So’zlarning borliqdagi ma’lum narsa, belgi-xususiyat, harakat-holatlarni bildirishi



Yüklə 232,18 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/12
tarix11.12.2023
ölçüsü232,18 Kb.
#148433
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Leksikologiya (2)

Paronim 
emas:
ko’ylak-ko’ynak 
,podsho-podshoh;nevara-nabira;shabada-
shabboda;gado-gadoy.badtar-battar;kaptar-kabutar; asta-ohista; chorlamoq-charlamoq. 
Bular bir so’znig har xil talaffuz qilinishi hisoblanadi. taqir-tahqir;ya’ni-yani kabi 
birliklar ham paronim emas. 
Sinonimlar 
Shaklan har xil,ma’nosi bir xil so’zlarga sinonimlar deyiladi.Bir tushuncha doirasida turli 
ma’no qirralarini anglatuvchi so’zlarga sinonimlar deyiladi Tilda bir ma’noni ifodalash 
uchun qo’llanadigan bir nechta so’z sinonimlar deyiladi Bir umumiy ma’noni ifodalovchi 
ikki va undan ortiq so’zlarga ma’nodosh so’zlar deyiladi.Ma’nodosh so’zlar bir ma’noni 
xilma-xil so’zlar orqali turli nozik ma’no qirralari bilan ifodalashda,so’z sehrini 
namoyish
etishda,ta’sirchanligini ta’minlashda katta ahamiyatga ega. Ikki yoki undan ortiq 
so’zning shakliy munosabati va bir ma’noni anglatishiga ko’ra o’zaro birlik hosil qilishi 


sinonimlarga xos xususiyatdir.So’zlarning bir-biriga sinonimligi lug’aviy sinonimlar 
deyiladi. 
Lug’aviy sinonimlar
:
 
puxta-pishiq; qing’ir-qiyshiq; pinhon-nihon; zeb-ziynat; ranj-
mehnat-mashaqqat-ozor; 
iljaydi-jilmaydi-tirjaydi-iljaydi-ishshaydi; 
bekorchi-beish-
ishsiz-bo;sh; bahs-tortishuv-munozara-mubohasa; begona-yot-o’zga;belgi-nishon-nishna-
alomat-taniq-ifoda;takovar-yo’rg’a ot; rasan-arqon-arg’amchi;pe-shona-manglay; sabil-
ordona;-zormanda- 
14)egasiz; chidam-toqat;rost-chin-haqqoniy-ochiq; obro’-e’tibor-hurmat-nufuz;niyat-
qasd-maqsad;bois-bahona-vaj;qur-marta; mumsik-xasis-ziqna; tanbeh-sazo; mas’ud-
saodatli; zavraq-qayiq-kema; bayroq-tug’-alam; odam-inson-bashar-kimsa;or-nomus; 
sevgi-muhabbat-ishq;kuch-qudrat; 
ulig-ulush-hissa;muzmar-yashirin; 
oxirgi-so’nggi-
keyingi; zavq-maroq-shavq; hayoli-oriyatli-nomusli;iboli;(andishali bularga sinonim 
emas); injimoq-ranjimoq; nor-tuya; nur-shu’la-yog’du-ziyo; ovoz-tovush-un-sado; 
qadam-odim; tomchi-qatra; yaqin-tez(tez ko’chma ma’noda); fan-rasm-odat; lojuvard-
ko’k tiniq osmon; taxt-tayyor-hozir-shay-muhayyo; ilgari-oldin-avval-burun-qadim;(bosh 
so’z avval);ko’lanka-soya; ochun-dunyo; osig’-foyda; ivirsiq-isqirt-irkit-ziqna-iflos;
(Bulardan iflos keng qo’llanadi)
 
;sezgir-ziyrak-tuyg’un-hushyor-sergak; odat-udum-
rasm-taomil-urf;hid-bo’y;osmon-ko’k-samo;to’g’ri-vijdonli-insofli;yov-g’anim-
dushman;yetuk-barkamol-raso;o’lchovli-sanoqli-hisobli; qaynoq-jo’shqin-qizg’in;. 
Sinonim emas:
vaqt-soat;hovli-joy; bezovta-betoqat-halak-besaranjom; (bulrga halak 
sinonim emas); obro’-e’tibor-hurmat-nufus; (nufus sinonim emas) pushaymon-attang-
afsuslanmoq (afsuslanmoq sinonim emas); tassuf-nadomat; nafis-nozik; termilmoq-
tikilmoq-kutmoq

Yüklə 232,18 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə