Biz dünyanın bioloji müxtəlifliyinə real, ölçülə bilən



Yüklə 1,62 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə42/50
tarix17.01.2018
ölçüsü1,62 Mb.
#21063
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   50

BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları / BIODIVERSITY: A m a z in g   C a s p ia n   F is h e s

Suda  temperatur  10-23°C  olduqda  23°C.  Fertility  varies  from  56.8  to 

kürü  tökürlər.  Hər  bir  dişi  balığın  250.7 thousand eggs, 

verdiyi  kürünün  miqdarı  56,8-250,7

min ədədə çatır. 

The golden carp is  of no commercial

Gümüşü  daban balıqlarının vətəgə  value; on the contrary, it is harmful to 

əhəmiyyəti  yox-dur,  əksinə  başqa  other  valuable  species  and  competes 

qiymətli  balıqlarla  qida  rəqabətində  with them for food, 

olurlar.  Odur  ki,  onların  su  hövzələ­

rində sayı daima tənzim olunmalıdır.

Çəki - European Carp

Cyprinus carpio

Çəki  balığı  Xəzər dənizində  geniş 

yayılmış  növlərdəndir.  Xəzərin  Azər­

baycan sektorunda Yalamadan  Astara­

yadək  bütün  sahil  zonasında  təsadüf 

olunur.  Kürətrafı,  Qızılağac,  Ənzəli, 

Astarabad,  Həsənqulu  körfəz-ləri  bu 

balığın  daha  çox  təsadüf  olunduğu 

sahələrdir.

Müxtəlif illərdə ovlanan çəkilərin 

uzunluğu 38,4-50,6 sm, kütləsi  1,2-3,1

The  European  carp  is  widely  distri­

buted  in  the  Caspian  Sea.  In  the 

Azerbaijan sector, carp are encounte­

red  along  the  entire  shore  from 

Yalama to Astara. Small populations 

inhabit the area near the mouth of the 

Kura  River,  Enzeli, 

Kyzyl-Agach, 

Astrabad  and  Gasan-Kuli  Bays,  as 

well  as  other  rivers  flowing  into  the 

Caspian and associated water bodies.



124

BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK:  Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları

  /  


BIODIVERSITY: A m a z in g   C a s p ia n   F is h e s

kq  arasında  olub.  Dənizdə  yaşayan 

çəki balıqları yarımkeçici həyat sürür.

Onlar  sakit  axan,  isti,  sualtı  bitki­

lərlə zəngin  su mühitinə  üstünlük ve­

rirlər.


Çəki  balıqları  çoxalmaq  üçün 

martın  axırlarından  başlayaraq  may 

ayına qədər,  suda temperatur  11-17°C 

olduqda,  əsasən  Kür  çayına  girirlər. 

Az  miqdarda  payızda  da  miqrasiya 

edirlər.


The  body  size  of  carp  caught  in 

different years has varied from 38.4 to

50.6  cm at a body weight of 1.2 to 3.1 

kg.


The Kura carp is a fluvial anadromous 

species with preference to well warmed 

waters  with  sluggish  currents  and 

overgrown with aquatic vegetation.

The spawning migration into the Kura 

River occurs from late March through 

May  at  a  water  temperature  of  11  to

Çəki  balığı  3-4  yaşında, 

bəzi 

fərdlər isə 2 yaşında (əsasən erkəklər) 



cinsi  yetişkənliyə  çatır.  Çəkisindən, 

yaşından  və  fərdi  xüsusiyyətlərindən 

asılı  olaraq  Kür  çayında  hər  bir  dişi 

balıq 95 mindən 900 min ədədə qədər 

kürü verir.

Çəki kürüsünü adətən sakit havada, 

səhər  saatlarında,  18-19°C  tempera­

turda,  20-70  sm  dərinlikdə,  hissə- 

hissə  bitkilər üzərinə tökür.  Kürüdən

17°C. Some carp migrate in autumn as 

well.

The  Kura  carp  reaches  maturity 



primarily  at  the  age  of three  or  four 

years,  although  two-year-old  mature 

individuals  are 

also  encountered 

(mainly males). Fertility varies depen­

ding on size, age and some individual 

traits.  The  absolute  fertility  in  the 

Kura River varies from 95 to 900 thou­

sand eggs.

125



BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK:  Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları  / BIODIVERSITY: A m a z in g   C a s p ia n   F i s h e s

yenicə  çıxmış  4,0-4,5  mm  uzunluğu­

nda sürfələr ilk vaxtlar sualtı bitkilərə 

yapışaraq asılı vəziyyətdə qalırlar.

Çəki  həm  bitki,  həm  də  heyvan 

mənşəli  qidalarla  qidalanır.  Ən  çox 

qidalandığı  dibdə  yaşayan  orqa­

nizmlər  (həşarat  sürfələri,  azqıllı 

qurdlar,  xırda  xərçəngkimilər  və  s.), 

zooplankton,  suda  olan digər bitki  və 

hey vän orqanizmləridir.

