Doktora tez

iii 

 

TEŞEKKÜR 

 

Doktoraya  başlamam  ve  bitirmem  sürecinde  her  türlü  emek  ve  bilgisini  esirgemeyen 

sayın  hocam  Prof.  Dr.  Necmettin  CEYLAN’a  (Ankara  Üniversitesi  Ziraat  Fakültesi 

Zootekni  A.B.D)  yine  bu  süreçte  maddi  ve  manevi  desteğini  esirgemeyen  eşim  ve 

aileme, çalışmalarımda katkılarda ve yardımlarda bulunan arkadaşlarıma, imkanlarından 

yararlandığım  Tavukçuluk  Araştırma  Enstitüsüne  ve  bu  projeyi  destekleyen 

TÜB TAK’a sonsuz teşekkürlerimi sunarım.  

 

Turgay YILDIZ 

Ankara, Ekim 2010 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

iv 

 

Ç NDEK LER 

 

ÖZET…………………………………………………………………………….………i 

ABSTRACT…………………………….………………………………………….…...ii 

TEŞEKKÜR…………………………………………………….…………………..….iii 

S MGELER D Z N …………………………………….…………………………….vi 

ŞEK LLER D Z N ………………..………………………………………………....vii 

Ç ZELGELER D Z N …………………………………………………….………..viii 

1.  G R Ş………………………………………………………………………..……….1 

2.  KAYNAK ÖZETLER ………………………………………………………..….…3 

2.1 Nişasta Tabiyatında Olmayan Polisakkaritler ve Kanatlı Besleme Üzerine  

      Etkileri........................................................................................................................3 

2.1.1 Nişasta tabiyatında olmayan polisakkaritler.......................................................3 

2.1.2 Nişasta olmayan polisakkaritler (NOP);  Tahıllardaki bulunma  

         şekilleri ve  miktarları............................................................................................5 

2.1.3 NOP’lerin kanatlılar üzerine etkileri……..………………………………….….8 

2.2 Kanatlılarda  NOP Yarayışlılığını Artırmaya Yönelik Uygulamalar.................10 

2.2.1 Kanatlı yemlerinde enzim uygulaması...............................................................11 

2.2.1.1 Enzimlere ilişkin öz bilgiler..............................................................................11 

2.2.1.2 Yumurta tavuğu yemlerinde enzim kullanımı ve konu ile ilgili   

             araştırma sonuçları ……………………...….………………………………..15 

2.2.2 Kanatlı yemlerinde gama ışınlama uygulaması …….……….…………...…...21 

2.2.2.1 Kanatlı yemlerinde gama ışınlanma uygulamaları ve konu ile ilgili  

            yapılan çalışmalar…….................………………………………………..…...24 

3. MATERYAL VE YÖNTEM………………………………………………….…...29 

3.1 Materyal ……………………………………………………………………...…...29 

3.1.1 Hayvan materyali……………………………………………………………….29 

3.1.2 Yem materyali…………………………………………………………………...29 

3.2 Yöntem......................................................................................................................30 

3.2.1 Deneme grupları, rasyonların oluşturulması ve denemenin yürütülmesi…...30 

3.2.2  ncelenen kriterler…………………………………….………………………...33 

3.2.2.1 Verim kriterleri……………………………………………………………..…33 

3.2.2.1.1 Yumurta verimi………………………………………………………….….33 

3.2.2.1.2 Yumurta ağırlığı………………………………………………………..…...33 

3.2.2.1.3 Yumurta üretimi…………………………………………………………….33 

3.2.2.1.4 Yem tüketimi ve yemden yararlanma oranı...………………………...…..33 

3.2.2.1.5 Canlı ağırlık, canlı ağırlık değişimi ve yaşama gücü………………….…..33 

3.2.2.2 Yumurta kalite kriterleri…………………………………...………………...34 

3.2.2.2.1 Ak yüksekliği………………………………………..………………….……34 

3.2.2.2.2 Haugh birimi…….…………………………………….……………….……34 

3.2.2.2.3 Kabuk kırılma mukavemeti…………………………….…………..………34 

3.2.2.2.4 Kabuk kalınlığı………………………………………………..…………….35 

3.2.2.2.5 Şekil indeksi……………………………………………………………….…35 

3.2.2.3 Bağırsak içeriği viskozite analizi …………….……………………….……...35 

3.2.2.4 Barsak içeriği mikroorganizma florası………………………………………35 

 

 

---

v 

 

3.2.2.5 Arpa ve arpa ağırlıklı olarak oluşturulan rasyonda suda çözünebilir  

            ve toplam β

β

β

β-glukan tayini Buğday ve buğday ağırlıklı rasyonda suda   

            çözünelilir ve toplam pentozan tayini………………………………………..36 

3.2.2.6 Yemlerde olası radyasyon kontaminasyonu tespiti........................................36 

3.2.2.7 Yumurtada radyoaktivite analizleri……………………………....…………36 

3.2.2.8 Kimyasal analizler……………………………………………………….....…36 

                3.2.2.8.1 Hammadde ve  karma yem ham besin maddeleri analizi……….……......36 

3.2.3  statistik analizler…………………………………………………………....….37 

4. BULGULAR……………………………………………………………………...…38 

4.1 Verim Kriterleri……………………………………………………………….......38 

4.1.1 Canlı ağırlık değişimi……………..………………………………………….....38 

4.1.2 Yumurta verimi……………………………………………………………........39 

4.1.3 Yumurta ağırlığı………………………………………………………….....…..43 

4.1.4 Yumurta üretimi ( yumurta kütlesi). …………………………………….....…47 

4.1.5 Yem tüketimi ........................................................................................................49 

4.1.6 Yem değerlendirme sayısı....................................................................................52 

4.2 Yumurta kalite kriterleri ………………………………………………………...56 

4.2.1 Ak yüksekliği.........................................................................................................56 

4.2.2. Haugh birimi........................................................................................................56 

4.2.3 Kabuk kırılma mukavemeti………………………………………………….…56 

4.2.4 Kabuk kalınlığı.....................................................................................................57 

4.2.5 Şekil indeksi...........................................................................................................57 

4.3 Bağırsak  çeriği Viskozite Sonuçları......................................................................57 

4.4 Barsak  çeriği Mikroorganizma Florası................................................................58 

4.5 Arpada Suda Çözünebilir ve Toplam β

β

β

β-glukan  çeriği Buğdayda Suda  

      Çözünebilir ve Toplam Pentozan  çeriği...............................................................59 

4.6 Yemlerde ve Yumurtada Radyoaktivite Kontaminasyon Durumu……………60 

4.6.1 Arpa ve buğdayda radyoaktivite analizi............................................................60 

4.6.2 Karma yemlerde radyoaktivite analizi...............................................................61 

4.6.3 Yumurtada radyoaktivite analizi........................................................................63 

5. TARTIŞMA VE SONUÇ…………………………………………………….…….64 

5.1 Verim Kriterleri……………………………………………………….…………..64 

5.2 Yumurta Kalite Kriterleri......................................................................................67 

5.3Bağırsak  çeriği Viskozitesi.....................................................................................68 

5.4 Bağırsak  çeriği Mikroorganizma Florası.............................................................69 

5.5 Arpada Suda Çözünebilir ve Toplam β

β

β

β-glukan  çeriği Buğdayda Suda  

      Çözünebilir ve Toplam pentozan  çeriği...............................................................70 

5.6 Yemlerde ve Yumurtada Olası Radyasyon Kontaminasyonu Tespiti……........70 

KAYNAKLAR…………………………………………………………………….......74 

ÖZGEÇM Ş.…………………………………………………………………….....….83 

 

 

 

 

 

 

---