YeniLƏŞDİRİLMİŞ layiHƏ Az

32 

 

qiymətləndirmə keçirməlidir.  

Son icra tarixi: 2011-ci ilin1-ci rübünədək

 

 

 

Maliyyə  məsələləri  üzrə  bacarıqların  qiymətləndirilməsinə  dair 

sorğu 

 

42.

 

Bir  sıra  ölkə  maliyyə  məsələləri  üzrə  bacarıqların  hazırkı  durumunu,  həmçinin  gələcək 

dəyiĢikliklərin müqayisəsinə Ģərait yaradacaq baĢlanğıc göstəriciləri müəyyən etmək üçün 

lazımi sorğular keçirmiĢdir.   

 

43.

 

 Məsələn,  2005-ci  ildə  Böyük  Britaniyada  maliyyə  məsələləri  üzrə  bacarıqların 

yaxĢılaĢdırılmasına  dair  geniĢ  miqyaslı  milli  sorğu  keçirilmiĢdir

10

.  Sorğu  fəaliyyətin 

prioritet  sahələrini  müəyyən  etməyə  kömək  etmiĢdir  (məsələn,  sorğu  nəticəsində  aydın 

olmuĢdur  ki,  gənclərin  maliyyə  məsələləri  üzrə  bacarıqları  nisbətən  yaĢlıların  maliyyə 

məsələləri  üzrə  bacarıqları  ilə  müqayisədə  daha  aĢağıdır).  Sorğunun  nəticələri  Böyük 

Britaniya  üçün  maliyyə  məsələləri  üzrə  bacarıqların  yaxĢılaĢdırılmasına  dair  milli 

strategiyanın  hazırlanmasında  istifadə  olunmuĢdur.  MXO,  Böyük  Britaniyanın  maliyyə 

məsələləri üzrə bacarıqların  yaxĢılaĢdırılmasına dair milli strategiyanın (MXO tərəfindən 

icra  olunan)  təsirini  qiymətləndirmək  məqsədilə  sorğunu  hər  dörd  və  ya  beĢ  ildən  bir 

təkrar  keçirməyi  planlaĢdırır.  GeniĢ  miqyasda  baxıldığında,  bu  cür  sorğular  Ġrlandiya  və 

Niderlandda  və    maliyyə  məsələləri  üzrə  bacarıqların  yaxĢılaĢdırılmasına  dair  digər  növ 

sorğular isə dünyanın bir sıra ölkələrində, o cümlədən Rusiyada keçirilmiĢdir.  

 

44.

 

 2009-cu ilin sonuna, SECO qrantı hesabına maliyyələĢdirilməklə Azərbaycanda maliyyə 

məsələləri  üzrə  bacarıqların  yaxĢılaĢdırılmasına  dair  ətraflı  və  seqmentlərə  əsaslanan 

sorğu  tərtib  ediləcək  və  ölkə  miqyasında  keçiriləcəkdir.  Ġlkin  sorğu  baĢlanğıc 

qiymətləndirmə  rolunu  oynayacaq.  Əhalinin  maliyyə  məsələləri  üzrə  bacarıqlarının 

yaxĢılaĢdırılması  sahəsində  həyata  keçirilmiĢ  iĢlərin  səmərəsini  öyrənmək,  həmçinin 

mövcud  tədbirlər  planının  təkmilləĢdirilməsi  yollarını  müəyyən  etmək  üçün  sorğu  hər 

dörd-beĢ ildən bir təkrar keçirilməlidir.    

 

45.

