So’zlarning borliqdagi ma’lum narsa, belgi-xususiyat, harakat-holatlarni bildirishi


Bir so’z turkumi doirasida yuz beradigan omonim(shakldosh)so’zlar



Yüklə 232,18 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/12
tarix11.12.2023
ölçüsü232,18 Kb.
#148433
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Leksikologiya (2)

Bir so’z turkumi doirasida yuz beradigan omonim(shakldosh)so’zlar:
sir ,bog’pand, 
chopmoq, qoplamoq, kadr, karam, chang, kuya, zang, oy, mushak, oy, davlat, dog’, 
to’r,un, asar, bahr, bo’lmoq, qovoq, dasta zang, son, suzmoq. 
Har xil so’z turkumi doirasida yuz beradigan omonimlar:
soz,qo’y,ot,
 
tush, tom, tur, 
ol, yoz, tuman, kech kul, osh, ,yot, toy, yoq, yoy, tort, burun, to’q, qirq, och, muzlar, uy, 
yosh, tup, yara, shim, tor, taxt, et, , kuy, kez 
40-bet
O’zaro bir turkum doirasidagi omonim so’zlarga grammatik qo’shimchalar 
qo’shilganda, omonimlik hodisasi saqlanadi: suz+di- sigir suzdi, suvda suzdi, ovqatni 
suzdi. O’zaro har xil turkum doirasidagi omonimlarga grammatik qo’shimchalar 
qo’shilganda omonimlik yo’qoladi: soz-sozroq, sozni. Omonim so’zlar ma’nolarining 
farqini 1.Gapdagi boshqa so’zlar bilan bog’lash orqali; 2.so’z urg’usi orqali; 3.grammatik 
qo’shimchalar qo’shish orqali aniqlash mumkin: olma, 
ko’zlar suzma ,qo’llar. 
Omonim va ko’p ma’noli so’zlarning farqi:1)Ko’p ma’noli so’zning ma’nolari orasida 
bog’lanish bor;omonim so’zlarning ma’nolari o’rtasida bog’liqlik yoq. 
2)Omonim so’zlar deganda ikki va undan ortiq so’zlar tushuniladi,ko’p ma’noli so’z 
deganda bitta so’zning har xil ma;nolari ko’zda tutiladi. Umumiy tomoni: omonimlar va 
ko’p ma’noli so’zlar kontekstda bitta ma’noni anglatadi. 
Paronimlar 
deb Faqat bir tovushi bilan farqlanadigan, lekin bir xil talaffuz qilinadigan 
so’zlarga paronimlar deyiladi aytilishi bir-biriga yaqin so’zlarga aytiladi. Fonetik tuzilishi 
boshqa-boshqa, talaffuzda o’xshash,yaqin bo’lib qolgan so’zlarga aytiladi: Faqat bir 
tovushi bilan farqlanuvchi, lekin bir xil talaffuz qilinadigan so’zlarga paronimlar 
deyiladi: borlik-borliq; diplomat-diplomant; yuvindi-yuvundi; quyilmoq-quyulmoq; 
suyilmoq-suyulmoq; yoriq-yorug’; artish-archish; tarif-ta’rif; qism-qisim; bot-bod; 
bo’shlik-bo’shliq; otalik-otaliq; kompaniya-kampaniya; asr-asir; yondosh-yondash; afzal-
abzal; amr-amir;dara-darra; qurut-qurit; azm-asim; ta’na-tana; ta’qib-taqib; ganch-ganj; 
ma’tal-matal;tal’at-talat; bahzur-bazo’r; adl-adil;raso-rosa;ahl-ahil; jodi-jodu;daho-daha; 
falak-palak; faqir-paqir; sof-sop; tuf-tup; to’fon-to’pon; mart-mard; qatiq-qattiq; kift-kaft; 
dara-darz;-barmoq-bormoq; qarmoq-qormoq; da’vo-davo; sa’va-sava; yod-yot; xalos-
xolos; sud-sut;urish-urush; daha- daho, devon- dovon. Paronimlar bilan bog’liq xatolar: 
Beshasirkim, nazmiy saroyni Titratadizanjirband bir sher. Sanat saroyi. Chop yoni bilan 
turdi. Urish, noming o’chsin jahonda. 

Yüklə 232,18 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə