Doktora tez

 

28

değerlendirmelerde “Jel Geçirgen Kromotografi” cihazıyla yapılan ölçümlerde ortalama 

molekül  ağırlığı  ışınlama  dozlarının  artışına  bağlı  olarak  önemli  ölçüde  azalmıştır.  Ek 

olarak  gama  ışınlamaya  bağlı  olarak  çözünürlük  artmış  glikozidik  bağların  radyolozisi 

sonucu viskozite azalmıştır (Byun vd. 2007). 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

29

3. MATERYAL VE YÖNTEM 

3.1 Materyal  

3.1.1 Hayvan materyali 

Araştırmada hayvan materyali olarak 324 adet Brown Nick kahverengi yumurta tavuğu 

kullanılmıştır. 

 3.1.2 Yem materyali 

Biyolojik  denemede  kullanılan  rasyonların  yapısında  yer  alan  yem  hammaddeler 

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği’nden sağlanmıştır. 

Rasyonda arpa olarak Tokak-157/37 isimli arpa çeşidi kullanılmıştır. Rasyonda buğday 

olarak da Bezostaja 1 varyetesi  kullanılmıştır. Arpa ve buğdayın hasat edilmesinden 1 

ay sonraki süreçte denemeye başlanmıştır. 

Rasyonlarda enzim olarak; arpa ağırlıklı yemlerde β glukanaz esaslı (Roxazyme G2G) 

enzim  katkı  maddeleri  ve    buğday  ağırlıklı  yemlerde  ise  ksilanaz  esaslı  ticari  enzim 

katkı  maddeleri  ksilanaz  esaslı  (Hostazyme  X250)  enzim  kullanılmıştır.  Enzimlerin 

içeriği ve aktivitesi aşağıda verilmiştir. 

Roxazyme  G2G:  Trichoderma  longibrachiatum’dan  elde  edilmiş  olan  ve  temel 

enzimler olarak selülaz (endo- 1,4 β glukanaz;EC.3.2.1.4), β-glukanaz (endo 1,3-1,4 β-

glukanaz  EC.3.2.1.6)  ve  ksilanaz  (endo  1,4  β  ksilanaz  EC.  3.2.1.8)  içermektedir.  Kg 

yemde  endo  1,4  β-glukanaz:  400  U,  Endo  1,3-1,4  β-glukanaz:  900  U,  Endo  1,4  β-

ksilanaz: 1300 U aktivite sağlamaktadır. 1 ton yumurta tavuğu yemine 100 g katılması 

önerilmektedir. 

Hostazyme  X  250:  Asıl  olarak  6500-7500  EPU/gr  ksilanaz  aktiviteye  sahip  olup, 

ikincil olarakta düşük miktarlarda selülaz, hemiselülaz, α amilaz, ve proteaz aktivitesine 

sahip  olduğu  beyan  edilmektedir.  Enzimin  kanatlı  yemlerine  tona  400  g  katılması 

önerilmektedir. 

---

 

30

3.2 Yöntem 

3.2.1 Deneme grupları, rasyonların oluşturulması ve denemenin yürütülmesi 

Çizelge  3.1’de  deneme  planlaması  verilen  araştırmada  arpa  ve  buğday  ağırlıklı  ticari 

yumurta tavuğu rasyonu (kontrol arpa, kontrol buğday) ve bu rasyonda yer alan arpa ve 

buğdayın 10 kGy ve 100 kGy gama radyasyonu ile ışınlanmasıyla oluşan rasyonlar ve 

yine  kontrol  gruplarına  β-glukanaz  veya  ksilanaz  ağırlıklı  enzimlerin  ilavesiyle 

oluşturulan 2 grup olmak üzere 8 gruptan oluşturulmuş, ayrıca uygulamaların etkinliğini 

kanatlılarda  sorunsuz  kullanılan  bir  rasyona  karşı  test  etmek  amacıyla  mısır  soya 

ağırlıklı bir kontrol rasyonunun da kullanılmasıyla toplam 9 grupta denenmiştir. 

Araştırma Tesadüf Blokları Deneme Tertibine göre düzenlenmiş olup, 6 tekerrür ve her 

bir  alt  grupta  6  adet  tavuk  olmak  üzere  toplam  324  adet  kahverengi  yumurta  tavuğu 

kullanılarak yürütülmüştür.  

Çizelge 3.1 Deneme planı 

Grup No  Muameleler 

1 

Mısır Kontrol 

2 

Buğday Kontrol 

3 

Buğday+Enzim 

4 

Buğday 10 kGy 

5 

Buğday 100 kGy 

6 

Arpa Kontrol 

7 

Arpa+Enzim 

8 

Arpa 10kGy 

9 

Arpa 100 kGy 

 

Araştırma  başlamadan  önce  denemede  kullanılan  arpa,  buğday  ve  diğer  yem 

maddelerinden uygun miktarda örnek alınmış ve ham besin maddesi analizleri “Weende 

Analiz Metodu”na (Akyıldız, 1984) göre tespit edilmiştir. Karma yemler hazırlanmadan 

önce  arpa  ve  buğday  gama  radyasyonu  ile  ışınlanmak  üzere  TAEK  Sarayköy  Nükleer 

Araştırma  ve  Eğitim    Merkezine  nakledilmiş  ve  burada  bulunan  Macar  Transelekto 

Firması  yapımı  olan  TYPE-SVST  Co-60-1  tipi  (64  adet  aktif  C-188  AECL  tipi  Co  60 

IV. sınıf otomatik tote-box ışınlayıcı) özellikle sürekli ve kesikli iletişim metoduna göre 

---

 

31

çalışan tesiste ışınlama yapılmıştır. Işınlanmış arpa ve 

buğday  A.Ü.  Ziraat  Fakültesi  Araştırma  ve  Uygulama  Çiftliği’ne  getirilmiş  ve  karma 

yemler  burada  bulunan  300  kg  kapasiteli  özel  yem  ünitesinde  homojen  bir  şekilde 

karıştırılmıştır.  Karma  yemlerden  alınan  örneklerde  de  ham  besin  maddesi  analizleri  

Weende  Analiz  Metoduna  göre  (Akyıldız,  1984)  36-46  haftalar  arası  10  haftalık  tek 

besleme  dönemi  için  besin  maddesi  ihtiyaçları  yumurta  yemi  olarak  NRC,  (1994) 

tarafından  bildirilen  minimum  ihtiyaçlar  karşılanacak  şekilde  dikkate  alınmış  ve 

formüle edilmiştir (Anonim, 1989). Bu dönemlerde kullanılan bazal rasyonların ve 

mısır  -  soya  ağırlıklı  kontrol  rasyonunun  yapı  ve  besin  maddesi  içerikleri  ile  analiz 

sonuçları çizelge 3.2’de verilmiştir. 

Deneme,  36

 

haftalık  yaştaki  yumurtacı  tavuklar  1  hafta  alıştırma  periyodundan  sonra 

herbirinde  3  adet  tavuk  olacak  şekilde  kafes  gözlerine  (2  bölme  1  tekerrür  olarak 

belirlenmiştir) ağırlıkları tartılarak dağıtılmış ve 46. hafta sonuna kadar  sürdürülmüştür. 

Denemede  16  saat  aydınlatma  programı  uygulanmıştır.  Otomatik  fanlar  ile  kümes  içi 

havalveırma yapılmıştır. Araştırma A.Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü işletmesinde 

bulunan  3  katlı  kafes  tipi  yumurta  tavuğu  kümesinde  15  temmuz  -  01  ekim

 

2008 

tarihleri arasında yürütülmüştür. 

 

 

 

 

 

 

 

---