Z. S. Musayev, K. M. M mm dov, M. S. Z rb L yev su eht yatlarin nteqras yali dar olunmasi

82
miqdarı 4 6 mq/l h ddind  olmalıdır;
– z r rli madd l r konsentrasiyası halinin s h ti üçün tam z r rsiz
olmalıdır;
– suyun h r litrind
1000-d n artıq
st lik tör d n bakteriya 
olmamalıdır;
– çirkab suları su ehtiyatlarına ötürül rk n orada üz n mineral v
üzvü madd l rin konsentrasiyası 0,25 mq/l-d n ço  olmamalıdır. 
Su ehtiyatlarına a ıdılan çirkab sularının t rkibind  radiaktiv 
madd l r v  qanunla t nziml n n çirkab suyunun t rkibind 1
10
-8
3  10
-
11
küpi/l-d n ço  olan kobalt v  stronsium olarsa, bel  suların su 
ehtiyatlarına ötürülm si q ti qada andır. 
2.2.7. Subartezian quyuları v  nasos stansiyaları
Respublikanın meliorasiya v  su t s rrüfatı sistemind  mü t lif
bölg l rin t bii
raitind n asılı olaraq mövcud su t l batına müvafiq 
sur td  subartezian quyularından v  nasos stansiyalarından geni
kild
istifad  edilmi dir. 
Ölk
razisind  yeraltı suların ehtiyatı da qeyri – b rab r
paylanmı dır. Oz mineralla ma d r c l rin  gör  ist r d rinlik boyunca, 
ist r arandan da lıq raziy  do ru yerl m
raitin , ist rs  d  t zyiqsiz v
t zyiqli olmaları üzr  bir – birind n k skin  kild  f rql ndiyind n, onların
ehtiyatından suvarma v  su t chizatı m qs dil   h rt r fli
kild  istifad
etm k b z n mümkün olmur. 
Respublikada mövcud olan yeraltı sular çay vadil rind , artezian 
hövz l rind , da
t yi zonalarda, çayların g tirm  konuslarında v  m hdud 
strukturlarda formala dı ından, öz kimy vi t rkibi v  minaralla ma 
d r c sin  gör  bir – birind n k skin 
kild   f rql nir. 
g r yeraltı su 
ehtiyatlarına dair mövcud m lumatları n z r  alsaq,yeraltı
irin su 
ehtiyatlarının respublika üzr  paylanması haqqında aydın t s vvür  ld
etmi  olarıq. Bu m lumata  sas n, lokal  

---

83
yeraltı
irin su ehtiyatları Kiçik Qafqazda Batabat  razisind
24,3 min. 
m
3
/gün,
ank ndi  razisind
9 min. m
3
/gün, çayların yataqaltı sularında 
148,6 min. m
3
/gün t kil edir. 
irin (1,0 q/l-   q d r) v  az mineralla maya malik (1-3 q/l) yeraltı
suların hesablanmı  ehtiyatları Böyük Qafqaz qırı ıqlı ının hidrogeoloji 
yal tind
241,62 min. m
3
/gün,
rqi Qafqaz önü artezian hövz sind
1784,62 min. m
3
/gün, Kür çök kliyind 1884,62 min. m
3
/gün, Kiçik Qafqaz 
qırı ıqlı ının hidrogeoloji  yal tind 1321,7 min. m
3
/gün t kil edir. 
Suvarma m qs dil  istifad  edil n yeraltı su ehtiyatlarının
sas 
his ssi arteziann hövz l rinin payına dü ür. Respublika  razisind
ehtiyatlarından istifad  olunan mövcud artezian hövz l rind  pyezometrik 
basqı yer s thind n a a ıda yerl diyind n onlardan suyun istifad  edilm si
nasos aqreqatlarının vasit sil   h yata keçirilir v  onlar subartezian quyusu 
adlanır. Mü t lif  s b bl rd n respublikada istsmar olunan subartezian 
quyularının sayı ill r üzr   d yi mi dir. Bel  ki, quyulardan suyun 
götürülm si prosesind  düzgün t nziml nm nin va tında h yata 
keçirilm m si il
laq dar olaraq quyuların qumla tutulması, sulu horizon-
tun ehtiyatının tük nm si v  s. hallar mü ahid  edilmi dir. Bu cür 
o ag lm z halların ba  verm m si üçün k nd t s rrüfatının su il
t chizatının h yata keçirilm sind  istifad  olunan subartezian quyuları v
ba qa m qs dli quyular Meliorasiya v  Su T s rrüfatı Açıq S hmdar 
C miyy tinin balansına götürülmü dür. Onların düzgün istismarının h yata 
keçirilm si üçün müvafiq bölg l rd  komit nin tabeliyind   f aliyy t
göst r n idar  v  t kilatlar yaradılmı dır.
Respublikada mü yy n dövr  rzind  istifad y  verilmi  subartezian 
quyularına dair m lumatlar a a ıdakı c dv ld  verilmi dir.  
Respublikanın meliorasiya v  su t s rrüfatı sistemind  olan nasos 
stansiyaları öz qidalanma m nb l rin  gör  elektrik enerjisin  v  yanacaqla 
t min olunmaqla stasioran v  s yyar  arakterli f aliyy t göst rirl r.  

---

84
Respublikanın rayonları üzr  subartezan quyularına  
dair m lumat 
 Rayonlar 
Subartezian
quyularının sayı,
d dl
Subartezian
quyularının ümumi 
s rfi, m
3
/san 
1 Ab eron 10594 
0,028 
2 A dam 745 
21,767 
3 A cab di 32 
22,41 
4 A su 50 
0,297 
5 Balak n  
297 
0,375 
6 Beyl qan 727 
8,145 
7 B rd  338 
20,784 
8 Da lıq Qaraba  1  4,42 
9 D v çi 250 
0,002 
10 Qaza  272 
2,949 
11 Tovuz 
8 
3,609 
12 G d b y 609 
0,453 
13 
mkir 512 
12,846 
14 
anlar 666 
14,129 
15 Goranboy 
50 
17,08 
16 Yevla  50 
1,536 
17 K lb c r 2 
0,035 
18 Laçın 
4 
0,013 
19 Göyçay 
4 
0,022 
20 
smayıllı 48 
0,331 
21 
ki 115 
1,997 
22 Qa  32 
0,214 
23 Qusar 
33 
0,198 
24 Quba 
87 
0,318 
25 Q b l  81 
0,772 
26 
açmaz 52 
0,182 
27 Zaqatala 
69 
0,534 
28 
mi li 72 
2,53 
29 Füzuli 
375 
4,282 
30 C brayıl 142 
1,3 
31 Z ngilan 22 
0,207 
32 Qubadlı 
30 
0,213 
33 T rt r 169 
7,361 
34 O uz 66 
0,386 
35 C lilabad 141 
0,496 

---