Turkiy xalqlar adabiyoti 1 dildoraxon abdullaeva
Yüklə 1,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Turkiy xalqlar adabiyoti 4 SO’ZBOSHI Insoniyat tarixi taraqqiyotida qadimgi turkiylarning muhim o’rin tutganliklari, jahon tsivilizatsiyasiga munosib hissa qo’shganliklari tarixshunoslar tomonidan e’tirof etilgan. Eramizdan avvalgi asrlarda sak, massaget qabilalari Turon zaminda yashagan bo’lsalar, VI asr oxirlarida turk hoqonligi chegaralari Vizantiya, Eron, Hindiston va Xitoygacha borib yetgan 1 . Bu hududlarda yashagan turkiy xalqlar qadimdan o’zining tarixi, madaniyati, tili, yozuvi, san’ati va adabiyotiga ega bo’lganlar. Turkiy qavmga mansub xalqlarning tarixiy ildizlari bir, tili, dini, urf-odat va an’analari, qadriyatlari mushtarak bo’lib, davrlar o’tishi bilan ayrim o’ziga xosliklar paydo bo’lgan. Qadimdan yonma-yon yashagan turkiy xalqlarning adabiyoti ham o’zaro ta’sir va adabiy aloqalar natijasida taraqqiy etgan. Turkiy qavmga mansub ayrim xalqlar milliy o’ziga xos xususiyatlar bilan rivojlanishi asnosida boshqa turkiy xalqlar bilan ham o’zaro aloqa va munosabatda bo’lgan hamda adabiyotlarining rivojida bir-birini boyitgan. Bu xalqlar adabiyotini alohida va qiyosiytipologik o’rganish umumturkiy adabiyot masalalarini hal etishda ahamiyat kasb etadi. Dunyodagi har bir xalqning o’ziga xos betakror tarixi, madaniyati, adabiyoti bor. Muayyan xalqning tarixi shunchaki kechmish, voqea-hodisalardangina iborat bo’lmaydi, balki shu voqea-hodisalar ro’y bergan vaqtda bunyod etilgan madaniyat, san’at va adabiyotdan ham tarkib topadi. Har bir xalq, millat yaratgan madaniyat, san’at va adabiyot shu xalqning milliy merosi va boyligi sanaladi hamda shu xalqning nomi bilan ataladi, biror turkiy xalq tomonidan yaratilgan meros o’z navbatida barcha turkiy xalqlarning umummadaniy merosi hisoblanadi. Sharq xalqlariga, shuningdek, yurtimizning tarixiy-ijtimoiy zaminiga alohida e’tibor qaratar ekan, Prezidentimiz I.A.Karimov, O’rta Osiyo hududidagi aholi azaldan vodiylarda, 1 Гумилев Л.Н. Қадимги турклар. –Тошкент: “Фан”, 2007.- 9-бет. |