So’zlarning borliqdagi ma’lum narsa, belgi-xususiyat, harakat-holatlarni bildirishi

 . 
Antonimlar: 
Ma’nosi bir-biriga zid bo’lgan so’zlarga antonimlar yoki zid ma’noli 
so’zlar deyiladi: suyuq-quyuq;yirik-mayda; do’st-dushman; oq-qora; qari-yosh; egri-
to’g’ri; baland-past; uzun-qisqa; achchiq-shirin;toza-kir; oz-ko’p; qalin-yupqa; ulkan- 
kichik; keng- tor;tinchlik- urush; yer- osmon;kun- tun;aqlli- aqlsiz; baxil- saxiy; 
erinchoq- g’ayratli; g’alaba- mag’lubiyat; foyda- zarar; olov- suv.(o’t-muz antonim 
emas). 
Antonimlar asosan sifat so’z turkumiga mansub bo’ladi.(ba’zan ravishlarga 
ham).Ko’pincha juft sifatlar antonimlardan iborat bo’ladi:Zid ma’noli so’zlar juft holda 
qo’llanib,yangi so’z hosil qilishi mumkin: yosh-u qari—bari ;achchiq-chuchuk—ovqat 
turi;uzoq- yaqindan—hamma yoqdan; issiq- sovuq—jodu ; oldi-berdi—muomala;adi-
badi—dahanaki urush; bor-yo’g’i—faqat,atigi.(qozon- 
tovoq, sigir-buzoq—ma’no umumlashadi) Fe’lning bo’lishli va bo’lishsiz shakllari 
(borgan-bormagan) bir-biriga nisbatan antonim hisoblanmaydi. Antonomlik munosabati 
son,olmosh,modal so’z kabi so’z turkumlarida uchramaydi. 
Ko’p ma’noli so’z har bir ma’nosi bilan har xil so’zlarga antonim bo’lishi 
mumkin:qattiq (yer)yumshoq (yer)—qattiq(odam)saxiy (odam). 
Muayyan so’z o’zaro sinonimik qatorni tashkil qilgan har bir so’z bilan antonimlik 
hosil qiladi.Bir sinonimik qator ikkinchi bir sinonimik qator bilan antonimlik hosil qiladi: 
Masalan: 
ciroyli
so;zi xunuk-badbashara-tasqarakabi bir sinonimik qatorni tashkil etuvchi 
har bir so’z bilan antonimlik hosil qiladi; katta-ulkan-yirik-bahaybat kabi bir sinonimik 
qatorga mansub so’zlar kichik-mayda kabi bir sinonimik qatorga mansub so’zlarning har 
biri bilan antonimlik hosil qiladi. 
Antonimlikni 
yuzaga 
keltiruvchi 
belgilar: 
1.shakliy 
jihatdan 
har 
xillik’ 
2.ma’noviyjihatdan har xillik; 3.ma’nodagi o’zaro zidlik.Uchinchisi asosiy hisoblanadi. 
Antonimlar badiiy asarlarda