Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti magistratura məRKƏZİ
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
94 1. Dövlətlər öz maliyyə əməliyyatları üzərində nəzarətini gücləndirməlidir. 2. Maliyyə əməliyyatlarını və kapital axınının “yavaşıdan” faktorlar işləyib hazırlanmalıdır. Bu yavaşıdıcılara qeyri-rezidentlər tərəfindən satılan aktivlərdən gələn gəlirdən vergi tutulması stavka aktivlərə sahibolmanın müddətindən asılı olaraq dəyişməsi; valyuta əməliyyatları üzrə kapital hərəkətinin rezervləşdirilməsi, Tyobin vergisi minimuma qədər azaldılması misal ola bilər. 3. G20-nin iştirakçılarının səylərini universal maliyyə-iqtisadi tənzimləmə sisteminin yaradılmasında cəmləşdirmək lazımdır. 4. Açıq informasiya və ümumi qəbul olunmuş standartlardan qaçan ofşor zonalarda aparılan maliyyə əməliyyatları üzərində məhdudiyyətlər qoymaq lazımdır. 5. Reytinq agentliklərinin beynəlxalq fəaliyyəti üçün ümumdünya standartları tərtib olunmalıdır. Risklərin qiymətləndirilməsində kobud səhv buraxılarsa və sistemli səhvlər törədilərsə, agentliyin fəaliyyətinin nəticələrini ləğv etmək və onun fəaliyyətini dayandırmaq lazımdır. 6. Böhranlar dünya iqtisadiyyatının tsiklik inkişafının qanunauyğunluğudur. Lakin müasir şəraitdə onun yayılma miqyası və sürəti böhranın baş vermə ehtimalını əvvəldən proqnoz edə bilmək metodlarını müəyyən etməyi şərtləndirir. Fikrimizcə böhranların əvvəldən proqnoz edilməsi metodları böhran baş vermədən əvvəl tədbirlər görmək imkanı verəcək. 7. Antiböhran tədbirləri yalnız yerli və ya milli səviyyədə deyil, həm də beynəlxalq səviyyədə koordinasiya olunmuş səviyyədə həyəta keçirilməlidir. Böhranın qlobal təbiəti qlobal idarəetmə formalarının yaradılmasını şərtləndirir, lakin onlar hələ hazırlanmamışdır. 8. Hökumətlər özəl müəssisələrin milliləşdirilməsinə, həmçinin dövlət sektorunun genişləndirilməsinə tələsməməlidir. Bu istehsalın həcmini aşağı salır, sahibkarlıq fəaliyyətini zəiflədir və korrupsiyaya yol açır. Milliləşdirmə yalnız qısa müddətə olmalıdır. Əsasən bank və digər maliyyə institutlarına, həmçinin artıq müəssisələrin qısa müddət ərzində yenidən kapitallaşmasının başqa yolu olmadıqda tətbiq edilməlidir. Milliləşdirmə ilə bağlı məsələlər əvvəldən diqqətlə işlənməlidir. 95 9. Qonşu dövlətlər ilə proteksionist tədbirlərin və problemin “ixracı” siyasətinin həyata keçirilməsindən qaçmaq lazımdır. Burada söhbət sadəcə klassik proteksionist siyasətdən getmir, yəni məsələn idxal rüsumlarının artırılması və ya idxal müdafiəsi üçün qeyri-tarif tədbirləri. Söhbət həm də valyutaların devalvasiyası yarışından, iş qüvvəsinin idxalına məhdudiyyətlərin qoyulmasından, yerli istehsalçılara xarici subsidyaların tədbiqində məhdudiyyətlərdən və s. gedir. 10. Antiböhran tədbirlərini səmərəli həyata keçirmək üçün hökumət böhrandan öz xeyrinə istifadə edərək korrupsiya ilə məşğul olanlara, hökumətin vəsaitini mənimsəyənlərə, cinayət meyillərinə qarşı tədbirlər görməlidir. 