Çəki  mühüm  vətəgə  balığıdır  və 

əhali tərəfindən geniş istifadə olunur.

Əsasən Kür çayı və Xəzərin cənub 

hissələrində  ovlanır.  Azərbaycanda 

müxtəlif  illərdə  3,1-dən  54,8  min 

sentnerə  qədər  çəki  ovlanmışdır. 

Ehtiyatı  əsasən  balıq  yetişdirmə 

təsərrüfatlarında  yetişdirilən  körpələr 

hesabına saxlanılır və bərpa olunur.

Carp spawn eggs in spurts.  Spawning 

takes place in calm, clear weather,  in 

the  morning,  at  a water  temperature 

of  18  to  19°C  in  the  20-70  cm  depth 

interval.  During  spawning,  carps 

attach  eggs  to  bottom  vegetation, 

leaves  of reeds  and  other plants.  The 

hatchlings  grow to  a length  of 4.0  to  

4.5 mm. They are immobile during the 

first few days and hang from plants.

The European carp is omnivorous.  It 

feeds  predominantly  on  b o tto m ­

dwelling organisms (larvae of m osqui­

toes  and  other  insects,  oligochaetes, 

tiny crustaceans, etc.). Adults feed on 

zooplankters,  various  plants,  and  so 

on.

The carp is an important commercial 



fish  popular  among  the  local  popu­

lation.


At  present,  it  is  fished  mostly  in  the 

Kura  River  and  South  Caspian. 

Annual  catches  in  Azerbaijan  have 

varied  widely  -  from  3.1  to  54.8 

thousand  centners. The carp reserves 

are  maintained  chiefly  through 

farming.

Çapaq - Eastern  Bream

Ahramis hrama  orientalis

Dənizdə  yaşayan  çapaq  yarım- 

keçici  balıqdır.  Çaylarda  yaşayan  və 

çoxalan  çapaq  balıqları  da  var.  Onlar 

Xəzər  dənizinin  ən  çox  Şimal  və 

Cənub  hissələrində,  Volqa,  Ural, 

Terek,  Kür və  Lənkəran  ərazisindəki 

digər  çaylarda  da  yayılmışlar.  Çapaq

The  bream  is  a  fluvial  anadromous 

fish,  although  there  are  forms  living 

and  spawning  only  in  rivers.  The 

bream is common in the northern part 

of the Caspian Sea, in the Volga, Ural, 

Terek  and  Kura  Rivers,  as  well  as 

rivers  along  the  Lenkoran  shore.  It

126

BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları

  /  


BIODIVERSITY: A m a z in g   C a sp ia n   F is h e s

balığı  Kür çayından  cənuba -  Astara- 

clings  to  the  shore  along  the  stretch 

yadək ərazidə daha çox, Kür çayından 

from the mouth  of the  Kura  River to 

şimalda  isə  az  miqdarda  təsadüf  Astara.  There  are  also  live  bream 

olunur.  Mingəçevir  su  anbarında 

populations in the Mingechaur Reser-

çapağın yerli populya-siyaları yaşayır. 

Az miqdarda Qızıla-ğac körfəzində və 

Abşeron  yarımada-sının  cənubunda, 

10-16 m dərinlik-lərdə təsadüf olunur.

Çoxalma  miqrasiyasının  vaxtına 

görə qış balıqlarındandır.  Kür çayında 

ovlanan  çapaq  balıqlarının  uzunluğu 

23-39 sm, kütləsi 310-950 q olur. Cinsi 

yetişkənlik  erkəklərdə  3-5,  dişilərdə 

isə 4-6 yaşında başlayır.  Kütləsi  357- 

715  q  olan  çapaq  balıqlarının  verdiyi 

kürülərin  miqdarı  34,8  mindən  107,5 

min ədədə qədər olur.

Çapaq  kürüsünü  dərinliyi  1  m-ə 

qədər olan sakit axan, sualtı bitkilərlə 

zəngin  olan  suya  tökür.  Kürüləri 

yapışqanlı olduğu üçün sualtı bitkilərə 

yapışır.


voir  and  associated  water  bodies. 

Small  populations  are  known  in  the 

Kyzyl-Agach Bay and along the shore 

south of the Apsheron Peninsula in the 

10-16 m depth interval.

In  terms  of spawning  migrations,  the 

bream  is  a  winter  fish.  The  length  of 

bream caught in the Kura varies from 

23 to 39 cm at a weight of 310 to 950 g. 

Male bream  reach maturity at the age 

of three to five years, while females do 

so at the age of four to  six years. The 

fertility  of a  357  to  715  g  individual 

varies  from  34.8  to  107.5  thousand 

eggs.  Spawning  takes  place  in 

sluggishly  flowing  water  overgrown 

with vegetation  at  a  depth  not  excee­

ding one meter. Eggs are glutinous and 

attach themselves to aquatic plants.

127



Yüklə 1,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   50




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə