Azərbaycan demokratik respublikasi
Yüklə 0,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- NƏRĠMANBƏY NƏRĠMANBƏYLĠ
58
müsəlmanlarının Bakı qurultayında, mayda isə Rusiya müsəlmanlarının Moskva qurultayında fəal iştirak etmişdir. O, həmin il açılması nəzərdə tutulan Rusiya parlamentinə Azərbaycandan millət vəkili seçilmişdir.
M.H.Hacinski ―Türk ədəmi – mərkəziyyət partiyası ―Musavat‖ ın birinci qurultayında (26 – 31. 10.1917, Bakı) Mərkəzi Komitənin üzvü seçilmişdir. O, 1917-ci il noyabrın 15-də yaranmış Zaqafqaziya komissarlığında ticarət və sənaye komissarının müavini, seymin üzvü, 1918-ci il aprelin 22-də yaranmış Zaqafqaziya Federativ Respublikası hökümətində ticarət və sənaye naziri vəzifələrini icra etmişdir.
1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Demokratik Respublikası elan olundu. Hacinski bitərəf Xoyskinin təşkil etdiyi birinci kabinədə xarici işlər naziri, ikinci kabinədə (17 iyun) maliyyə naziri vəzifəsini tutmuşdur. O, həmin il dekabrın 7-də Bakıda açılmış Azərbaycan parlamentinə üzv seçilmişdir. Hacinski nazirlər şurasının sədri Nəsibbəy Yusifbəylinin təşkil etdiyi ikinci kabinədə (23.12.19190 daxili işlər naziri təyin olunmuşdur. M.H.Hacinski 1919-cu ilin dekabrında ―Türk - ədəmi mərkəziyyət partiyası ―Müsavat‖ ın 2-ci qurultayında yenidən MK üzvü seçilmişdir.
M.H.Hacinski 1920-ci il fevralın 18-də Mustafabəy Vəkilovun daxili işlər naziri təyin edilməsi ilə əlaqədar öz vəzifəsindən azad olunmuş, həmin gündən ticarət, sənaye və ərzaq naziri vəzifəsini tutmuşdur. Nəsibbəy Yusifbəylinin başçılıq etdiyi hökümət kabinəsi istefaya çıxdığı üçün (30.3.1920) M.H.Hacinski nazir vəzifəsini tərk etmişdir.
1920-ci il aprelin 1-də Azərbaycan Respublikasının yeni hökumət kabinəsini təşkil etmək Məmməd Həsən Hacinskiyə tapşırıldı. Bu məqsədlə o, Azərbaycan parlamentinə daxil olan bütün partiya və fraksiyaların rəhbərləri ilə, həmçinin bolşeviklərlə də danışıqlar aparmışdır. Hacinski bolşevikləri yeni hökumət kabinəsinin tərkibinə daxil etməklə, Samur körpüsünün şimal tərəfində dayanmış XI Qızıl Ordunun Bakı üzərinə yürüşünü ləngitmək və nizami Azərbaycan ordusunu təcili Bakıya çağırmaq istəyirdi. Bolşeviklərdən rədd cavabı alan M.H.Hacinski aprelin 22-də Azərbaycan parlamentinin sədrini əvəz edən M.Y.Cəfərova yeni hökumət kabinəsi yaratmağın mümkün olmadığını bildirmişdir. O, həmçinin ədəmi – mərkəziyyət partiyası ―Müsavat‖dan çıxdığını və həmin andan bolşeviklər partiyasının üzvü olduğunu rəsmi şəkildə elan etmişdir. Həmin gün baş vermiş tarixi hadisələrdən sonra o, Azərbaycan ali xalq təsərrüfatı şurasında işləmişdir. 1923-cü ildə Zaqafqaziya Dövlət plan Komitəsi sədrinin birinci müavini olan Hacinski Azərbaycanda şəhərlərin abadlaşması haqqında bir www.onlinekurs.az Pulsuz hazırlıq kursları – Dövlət qulluğuna hazırlıq, Ali məktəblərə hazırlıq, Magistraturaya hazırlıq, kompüter və xarici-dil kursları
59
çox təşəbbüslərin müəllifi idi. Hələ o vaxt Gəncənin və yeni salınacaq Daşkəsən şəhərinin Azərbaycan sənayesi üçün gələcəkdə böyük əhəmiyyət daşıyacağını öz məqalələrində dönə - dönə göstərirdi. M.H.Hacinskinin 20-ci illər mətbuatında Azərbaycanın tikinti – quruculuq həyatına aid çoxlu məqaləsi dərc edilmişdir.