11. İnvestisiya və ticarət əməliyyatları üzrə beynəlxalq hesablar sisteminə keçmək lazımdır. Azərbaycan Respublikası qlobal maliyyə-iqtisadi böhranının əvvəllərində ondan az təsirlənən ölkələrdən olmuşdur. Bunun da əsas səbəbi böhrandan əvvəl neft hasilatı və ixracatı hesabına valyuta ehtiyatlarının toplanması idi. Böhranın ölkəmizə daha az təsirinin digər səbəbi isə dövlətin apardığı ardıcıl və məqsədyönlü siyasət idi. Bütün bunlara baxmayaraq müasir böhranın təhlili göstərir ki, Azərbaycanın maliyyə bazarı birbaşa dünya iqtisadiyyatından və beynəlxalq maliyyə bazarından asılıdır. Digər ölkələr kimi ölkəmizdə də böhranın ilkin təsirləri hiss olunan kimi anti- böhran tədbirləri həyata keçirildi. 2009-cu ildə “Anti-böhran Proqramı” qəbul olundu. Həyata keçirilən tədbirlərə baxmayaraq böhranın təsiri hələ də keçməmişdir. Bu gün dövlətimizin aparmalı olduğu vacib tədbirlərdən biri ölkənin neft və digər xammal hasilati və ixracatından əldə olunan gəlirlərdən asılılığını azaltmaq və digər iqtisadi sahələri inkişaf etdirməkdir. Həmçinin ölkənin iqtisadi təhlükəsizliyini möhkəmləndirmək üçün idxaldan asılılıq azaldılmalı, tələbatlar daxili istehsal hesabına ödənilməlidir.Bu gün bütün dünya kimi bizim ölkənin iqtisadiyyatı da böhranın ikinci dalğasının təsiri altındadır. Böhrana qarşı tədbirlər hələ də davam etdirilir. 96 İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI 1. “Azərbaycan 2020: Gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyası” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2012-ci il 29 dekabr tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmişdir, Bakı, 2012, 39 səh. 2. “Azərbaycan Respublikasının 2015-ci ilin dövlət və icmal büdcələri üzrə layihələrin Təqdimatı”, Bakı, 2014, 59səh. 3. “Azərbaycan Respublikasının 2016-cı ilin dövlət və icmal büdcələri üzrə layihələrinin təqdimatı”, Bakı, 2015, 40 səh. 4. “Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının 2016-cı il üçün pul və maliyyə sabitliyi siyasətinin əsas istiqamətləri barədə Bəyənatı”,2015, 15 səh. 5. “Azərbaycan Banklar Asossiasiyası və Avropa Banklar Federasiyasının 27 May 2010 –cu il tarixində birgə keçirdiyi “Bankçılıq sahəsində regionlararası əməkdaşlıq: Dayanıqlı maliyyə gələcəyi” adlı beynəlxalq konfransda Mərkəzi Bank sədrinin müavini Aftandil Babayevin çıxışı”, 2010, 9səh. 6.“Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının Bəyənatı”,21.12.2015 7. Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsinin internet resursları: www.stat.gov.az 8. Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının internet resursları: www.cbar.az. 9. Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin internet resursları: www.maliyye.gov.az 10. Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkisaf Nazirliyinin internet resursları: www.economy.gov.az 11. Babayev. A. , “Valyuta ehtiyatlarının idarə olunması: yeni yanaşmalar”, 2010, səh.18-29. 12. Bağırov S., “Dünya maliyyə böhranı kapitalizmin böhranıdır?” Sahibkarlığın və Bazar İqtisadiyyatının İnkişafına Yardım Fondu , Bakı,2013, 28səh, səh.3. 13. Bayramov V., “Gələn ilin dövlət büdcəsi də sosial və investisiya yönümlüdür”, Xalq qəzeti.-26 noyabr., Bakı, 2011, səh.1. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|