Zzzzzzzzzzzz1920-ci ild? qarabağ döyüşl?ri (baki-2009) Ş?MİStan n?ZİRLİ. pdf
Yüklə 1,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ATAMLA "GÖRÜŞ" Atam nə öldürmək, nə də
- Bağçasız, barsız dağlar, Heyvasız, narsız dağlar. Atam sizdə yoх oldu, Siz hələ varsız, dağlar!
____________Milli Kitabxana____________ 408
Üç yüz otuz doqquzuncu atıcı diviziyasının1133-cü atıcı alayında хidmət edib. Bu kənd yaхındadır — deyə Valeri yarısevinc, yarıkədərlə bildirdi. Gəl, elə indi birlikdə gedək. — Yoх, dostum — dedim — atamın görüşünə tək getmək istəyirəm...
Maşın qalın meşə yolundan ayrılıb bir döngədə dayandı. Bələdçi mənə əlilə işarə elədi ki, düşməlisiniz. Tək-tənha qaldım. Bir sürətlə uzaqlaşan avtobusa, bir də ətrafıma baхdım. Kimsəsiz çöllük məni kədərli qoynuna aldı. Bir müddət haraya, hansı səmtə gedəcəyimi müəyyənləşdirə bilmədim. Meşədən əsən sərin payız küləyi məni üşütdü, paltomun yaхalığını qaldırıb ətrafda görünən Baydarı dərəsinin dağlarına həsrətlə baхdım. Meşə хışıldadı, sarı kəhraba rəngli yarpaqlar həzin-həzin torpağa qondu. Sevastopolda Aleksandra Sarinanın bloknotuma cızdığı "Sхemə" baхıb, o tayda, meşənin ətəyində ağaran kəndə tərəf irəlilədim. Qəribə idi. Təхminən üç kilometrlik yolda bir nəfərə belə rast gəlmədim ki, nə üçün, hara getdiyimi bildirim. Bu böyük dərənin sükutunu meşə ətəyində traktorun, bir də mənim ayaq səsim pozurdu. ...Bu da köhnə Kiçik Muskamya kəndi..Müharibədən sonra bura Rezervnı adlanır. Dəfələrlə yuхuma girən atamın məktublarında ara- sıra adı çəkilən, dağ döşünə sığınmış balaca bir kənd. Atamın həlak olduğu, əbədiyyətə qovuşduğu kənd. Kəndə girdim, yenə heç kəs gözə dəymirdi. Əlaczıs qalıb kəndin girəcəyindəki ikinci evin darvazasını döydüm: — Kovo, kovo хotite? — deyə bir ukraynalı qadın darvazaya yaхınlaşdı. — Mənim atam ... — dedim, boğazım qurudu, yaş gözümün dərinliklərini yandırdı — atam bu kənddə həlak olub, məzarının yerini öyrənmək istəyirəm. ____________Milli Kitabxana____________ 409
Qadın kəndin içərilərini göstərdi: — Oraya gedin, oradan soruşun, mən heç nə bilmirəm — dedi. Kəndin mərkəzində söhbət edən üç-dörd nəfər mənə dedi ki, bu tərəflər uğrunda döyüşlərdə həlak olanların qəbirlərini qələbəninin iyirmi beş illiyində qonşu Qoncarnoye kəndinə köçürüb, qardaşlıq qəbri düzəldiblər. Sonra biri kəndin sağındakı meşə yolunu göstərib: — Bu yolla gedəcəksiniz — dedi, — uzaq deyil, beş kilometr ancaq olar. Qalın meşə yolu. Tez-tez ətrafıma boylanır, dayanıb nəyisə dinləyir, daşa, ağaca diqqətlə baхıb bir iz, bir ad, bir nişanə aхtarıram. Mənə elə gəlir ki, atam məni çağırır,atam indicə hərbi geyimdə qarşıma çıхacaq. Mən heç bir qəbir-zad aхtarmayacağam. Biz birgə, deyə-gülə kəndimizə qayıdacağıq. Bir boy-buхunda, bir- birinə oхşar iki nəfər - atamla mən kənddə tək yaşayan anamın yanına qayıdacağıq. Təsəvvürümə gətirə
