-fesil-1: Info10-(1). qxd

Proqram mühitində verilənlər bazası yaradarkən qısaldılmış adlardan istifadə

etmək (məsələn, MəntəqəninTipi əvəzinə TipMənt) olar.

Cədvəlləri doldurmaq üçün verilənləri coğrafi atlaslardan, yaxud İnternetdən

götürə bilərsiniz. 

1.

Access 2003 proqramını başladın.

2.

File New menyu komandasını seçin.

3. 

Pəncərənin sağ hissəsindəki 

New File tapşırıqlar panelində Blank data-

base... bəndini seçin. 

4. 

Açılan dialoq boksunda yeni yaradılan verilənlər bazasının saxlanacağı

qovluğu seçin və verilənlər bazasının adını (Map.mdb) daxil edin.

Başqa

MS Office proqramlarından fərqli olaraq Access yeni yaradılan sənədə

başlanğıcda ad verib saxlamağı təklif edir.

5. 

Create düyməsini çıqqıldadın.

Verilənlər bazasının baş pəncərəsi açılacaq

(şəkil 2.2).

Şəkil 2.2. Verilənlər bazasının baş pəncərəsi

ÇALIŞMA

1.

Yeni verilənlər bazası faylının yaradılması

24

---

6.

Pəncərənin sol hissəsindəki düymələrlə tanış olun. Onlar verilənlər bazasının

ob yektlərinə  uyğundur: 

Tables [Cədvəllər], Queries [Sorğular], Forms

[For malar], Reports [Hesabatlar]. Düymələri növbəylə çıqqıldadın və baş

pən cərənin sağ hissəsindəki, eləcə də alətlər zolağının görünüşündəki  də-

yişiklikləri izləyin.

7. 

Pəncərəni qapadın.

1. 

Map verilənlər bazası faylını tapın və onu qoşa çıqqıldadın.

Verilənlər ba -

za sının baş pəncərəsi açılacaq (bax şəkil 2.2).

2.

Map : Database pəncərəsinin sol panelində Table düyməsini çıqqıldadın.

3. 

Sağ paneldə 

Create table in Design view bəndini seçdirin və alətlər zo -

la ğındakı 

Open düyməsini çıqqıldadın. 

Yeni 

Table1 pəncərəsi açılacaq

(şəkil 2.3).

Şəkil 2.3. Cədvəlin strukturunun blankı

4. 

Blankın yuxarı hissəsində 

Field Name sütununda sahənin adını (QitəninKodu)

daxil edin. Qonşu 

Data Type sütununda AutoNumber verilən tipini seçin. 

5. 

İkinci sahənin adını (QitəninAdı) daxil edin və onun tipini 

Text seçin.

ÇALIŞMA

2.

Qitələr cədvəlinin yaradılması

25

2.

VERİLƏNLƏR

BAZASI

---

6. 

A

çar sahələri təyin edin:

•

QitəninKodu sahəsini çıqqıldadın.

• 

Edit Primary Key menyu komandasını yerinə yetirin, yaxud alət lər zo -

lağındakı uyğun düyməni 

çıqqıldadın.

• 

Soldakı boz sütunda “açar” simvolunun yarandığına əmin olun. 

7. 

Alətlər zolağındakı düymədən istifadə edərək açarı ləğv edib, yenidən yaradın.

8. 

QitəninSahəsi sahəsini daxil edin və onun tipini 

Number verin.

1.

QitəninAdı sahəsini çıqqıldadın.

Bu sahə aktiv olur. Sahənin adının solunda qa -

ra üçbucaqlı yaranır. 

2. 

Blankın sol aşağı hissəsindəki 

General  vərəqəsində Field Size sətrini tapın.

Ora da susqunluqla mətn sətrinin maksimal uzunluğu 50 simvol təyin edilmiş dir.

3. 

Həmin qiyməti 15-ə dəyişin.

Bu qiymət ən uzun adı olan qitə üçün (Şi ma li

Amerika) kifayətdir.

4.

QitəninSahəsi sahəsini çıqqıldadın.

5. 

General vərəqəsinin Field Size sətrində bu sahə üçün susqunluqla müəyyən

olunmuş ədəd tipi – 

Long Integer göstərilmişdir. 

Soraq kitabçalarında sahə,

adətən, yuvarlaqlaşdırılaraq, tam ədədlə (kvadrat kilometr, yaxud min kvadrat

kilometrlə) göstərilir.

Əslində isə sahə həqiqi ədəd olduğundan, siyahıdan

Decimal tipini seçin.

6. 

View Datasheet View menyu komandasını seçməklə cədvəl rejiminə keçin.

Ekrana cədvəlin saxlanması haqqında xəbərdarlıq çıxacaq.

Bu zaman cədvəlin

adını – Qitələr göstərin.

7. Cədvəl rejimində siz cədvəlin sütunlarının başlıqlarını və yeni yazı daxil etmək

üçün nəzərdə tutulmuş boş sətir görəcəksiniz. Boş sətrin birinci sahəsində

(AutoNumber) yazılıb. Bu sahənin qiyməti tam ədəd olaraq artma sırası ilə

avtomatik daxil olunur.

8. 

Qitənin adını və sahəsini daxil edin. Sətri doldurmağa başladıqda ondan aşağı-

da yeni boş sətir yaranır.

9. 

Yenidən konstruktor rejiminə qayıdın (

View Design View).

ÇALIŞMA

3.

Cədvəlin xassələrinin dəyişdirilməsi

26

---

10. 

Alətlər zolağında konstruktor rejimindən cədvəl rejiminə keçmək üçün nə zər də

tutulmuş düy məni tapın və bir rejimdən başqasına keçin.

11. 

Cədvəli qapadın. 

1.

Yeni cədvəl yaradın.

2. 

Ölkələr  cədvəlinin strukturuna əsasən (bax səh. 23) sahələrin adlarını daxil

edin və onların tiplərini göstərin.

3. 

Açar sahəni müəyyən edin.

4. 

Sahələrin xassələrini aşağıdakı cədvələ uyğun dəyişin.

5. 

Cədvələ Ölkələr adını verin və onu qapadın.

1. Açar sahələr nəyə lazımdır?

2. Sahələrin xassələri necə verilir?

3. Məktəb verilənlər bazasını və onun tərkibində Şagirdlər cədvəlini yaradın. 

Şagirdlər cədvəlinin strukturu

Açar sahə

Sahənin adı

Verilənlərin tipi

Sahənin ölçüsü

#

ŞagirdinKodu

Soyadı

Adı

Atası

Təvəllüdü

Sinfi 

Sayğac

Mətn

Mətn

Mətn

Tarix

Ədəd

20

20

20

Integer

Sahənin adı

General vərəqəsi

ÖlkəninAdı

DövlətQuruluşu

PulVahidi

ÖlkəninSahəsi

Sahənin ölçüsü 20

Sahənin ölçüsü 20

Sahənin ölçüsü 10

Sahənin ölçüsü Decimal

ÇALIŞMA

4.

Ölkələr cədvəlinin yaradılması

2.

VERİLƏNLƏR

BAZASI

27

---