler, ancak 1960'ların sonunda bunun yaygınlı ğının ve şiddetinin farkına vardılar. Yehoshafat Harkabi, önce gazete makalelerinde, ardından Allı Gün Savaşı'ndan önce ta mamlanıp savaşın hemen ardından, yayımlanan Arab Attitudes to Israel'de, o zamana kadar gözardı edilen görüngüyü açığa vurdu.29 İsrailli askerlerin Haziran 1967'de işgal edilen Arap toprakla rında bulduğu Arapça ders kitaplarında ve diğer öğretim araçla rında (Mısır silahlı kuvvetleri için hazırlanan kitapçıklar da da hil) Arap antisemitizminin rahatsız edici kanıtları keşfedildi.30 3 2 Mark R. Cohen Broşürler ve bilimsel incelemeler, haberin İsrail'de ve dışarıda yayılmasını sağladı.31 Savaştan hemen sonraki aylarda, Şubat 1968'de, aylık dergi Jewish Frontier, bulguları okuyucularına yo rumsuz duyurdu. İsrail, içinde ve dışında tekrar tekrar sözü edi lerek Protocols of the Elders of Zion'un Arapça çevirileri geniş öl çüde yayıldı Benzer şekilde, Mısır Devlet Başkanı Sedat'ın 25 Ni san 1972'de Hazreti Muhammed'in doğum günü dolayısıyla yaplığı savaş kışkırhcı İsrail karşılı konuşma da dehşet vericiydi. Sedat, Medine Yahudilerini Peygambere karşı haince davran makla suçladı ve bunu, "yalancılar ve hainler ulusuyla, dalavere ci bir halkla, haince hareketler için yaratılmış bir sürü"yle gö rüşmemenin bir nedeni, boyun eğdirinceye kadar İsraillilere kar şı savaşmaİlın nedeni olarak gösterdi.32 Peygambere karşı Yahu di düşmanlığı eski-yeni teması, 1950'lerde, Seyid Kutub gibi İs lami fundamentalistlerin yazılarında vardı.33 Rivka Yadlin de, İs rail'le barış antlaşmasından sonra bile, Mısır yayınlardaki yoğun antisemitizmin korkutucu varlığını belgeledi.34 Karşı Mit: Neo-gözyaşarbcı Yahudi-Arap Tarihi Kavrayışı Yahudilerin Arap dünyasındaki yaygın antisemitizmin farkı na varmaları ve inançlar arası ütopya mitinin Araplar tarafından polemiksel istismarı, benim birbirinin yerine geçer şekilde "Ya hudilere İslami eziyet karşı miti" ve 11neo-gözyaşarhcı Yahudi Arap tarihi kavrayışı" dediğim Yahudi-Müslüman ilişkileri tari hinin yeni bir değerlendirmesini hızlandırdı.35 Bu yeniden de ğerlendirme, Allı Gün Savaşı'ndan sonra Diaspora'da, özellikle popüler forumlarda, çıkan yayınlarla başlayarak öne çıklı. Amerika-İsrail Kamu İşleri Komitesi'nin (AIPAC) yayını Near East Report, Allı Gün Savaşı'ndan hemen sonra "Mitler ve Ger çekler" ekini tanıtlı. Fiilen unutulan 1946 tarihli bir denemede,36 Yahudi; tarihçi Cecil Roth, Araplar ve Hıristiyan anti-siyonistler arasında moda olan "uzun erimde bize büyük acılar verecek" şeklinde tuhaf bir yorum uyarısında bulunuyordu. Roth'un özel Yüklə 8,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|