Tofiq Xəzər
Yüklə 4,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
E-antologiya: çağdaĢ filoloji materiallar
söhbətdən istifadə edir. BaĢ redaktor Elçin Hüseynbəyli də daxil olmaqla yaradıcı kollektivin Çingiz Abdullayev, Vaqif Səmədoğlu, Zəlimxan Yaqub kimi tanınmıĢ sənətkarlarla söhbətləri effektli olmaqla, yazıçı Ģəxsiyyəti və ədəbi həqiqətlərin müxtəlif yönlərdən açımına xidmət edir.
Prosesin iĢıqlandırılması və əhatə olunmasında cari ədəbi orqan kimi «Ədəbiyyat qəzeti»nin də payı var. Ədəbiyyat tariximizin açılmamıĢ səhifələri ilə bağlı araĢdırmalar, görkəmli yazarlar haqqında təhlil və yubiley yazıları, Anar, Kamal Abdulla, Sabir Rüstəmxanlı kimi nüfuzlu qələm sahibləri ilə polemik masalar qəzetin fəaliyyətində təqdirəlayiq cəhətlərdəndir. Bununla belə, fikrimcə, cari ədəbi orqan olduğu üçün qəzetin çağdaĢ ədəbi prosesə daha mütəhərrik və dinamik müdaxiləsinə ehtiyac duyulur. AYB-nin son qurultayında spesifik ədəbi-tənqid dərgisi kimi təsis olunan «Körpü» bir neçə tənqidçi və yazıçının iĢtirakıyla polemik masalar keçirir. Tənqidçi və baĢ redaktor Əsəd Cahangirin iĢtirakıyla Məmməd Orucun, Elçin Hüseynbəylinin yaradıcılığının bu cür müzakirəyə cəlb olunması uğurlu alınmaqla, həm də xeyli marağa səbəb olub.
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
E-antologiya: çağdaĢ filoloji materiallar
mətbuat orqanları da cari ədəbi prosesə geniĢ yer ayırırlar. Bu sırada «525-ci qəzet», «Yeni Azərbaycan», «Azadlıq», «Ədalət», «Kredo» qəzetləri daha öncül mövqe nümayiĢ etdirirlər. Bu da qeyd olunmalıdır ki, həm ədəbi-tənqidi materialların sayı, həm də sanbalı baxımından ən çox diqqəti çəkən «525-ci qəzet»dir. Bu qəzet öz ədəbi-bədii platforması etibarilə istər ənənəyə, istərsə də yeniliyə münasibətdə ən optimal variantı, tolerant mövqeni, qızıl ortanı tuta bilir. Təsadüfi deyil ki, ədəbiyyat müstəvisində polemik masa ənənəsi də ( Əkrəm Əylisli, Ramiz RövĢən və s.) «525-ci qəzet»lə bağlıdır. Virtual müzakirələr yönündə isə «YeniSi» sənət cərəyanı daha çox təcrübəyə malikdir. Qəzetlərdən isə yenə də «525-ci qəzet» virtual tənqid yönündə ilk addım atanlardandır. Ötən il bu qəzetdə Kamal Abdullanın «Sehrbazlar dərəsi» romanının virtual müzakirəsi keçirildi və böyük diqqətə səbəb oldu. Elə bilirəm ki, internet əsrində yaĢadığımızı və bu Ģəbəkədə böyük oxucu qrupu toplandığını nəzərə alaraq gələcəkdə ədəbi prosesə virtual baxıĢ formalarından geniĢ istifadə edilməlidir. Son illərdə nəsr, poeziya və dramaturgiyamız yeni əsərlər hesabına xeyli zənginləĢib, müxtəlif nəsillərin təmsilçiləri
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
E-antologiya: çağdaĢ filoloji materiallar
bütün mahiyyət və istiqamətləriylə əhatə etməsə də, müəyyən səviyyədə iĢıqlandırmağa müvəffəq olub. Bu sırada Xalq yazıçısı, sosial-mənəvi problemlər qaldıran məhsuldar romançı Sabir Əhmədlinin müstəqillik dönəmində qələmə aldığı «Kütlə», «Axirət sevdası», «Kef», «Ömür urası» romanları haqqında tənqidçi- ədəbiyyatĢünas Fərhad Mədətovun orijinal yozum və maraqlı dəyərləndirmələrlə nəzəri çəkən «Sabir Əhmədlinin romanları» monoqrafiyasını qeyd etmək istərdim. Xalq yazıçısı Anarın Azərbaycan və ümumtürk coğrafiyası masĢtabında taleyüklü problemlər qaldıran «Ağ qoç, qara qoç» əsəri də yetərli tədqiqata cəlb olunub. Roman haqqında çoxsaylı məqalələr yazılıb. Tənqidçi Əsəd Cahangirin «Platondan Anara qədər» adlı monoqrafik tədqiqatında isə əsər həm milli, həm də bəĢəri ədəbi qaynaqlar kontekstində təhlilini tapıb. Xalq yazıçısı Əkrəm Əylislinin «ƏtirĢah Masan» roman- reportajı da istər professional ədəbi-tənqiddə doğurduğu rezonans, fərqli rəylər, istərsə də oxucu marağı baxımından bəxti gətirən əsərlərdən oldu. Xalq yazıçısı, tənqidçi-ədəbiyyatĢünas Elçin, tanınmıĢ nəsr tədqiqatçısı Akif Hüseynov və digər çoxsaylı müəlliflər romana ən
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
E-antologiya: çağdaĢ filoloji materiallar
çıxıĢ etdilər. Orta nəslin ən görkəmli nümayəndəsi, yaradıcılığının indiki mərhələsində daha çox romançı kimi məĢhurlaĢan Kamal Abdullanın «Yarımçıq əlyazma», «Sehrbazlar dərəsi» romanları da oxucu təəssüratları, ədəbi tənqid və akademik səviyyədə tədqiq olunmuĢ əsərlərdəndir. Lakin peĢəkar tənqid prosesi yalnız iĢıqlandırmaq yox, əhatə və Ģərh etməyi, eyni zamanda, yönləndirməyi də bacarmalıdır. Təəssüf ki, bu sahələrdə ciddi boĢluqlar qalmaqdadır. Biz çox zaman ədəbiyyatda hadisə yaranmamasından gileylənirik. ÇağdaĢ ədəbiyyatda da öyünə biləcəyimiz böyük hadisələr hələlik müĢahidə olunmur. Amma istisna da olsa, fenomenlər, yaxud, ədəbiyyatımızın xarici ölkələrdə tanınması yönündə müəyyən uğurlar var. Mən ilk növbədə əsrimizin və nəsrimizin nəhəng yazıçısı Ġsa Muğanna fenomenini qeyd etmək istəyirəm. Məlum olduğu kimi, bu yazıçının 80-ci illərdən sonrakı yaradıcılığı tamamilə fərqli istiqamətdədir. «Ġdeal» romanı ilə üzə çıxan və «Əbədiyyət», «Gur ünü», «Cəhənnəm», «Ġsa həq, Musa həq», «Qəbristan» əsərlərində öz apogeyinə yüksələn Ġsa Muğanna fenomeninin fəlsəfi, ideya-estetik kök və mahiyyətində
Yüklə 4,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|