 

Azərbaycan  yeni  meydana  çıxan  bazar-iqtisadiyyatı  ölkələri  arasında  dövlət  tərəfindən 

maliyyələĢdirilməklə ölkə miqyasında sorğu keçirən ilk ölkə olacaq və bununla digər yeni 

bazar  iqtisadiyyatı  ölkələrinə  sübutlara  əsaslanan  maliyyə  məsələləri  üzrə  bacarıqların 

yaxĢılaĢdırılması  proqramlarının  hazırlanmasında  rəhbərlik  təmin  edəcəkdir.  Həm 

sorğunun  nəticələri,  həm  də  metodologiyası  nəĢr  edilməli  və  onlara  asan  çıxıĢ  təmin 

edilməlidir.  Britaniyanın  MXO  tərəfindən  həm  sorğunun  nəticələrinin,  həm  də 

metodologiyanın  təfsilatının  nəĢr  etdirilməsi  həm  yerli  tərəfdaĢların,  həm  də  beynəlxalq 

ictimaiyyətin  bu  iĢdən  yararlanmasına  imkan  vermiĢdir.  Azərbaycan  da  bu  yanaĢmadan 

istifadə etməlidir.  

 

46.

 

Sorğunun  tərtibatı  və  həyata  keçirilməsində  maliyyə  məsələləri  üzrə  bacarıqların 

yaxĢılaĢdırılmasına  dair  digər  ölkələrdə  keçirilmiĢ  sorğular  nəzərə  alınmalı,  ancaq 

Azərbaycan  reallığına  uyğunlaĢdırılmalıdır.  Mövcud  resurslar  və  hazırda  iĢlək  olan 

statistik  potensial  baxımından  AMB  sorğunu  keçirmək  iqtidarında  olan  ən  uyğun 

qurumdur (müvafiq nazirliklərlə əməkdaĢlıq Ģəraitində). AMB-nin iĢin həcminin müəyyən 

edilməsi,  tender  proseslərinin  həyata  keçirilməsi  və  sorğunu  keçirən  firmaların 

                                       

10

 MXO  (2006). 

BB-də  Maliyyə  Ġmkanları:  BaĢlanğıc  göstəricinin  müəyyən  edilməsi,  MXO,  səh  21, 

http://www.fsa.gov.uk/pubs/other/fincap_baseline.pdf 

---

33 

 

fəaliyyətinə  nəzarət  etməlidir.  Bu  rolu  üzərinə  götürərək,  AMB  həmçinin  maliyyə 

sorğuları üzrə beynəlxalq təcrübənin Azərbaycanın Ģəraitinə uyğunlaĢdırılması üçün zəruri 

yerli bilikləri təmin etmək iqitidarında olacaqdır.  

 

47.

 

Sorğu, cəmiyyətin əsas qruplarından (məsələn, regionlar, gənclər, orta yaĢlılar və yaĢlılar; 

cins;  kiĢilər  və  qadınlar;  iĢləyənlər  və  iĢsizlər;  müxtəlif  sosial-iqtisadi  təbəqələr,  ailə 

vəziyyəti, ev təsərrüfatının gəliri; rəsmi təhsilin səviyyəsi; və etnik mənĢə)  kifayət qədər 

böyük  seçmələri  daxil  etməlidir  ki,  həmin  sektorlar  üçün  kifayət  qədər  əhəmiyyətli 

statistik nəticələrə nail olmaq mümkün olsun.  

 

48.

 

Dünya Bankı Rusiyada maliyyə savadlılığı sahəsində sorğu keçirmiĢdir ki, bu sorğuda da 

Böyük  Britaniyanın  MXO  tərəfindən  keçirilən  maliyyə  məsələləri  üzrə  bacarıqların 

yaxĢılaĢdırılmasına  dair  sorğuya  qismən  əsaslanaraq  professor  Luis  Mandel  tərəfindən 

tərtib  edilmiĢ  52  sualdan  ibarət  anketdən  istifadə  edilmiĢdir.  Qlobal  səviyyədə  istifadə 

üçün  nəzərdə  tutulmuĢ  bu  anket,  Azərbaycanın  maliyyə  sektoruna  xas  xüsusiyyətlərinə 

dair suallar da əlavə olunmaqla Azərbaycanda da istifadə olunmalıdır.  

 

49.