Ziddiyyətli həyat yolu keçmiş Məmməd Həsən Hacinski Zaqafqaziya diyar Partiya Komitəsinin birinci katibi olan avanturist Lavrenti Beriyanın (1899 - 1953) göstərişi ilə həbs edilmiş və 1931-ci il martın 8-də Tiflis həbsxanasında həlak olmuşdur. Mövsüm Əliyev.
www.onlinekurs.az Pulsuz hazırlıq kursları – Dövlət qulluğuna hazırlıq, Ali məktəblərə hazırlıq, Magistraturaya hazırlıq, kompüter və xarici-dil kursları 60
NƏRĠMANBƏY NƏRĠMANBƏYLĠ Odlar yurdu, № 23, dekabr 1989. Öz dövrünün tanınmış siyasi və ictimai xadimi Nərimanbəy Haşım oğlu Nərimanbəyli 1889-cü ildə Qarabağın dilbər güşələrindən biri Şuşa şəhərində anadan olmuşdur. Ailəsi İrəvana köçdüyü üçün onun gənclik illəri bütünlüklə bu şəhərdə keçmişdir. Onun ayası Haşımbəy İrəvanda azərbaycanlılar üçün ana dilində məktəblərin yaranmasında və xeyriyyə cəmiyyətlərinin təşkilində fəal iştirak etmişdir. Haşımbəyin Azərbaycan məktəbləri üçün başqa müəllimlərlə birlikdə tərtib etdiyi ―Ana dili‖ kitabı hələ 1907-ci ildə İrəvanda, sonralar isə üç dəfə Tiflisdə çapdan çıxmışdır. Onun mətbuatda xeyli məqaləsi, teatr tamaşaları haqqında resenziyaları çap olunmuşdur.
Nərimanbəy Nərimanbəyli belə bir ziyalı ailədə böyümüş və milli ruhda tərbiyə almışdır. O, orta təhsilini İrəvan gimnaziyasında başa vuraraq əvvəlcə Moskva universitetinin fizika – riyaziyyat şöbəsində, sonra isə Xarkov universitetinin hüquq fakultəsində oxumuşdur. N.Nərimanbəyli burada ―Azərbaycan tələbə həmyerlilər təşkilatı‖nın rəhbərliyinə seçilmiş və inqilabı fəaliyyətini davam etdirmişdir. Bu təşkilatda N.Nərimanbəylinin iştirakı ilə azərbaycanlı tələbələr tərəfindən verilən tamaşaların gəliri I dünya müharibəsində zərər çəkmiş müəllimlərin ailələrinə paylanırdı. Həmin tamaşalardan ―Qazana səyahət‖ əsəri daha məşhur olmuşdur.
Ali təhsilini 1915-ci ildə başa vurub İrəvana qayıdan Nərimanbəy Nərimanbəyli bir ictimai xadim kimi coşğun fəaliyyətə başlamışdır. O, vəkil işləməklə yanaşı, ―Müsəlman xeyriyyə cəmiyyətinin‖ rəhbərlərindən biri olmuşdur.
1917-ci ildə Rusiya fevral – burjua inqilabı baş verdi. Həmin ilin mart ayında ―Müsəlman demokratik ―Müsavat‖ partiyası‖ açıq fəaliyyətə başladı. Bu dövrdə Bakıya köçən N.Nərimanbəyli həmin partiyanın sıralarına daxil olmuşdur. O, həmin ilin aprelində Bakıda çağırılan Qafqaz müsəlmanlarının qurultayında, oktyabrda isə ―Türk ədəmi – mərkəziyyət partiyası ―Müsavat‖ ın birinci qurultayında fəal iştirak etmişdir.
1918-ci ilin fevralında Nərimanbəy Nərimanbəyli Zaqafqaziya Seyminin üzvü seçilmişdir. O, həmin il fevralın 28 – də Seym tərəfindən təsdiq olunmuş müsəlman fraksiyasının tərkibindəki ―Müsavat və bitərəflər qrupu‖nun üzvü idi.
1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Demokratik Respublikası elan olundu. N.Nərimanbəyli həmin ilin dekabrında 7-də Bakıda təntənəli surətdə www.onlinekurs.az Pulsuz hazırlıq kursları – Dövlət qulluğuna hazırlıq, Ali məktəblərə hazırlıq, Magistraturaya hazırlıq, kompüter və xarici-dil kursları
Yüklə 0,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|