34
Son icra tarixi: Tamamlanmışdır
Tədbir:
Sorğunun nəticələrinin dərc edilməsi
Təsviri: AMB müvafiq nazirliklərlə birlikdə s
orğunun sorğunun keçirilməsi, nəticələrin
təhlil edilməsi və nəticələrin dərc olunmasını təşkil etməlidir.
Son icra tarixi: 2010-cu ilin 1-ci rübünədək
52.
Sorğunun nəticələri maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların gücləndirilməsinə dair milli
proqramın inkiĢafı ilə bağlı məlumat verməlidir.
Tədbir:
Maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların gücləndirilməsinə dair milli proqram
sorğunun nəticələrini nəzərə almalıdır
Təsviri: AMB müvafiq nazirliklərlə birlikdə sorğunun nəticələrinin m
aliyyə məsələləri üzrə
bacarıqların gücləndirilməsinə dair milli proqramda nəzərə alınmasını təmin
etməlidir.
Son icra tarixi: 2010-cu ilin 3-cü rübünədək
Məktəblərdə maliyyə təhsili
53.
Ġnsanlar pula qarĢı münasibəti erkən yaĢlardan formalaĢdırmağa çalıĢırlar. Bundan əlavə,
bir çox gənclər artıq maliyyə qərarları vermək məcburiyyətində olurlar, orta məktəbdə
maliyyə təhsili almıĢ uĢaqlar ev təsərrüfatının maliyyə məsələlərinin idarə olunmasında
valideynlərinə bəzən yardım edə bilərlər. Buna görə də maliyyə təhsili erkən yaĢlardan
baĢlayaraq bütün məktəblərdə tədris edilməlidir (bəzi ölkələrdə uĢaq baxçasına gedən
uĢaqlar üçün də proqramlar hazırlanmıĢdır).
54.
Məktəblilərin daha interaktiv müzakirələr olan yerdə maliyyə təhsilinin əldə etmələri
ehtimalı çoxdur (məsələn, buraya tədqiqat və problemlərin həlli aiddir) və bu onların
məntiqi olaraq, gələcəkdə həyatları ilə əlaqədar olan məsələlərlə bağlıdır
12
. Belə ki,
məsələn, daha yaĢlı tələbələrin istefaya getməyin planlaĢdırılması və ya ipoteka
məsələlərindən daha çox velisoped və kompüter alınması məqsədilə yığım məsələsinə
(hansı ki, planlaĢdırma, büdcələĢmə, yığım, kredit, sığorta, müxtəlif təminatçılar
tərəfindən təklif edilən məhsullar arasında seçimin edilməsi, əsas məlumatların oxunması
və onun baĢa düĢülməsini təmin etmək, hüquq və məsuliyyətlər, ncə Ģikayət etmək kimi
məsələlər daxil olmaqla Ģəxsi maliyyə məsələlərini irəli sürür) müsbət münasibət
göstərmələri ehtimalı daha böyükdür.
55.
Tədris proqramına
13
yeni bir fənnin əlavə edilməməsi üçün maliyyə təhsili hazırda
mövcud olan bir sıra fənlərin,
məsələn həyat bilgisi,
riyaziyyat və arifmetika, vətəndaĢlıq,
dillər və tarix kimi fənlərin tərkibinə daxil edilə bilər.
56.
Təhsil Nazirliyi maliyyə təhsilinin bəzi elementlərini 2008-ci ildən baĢlayaraq dövri
olaraq yeni tədris planına daxil etmiĢdir. Maliyyə təhsilinin tam bir proqram olaraq bütün
məktəblilərin tədris proqramına daxil edilməsini təmin etmək məqsədilə Təhsil Nazirliyi
Azərbaycan məktəblərində maliyyə təhsili üzrə hazırkı tədris planı ilə artıq digər ölkədə
12
ġaun Mundi, Məktəblərdə Maliyyə Təhsili: SeçilmiĢ Cari Proqramların və Ədəbiyyatın Təhlili – YaxĢı
Təcrübə üzrə Tövsiyələrin layiəhə variant, ĠƏĠT- ABġ-nin Xəzinədarlığı tərəfindən keçirilmiĢ Maliyyə Təhsili
üzrə Beynəlxalq Konfransın materialları, VaĢinqton KD, Washington DC, 7-8 may 2008, Cild II-ə baxın
13
Əksər ölkələr Maliyyə təhsilini ayrıca fənn formasından daha çox digər fənnin tərkib hissəsi kimi tədris
planına daxil etmiĢdir
35
iĢlənib hazırlanmıĢ müfəssəl tədris proqramı
14
arasında müqayisə aparılmalıdır. Əgər hər
hansı boĢluq aĢkar olunarsa, bütün Ģagirdlərin planlaĢdırılmıĢ və müfəssəl maliyyə təhsili
proqramını öyrənmələri məqsədilə
15
bu boĢluqları doldurulması üçün Təhsil Nazirliyi
tədris planını dəyiĢdirməlidir.
