Azərbaycan demokratik respublikasi
Yüklə 0,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
56
martında Gəncədə yaranmış Milli Müsəlman Şurasının İcraiyyə Komitəsinin üzvü seçilmişdir. Göstərmək lazımdır ki, o, heç bir partiyaya mənsub olmamış və ömrünün axırına qədər bitərəf qalmışdır.
1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Demokratik Respublikası elan olundu. X.Rəfibəyov nazirlər şurasının sədri Fətəlixan Xoyskinin 1918-ci il iyunun 17-də Gəncədə Təçkil etdiyi ikinci hökümət kabinəsində səhiyyə naziri vəzifəsini tutmuşdur.
1918-ci il sentyabrın 15-də Bakının oyuncaq Sentrokaspi qüvvələrindən təmizlənməsindən sonra hökumət Bakıya köçmüş və X.Rəfibəyov vəzifəsini burada icra etməyə başlamışdır. Nazirliyin tərkibində 5 şöbə, o cümlədən şəhər və məhkəmə tibbi şöbəsi, kənd tibb şöbəsi, tibb statistikası şöbəsi, əzaçılıq şöbəsi, baytarlıq və sanitariya şöbəsi var idi. Hər şöbəyə tanınmış həkimlər başçılıq edirdi. Nazirliyin göstərişi ilə dövlət hesabına pulsuz xəstəxanalar açılmış, yeni tibb ocaqlarının tikintisinə başlanmışdı. Kənd yerlərində əhaliyə tibbi xidmət üçün müalicəxana və məntəqələr təşkil edilmiş və yenilərinin açılmasına hazırlıq görülmüşdü. Dərman və tibb alətlərinin saxlanması üçün xüsusi anbar, ekspertiza aparmaq üçün xüsusi laboratoriya təşkil olunmuşdu. Gəncə yaxınlığındakı Zurnabad kəndində taun əleyhinə məntəqə açılmışdı.
1918-ci il dekabrın ortalarında F.Xoyskinin başçılıq etdiyi hökümət kabinəsi istefaya çıxdığı üçün X.Rəfibəyov tutduğu vəzifəni tərk etmişdir.
1919-cu ilin mayında X.Rəfibəyov Gəncə quberniyasının general – qubernatoru təyin olunmuşdur. O, həmin quberniyada qanunların pozulmamasına və ictimai asayişin qorunmasına çalışmışdır. Demokratik əqidəli X.Rəfibəyov Gəncədə geniş xalq kütlələrinin dərin hörmətini qazanmışdır. O, 1920-ci il aprelin 30-da Gəncə quberniyasında müqavimət göstərmədən hakimiyyəti yeni yaranmış inqilab komitəsinə təhvil vermişdir.
1920-ci il mayın axırında Gəncə şəhərində keçmiş nizami Azərbaycan ordusunun 3-cü Gəncə piyada alayının komandiri, podpolkovnik Cahangirbəy Kazımbəyovun başçılığı altında üsyan baş vermişdi. Xudadatbəy Rəfibəyovun bu üsyanla heç bir əlaqəsi olmadığı halda o, həmin dövrdə qarışıqlıq zamanı həlak olmuşdur. Mövsüm Əliyev.
hazırlıq, Magistraturaya hazırlıq, kompüter və xarici-dil kursları 57
MƏMMƏD HƏSƏN HACINSKĠ Odlar yurdu, № 10 may 1989. Öz dövrünün tanınmış siyasi və ictimai xadimi, məşhur mühəndis Məmməd Həsən Cəfərqulu oğlu Hacinski 1875-ci il martın 3-də Bakıda anadan olmuşdur. O, Bakı realni məktəbini, 1902-ci ildə isə Peterburq Texnoloji institutunu bitirmişdir. Gənc mühəndis bir neçə ay Moskvada maarifpərvər Azərbaycan varlılarından Şəmsi Əsədullayevin (1840 - 1913) neftayırma zavodlarının tikintisində çalışmış, həmin ilin axırlarında doğma Bakıya qayıdaraq, şəhər upravasının (bələdiyyə) tikinti şöbəsinin rəisi təyin olunmuşdur. 1904-cü ilin axırlarında RSDFP Bakı komitəsi nəzdində ilk müsəlman sosial – demokrat təşkilatı ―Hümmət‖ yarandı. Onun əsas məqsədi Azərbaycanda, eləcə də Rusiyanın müxtəlif yerlərində yaşayan müsəlmanları inqilabı hərəkata cəlb etmək, onlar arasında ana dilində təbliğat və təşviqat işi aparmaq idi. ―Hümmət‖ təşkilatının baniləri Mir Həsən Mövsümov (1882 - 1907), Məmməd Əmin Rəsulzadə (1884 - 1955) və Məmməd Həsən Hacinski olmuşlar. (―Bakinçki raboçi‖ qəzeti, 108.3.1923) M.Əzizbəyov, N.Nərimanov, S.M.Əfəndiyev və başqa görkəmli inqilabçılar 1905-ci ildən bu təşkilatın üzvü idilər. Təşkilatın ―Hümmət‖ adlı qəzeti də nəşr edilmiş (1904 – 1905-ci illərdə hektoqrafiya üsulu ilə cəmi 6 nömrə), lakin hələlik onun heç bir nömrəsi tapılmamışdır.
M.H.Hacinski Bakının abadlaşmasına böyük diqqət yetirirdi. Onun rəhbərliyi altında 1911-ci ildə Dənizkənarı bulvarın tikintisi başa çatdırılmışdır. 1912-ci ildə Hacinskinin redaktəsi ilə Bakı küçələrinin abadlaşması haqqında şəhər upravası bir kitab buraxmışdır. O, 1913-cü ildə qısa müddət Bakı şəhər upravasının rəisi olmuşdur. M.H.Hacinski Bakıdakı Şirvanşahlar sarayının qorunub saxlanması və bərpa edilməsi haqqında təşəbbüs irəli sürmüşdür. Bu barədə tanınmış Azərbaycan jurnalisti Xəlil İbrahimin 1917-ci ildə çap edilmiş xatirələrində məlumat verilir. M.H.Hacinski elə həmin dövrdə, 1911-ci ildə yaradılmış gizli ―Müsəlman demokratik ―Müsavat‖ partiyasına‖ daxil olmuşdur.
―Müsəlman demokratik ―Müsavat‖ partiyası‖ açıq fəaliyyətə keçdi. Martın 22-də milli müsəlman şurasının müvəqqəti icraiyyə komitəsi yaradıldı. M.H.Hacinski sədr, M.Ə.Rəsulzadə isə sədr müavini təyin olundu. Hacinski apreldə Qafqaz www.onlinekurs.az Pulsuz hazırlıq kursları – Dövlət qulluğuna hazırlıq, Ali məktəblərə hazırlıq, Magistraturaya hazırlıq, kompüter və xarici-dil kursları
Yüklə 0,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|