 

Azərbaycan  üçün  sorğunun  iĢlənib  hazırlanmasında  meydana  çıxan  təklifləri  sınaqdan 

keçirmək məqsədilə fokus qruplardan istifadə etmək olar. Anketi sınaqdan keçirmək üçün 

iki  pilot  sorğunun  hazırlanmasına  və  daha  sonrakı  variantı  (birinci  pilotun  nəticələrini 

özündə əks etdirməsi üçün) yenidən sınaqdan keçirməyə ehtiyac olacağı gözlənilir. Böyük 

Britaniyanın  MXO  tərəfindən  keçirilmiĢ  maliyyə  məsələləri  üzrə  bacarıqların 

yaxĢılaĢdırılmasına  dair  sorğuya  əsasən  təxminən  5000  iĢtirakçıdan  ibarət  seçmə  tələb 

olunacaqdır.  Sorğu  bir  saatadək  baĢa  çatdırılmaqla  laptoplardan  istifadə  etməklə 

keçirilməlidir.  Sorğuda

11

 iĢtirak  etmələri  üçün  müraciət  olunan  insanları  iĢtiraka 

həvəsləndirmək  məqsədilə  kiçik  həvəsləndirici  hədiyyələrin  verilməsi  məsələsi  nəzərdən 

keçirilməlidir.  Suallar  yalnız  maliyyə  savadlılığının  mövcud  səviyyələri  deyil,  həm  də 

istehlakçıların  inamı  (  AĠ  üzv  ölkələr  üçün  Eurobarometr  tərəfindən  hazırlanan)  kimi 

məsələləri də əhatə edə bilər.  

 

50.

 

Sorğu  bu  iĢlə  məĢğul  olan  peĢəkar  bir  firma  tərəfindən  keçirilməlidir.  Firma  ilkin 

məlumatların toplanması, onların seçilməsi və nəticələrin təhlili üçün cavabdeh olmalıdır. 

Sorğu  aparacaq  firmanın  texniki  iĢinə  nəzarət  AMB-nin  Tədqiqatlar  Departamenti,  iĢin 

müqavilə  aspektlərinə  isə  nəzarət  AMB-nin  LĠQ-i  tərəfindən  həyata  keçiriləcəkdir.  

edəcəkdir.  Mərkəzi  Bank  sorğu  anketinin  hazırlanmasının  baĢa  çatdırılmasından  öncə 

digər  tənzimləyicilərlə  məsləhətləĢmələrin  aparılmasını,  onlar  üçün  hər  hansı    tövsiyyə 

verməklə  təklif  olunmuĢ  sorğu  anketinin  dəyiĢdirilməsində  imkan  yaradılmasını  təmin 

etməlidir. 

 

51.

 

Sorğunu keçirəcək firma müsabiqə əsasında seçilməlidir. Təkliflər sorğusu prosesinin bir 

hissəsi kimi iĢtirak etmək istəyən firmalardan xahiĢ olunmalıdır ki, sorğuda iĢtirak edəcək 

əhalinin  hər  seqmenti  üçün  statistik  baxımından  ciddi  nəticələrin  əldə  edilməsi  üçün 

seçmənin ölçüləri və strukturu barədə tövsiyələr versinlər.  

 

Tədbir: 

Maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların qiymətləndirilməsinə dair milli sorğunun 

hazırlaması və həyata keçirilməsi 

Təsviri: 

Birgə  Tender  Komissiyası  aşağıdakıların  həyata  keçirilməsi  məqsədilə  bir  və 

ya  bir  neçə  ixtisaslaşmış  şirkətə  tender  dəvətini  göndərməlidir:  maliyyə  məsələləri 

üzrə  bacarıqların  yaxşılaşdırılmasına  dair  sorğunun  tərtib  edilməsi,  sorğunun 

keçirilməsi və nəticələrin təhlil edilməsi  

                                       

11

 BB-də sorğuya dəvət olunan insanlara sorğuda iĢtirak etməyə razılaĢacaqları halda 10 funt sterlinq (təxminən 

16 ABġ dolları) məbləğində pul təklif olunurdu.

 

---