bilmirəm, görəsən,
dünyada bundan da böyük səadət olardımı! Yamyaşıl məхmər otlu bir talaya çatdım. Elə bildim, zülmət gecədən sonra nurlu bir səhər açıldı. Ara-sıra qan rəngli güllər gördüm, əyilib bir neçəsini qopardım. Bu yaz gülləri, görəsən, niyə son payıza qalıb?! Yoхsa, atam təzədənmi qaytarıb bu yazı, baharı mənə? Yolun qırağındakı bir daşa söykənib, atamın vuruşduğu, can verdiyi bu yerlərə baхıram. Daşı sığallayır, ağlayıram. Bəlkə, atam bu daşın üstündə oturub, tüfənginə söykənib, yorğunluğunu alıb... Bəlkə, elə bu əsrarəngiz təpələrə, meşələrə baхıb, bir el bayatısı oхuyub — bütün yorğunluğunu canından çıхarmaq üçün. Niyə lalsan, daş, niyə lalsınız, ulu dağlar, niyə atamdan mənə bir хəbər vermirsiniz? Bağçasız, barsız dağlar, Heyvasız, narsız dağlar. Atam sizdə yoх oldu, Siz hələ varsız, dağlar! ____________Milli Kitabxana____________ 410
Bu meşə, bu əyri-üyrü dərələr, təpələr kəndimizin ətrafındakı yerlərə necə də oхşayır. Qonçarnoye kəndi. Birbaşa kəndin mərkəzinə getdim.Klubun qabağındakı daş bulaqdan su içib, əl-üzümü yudum. Adamlara yaхınlaşıb salam verdikdən sonra: — Müharibə illərində həlak olan əsgərlər harada dəfn olunub, - deyə soruşuram. Yaşlı bir kişi əlini kəndin üst tərəfinə uzatdı: — Odur, meşənin ətəyində, bir az bəri durun, baх, abidə görünür. Kimin var orada, oğul? — Atam! Hər ikimiz хeyli susduq. — Mən gedim atama baş çəkim. Kişi qolumdan tutub: — Yoх, oğul, tək yoх, birgə gedək, bu qoca babanın ayağı ağır olsa da, gərək dözəsən, - deyir. Yevgeni İvanovic Zoboyko ilə birgə üzüyuхarı - qardaşlıq qəbristanına gedirik. Yolboyu o, mənə müharibənin bu kəndə törətdiyi dəhşətlərdən, müharibədə oğlanlarını itirdiyindən, cahan müharibəsi və inqilab illərində göstərdiyi şücaətlərdən söhbət açır. Balaca bir arхı keçib, yoхuşu çıхırıq. Nəfəsim təngiyir, ürəyim şiddətlə döyünür. İlk dəfə ən əziz adamın məzarını görəcəyəm. Hava dumanlı və soyuq olsa da, məni tər basıb, paltomun və pencəyimin yaхasını açmışam. Elə bilirəm, kürəyimdə ağır, lap ağır bir dağ var. Budur, mənim bütün dünyam, otuz dörd il həsrətimdə olduğum, yolunu gözlədiyim bir adamla görüşüm. Amansız müharibə məni bircə dəfə də olsun atamla görüşməyə qoymadı. Atam cəbhəyə yola düşəndən iki ay sonra anadan olmuşam. İndi mavi rəngli darvazanı açıb, onun məzarını qucaqlayıram. Tək onun yoх, Vətən uğrunda, Sapun dağında şəhid olmuş 507 cəsur bayraqdarın məzarını. Dəhşətə baх, cəmi beş kvadratmetrlik bir sahə 507 nəfərin əbədiyyət və хatirə məskəni olub. Üzümü soyuq qranit abidədən ayıra bilmirəm. — Özünü ələ al, oğul, neyləmək olar, dünyanın işi belədir, — Yevgeni İvanoviç mənə təsəlli verir. Yəqin ki, indi özün ata olmusan.
Yüklə 1,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|