Tədbir:
Maliyyə təhsili ilə bağlı tam proqramın məktəblər üçün nəzərdə tutulan tədris
planlarına daxil ediməsini təmin etmək.
Təsviri:
Təhsil Nazirliyi maliyyə təhsili ilə bağlı mövcud tədris planında boşluqları
müəyyənləşdirməli (məs. mövcud tədris planını artıq digər ölkələrdə istifadə üçün
hazırlanmış daha ətraflı tədris planı ilə müqaisəsi vasitəsilə) və həmin boşluqların
doldurulması məqsədilə mövcud tədris planını modifikasiya etməlidir.
Son icra tarixi: 2010-cu ilin 3-cü rübünərək boşluqların müəyyənləşdirilməsi; 2011-ci ilin 1-
ci rübünədək tədris planının modifikasiyası
57.
Əgər resurslar uyğun formada istifadə edilərsə və məktəblilər üçün maraqlı olarsa
məktəblərdə maliyyə təhsili daha səmərəli olacaqdır. Təhsil Nazirliyi bir və daha çox
mövcud tədris planlarını və ya digər ölkələrdə istifadə üçün istehsal olunmuĢ müxtəlif
avtonom resursları dəstəkləmək üçün təkmilləĢdirilmiĢ resursların Azərbaycanda istifadə
edilməsi məqsədilə onların mənimsənilməsini nəzərdən keçirməlidir
14.
Bu tədris
proqramlarının və ya vəsaitlərin bəziləri, həm də müəllimlər üçün bələdçi göstəriĢləri
özündə əhatə etməlidir. AMB və maliyyə məsələlərini tənzimləyən digər qurumlar bu cür
tədris proqramı və vəsaitlərin hazırlanması və tətbiq edilməsində Təhsil Nazirliyinə
texniki məsləhət verməlidir.
Tədbir:
Məktəb şagirdləri üçün müvafiq və maraqlı resurslardan istifadə edilməsi
Təsviri:
Təhsil Nazirliyi ehtiyac yarana biləcək əlavə resursları hazırlamalıdır (məs.
digər ölkələr üçün hazırlanmış tədris planı və ya resurslardan istifadə edərək)
Son icra tarixi: 2011-ci ilin 4-cü rübünədək
58.
Təhsil Nazirliyi müəllimlər üçün xidmət prosesindən əvvəl və xidmət prosesi üzrə
treyninq proqramlarında maliyyə təhsilinin canlı və maraqlı yolla verilməsi məsələləri
üzrə və uĢaqlarda Ģəxsi maliyyə məsələlərinə məsul münasibət aĢılayan təlimləri
birləĢdirməlidir. Bir mümkün hal kimi isə yaxĢı olardı ki, maliyyə təhsilinin verilməsi
üzrə təlimin Vergilər Nazirliyi tərəfindən təkmilləĢdirilmiĢ təlim proqramına daxil
edilsin
16
. Diqqət qaliblər üçün mükafat və sertifikatların verilməsi Ģərtilə Ģagirdlər və
müəllimlər üçün olimpiyadalar/yarıĢların keçirilməsinə yönəldilə bilər.
59.
Öz maliyyə məsələlərinin öhdəsindən yaxĢı gəlmələri üçün onlara yardım etmək
məqsədilə məktəblərdə bütün heyətin (məktəb direktoru, müəllimlər və inzibati heyət
daxil olmaqla) təlimlərdə iĢtirak etmək imkanının yaradılmasına diqqət yetirmək lazımdır
14
Misal üçün, Mikromaliyyə Ġmkanları üzrə Qlobal Maliyyə Təhsili Proqramının tədris proqramı
http://www.microfinanceopportunities.org/productsFE.php, Citi maliyyə təhsili üzrə tədris proqramı,
http://financialeducation.citi.com/citi/financialeducation/curriculum/index.htm, the Aflatoun tədris proqramı
http://www.aflatoun.org/?what-we-do, baxın
15
Azərbaycanda icmaların inkiĢafı üzrə tədqiqat təĢkilatı, Təlim və resurs mərkəzi artıq Amerikan Əsri
Ġnvestisiyasının “Bəli, Sən Bacararsan” (əvvəllər “Gənclər üçün müftə gəlirlər və Həyat üçün üftə gəlirlər” kimi
tanınmıĢdır) tədris proqramının azərbaycan dilinə tərcüməsini təĢkil edilməsini razılaĢdırmıĢdı. Lakin təĢəbbüs
maliyyə çatıĢmazlığı üzündən təxirə salınmıĢdır..
16
Vergilər Nazirliyinin Azərbaycan ərazisi üzrə 70 binası vardır ki, təlim kurslarının keçirilməsi üçün istifadə
olunur.