Sona Vəliyeva İŞIĞa gedən yol roman Bakı – 2016
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
9 görünən kəndləri, evlər suyun üzündə qalmışdı. “Yaxşı, bəs mən evə necə dönəcəyəm?” – Həsən düşünürdü. Bu an onun qənşərində əl boyda dördkünc boşluq göründü. Üzünü boşluğa söykədi ki, içində nə olduğunu ay dın laşdırsın. Suyun üzü ilə kəndlərinə doğru dümağ işıqlı yol uzanırdı. Yolun o başında məcməyidə iri bir parça bəmbəyaz şan balı gözə dəyir, bir də yanan şam işarırdı. Həsən çaşıb qalmışdı, bu məsafəni keçib evlərinə necə çatsın? Bilmirdi üzə-üzəmi keçsin, yoxsa yeriyərək. Əsas məsələ, əvvəlcə bu kiçik boşluqdan keçmək və yola çıxmaq idi. Başını deşikdən içəri salmağa cəhd etdi. Bu an yol açıldı. Suyun üzərilə çətinliklə addımlayaraq çiynindəki torbanı töküb-dağıtmamağa çalışırdı. Yol elə uzun idi ki… Bu bəmbəyaz şan balı və şamı suyun üzərinə kim qoy muş du? Kürün tanış iyi onun burnuna dəydi. Ağır yükü ilə birgə məcməyidəki balla şamı da kənd yoluna doğru daşıyırdı. Birdən çiynindəki heybədən ulduzlar suyun üzərinə səpələnərək əs ra rəngiz bir gözəllik yaratdı. Torba boşalsa da, çiynindəki ağırlıq artırdı. Yol gözəlliyindən bərq vurub yanırdı. Suyun üzərində izah olunmayan bu gözəllik onu valeh etmişdi. İrəlilədikcə yol uzanırdı. Həsən kənd yoluna çıxmağa çalışırdı. Ona elə gəlirdi, bu yol heç zaman bitməyəcək. Bu an qulağına qonub vızıldayan ağcaqanadın səsinə yu xu- dan oyandı. Möhkəm tərləmişdi. Bu nə yuxu idi? Elə yorul muşdu, ayağa qalxmağa, mədrəsəyə hazırlaşmağa halı yox idi. Birtəhər ayağa qalxdı. O, həyətə enəndə bağban Qasım samovarı yandırmışdı. Bu samovar onların evlərində ailə üzvü kimi əzizlənib qorunan əşya idi. Rəhim bəy gəzib-dolandığı yerlərdən qayıdanda hər ailə üzvünə hədiyyə alıb gətirərdi. Həm də evini hədiyyələrlə “sevindirməyi” unutmazdı. Peterburq səfərindən gə- ti ri lən bu samovar da ilk gündən evdə hamının sevimli əşyasına çevrilmişdi. Səlim bəy oğlunun bu gün çox yorğun olduğunu dərhal hiss etdi. – Sabahınız xeyir, – Həsən titrək səsilə hamının diqqətini çəkdi.
– Sabahın xeyir, – Səlim bəy oğluna sarı döndü: – nə olub, xəstələnməmisən? 10 – Yox!
– Bəs niyə kefsizsən? – Bilmirəm. Hamıya elə bil hay düşmüşdü. Bir anda bütün ailə qoca tut ağacının altına – süfrə başına toplaşdı. Hamıdan çox sevinən də Həsənin anası Mənzər xanım idi. – Həsənim, ay Həsənim, söz deməmiş kövrəlib inciyənim. Anasının bircəsi, necəsən? – Mənzər xanım oğlunu bağrına ba sa- raq üz-gözündən öpdü, oxşadı. Bilirsənmi mən bu günü nə qədər gözləmişəm? Sən indi də hamıdan tez hafiz olarsan, mən də dün- ya nın ən bəxtəvər anası olaram. Bax gör sənə nə saxlamışam: rəh- mətlik atamın Quran rəhnəsini, hər tərəfi qızıl sikkə, firuzə qaşla işlənib. Sənə bir də “Covkan-kəbir” muskası verəcəyəm. Mən bu günü çox gözləmişəm. Bunlar mənə biləsən nə qədər əzizdirlər. Muskanı mənə atan Xorasandan gətirib. Üstünə gör nə yazılıb? Sən axı hərfləri oxuya bilirsən, – “Həsənin anası üçün… 1842… Səlim bəy… Xorasan…” Onda sən qucağımda 8 aylıq idin. Muska bəzəkli, dördkünc qızıl dua qabı idi. – Niyə Səfərəlinin, Həmdullanın, Mehralının adını yox, mənim adımı yazdırıb? – Həsən maraqla soruşdu. – Bilmirəm, onu atandan soruş... Həsənin iri, mənalı gözləri ilk baxışdan onu görənlərin təəssüratında fərqli bir rəy yaradırdı. Nənəsi həmişə ona “əziz- xələf qayınata” deyərək müraciət edirdi. Yarızarafat, yarıciddi deyərdi ki, mən bu Həsəni görəndə özümdən asılı olmayaraq yaşmaq tutmaq istəyirəm. Bu gün nənəsi Mahtəvan xanım tezdən yuxudan qalxaraq Həsənə fəsəli yaymışdı. Bu evdə fəsəli, qoğal ancaq nənəsinin əlindən çıxanda Həsən onu yeyərdi. Bu gün babası da zarafatından qalmadı: – Bəh, bəh, adam az qalır uşaq kimi təzədən mədrəsəyə gedə. O zaman mənim hər səhər fəsəli bişirən nənəm olsaydı, oxumağa nə vardı ki… Nənəsi Həsənin azacıq kefsizliyini görüb bilmirdi onu necə ovutsun:
11 – Həsən balam hamıdan gözəl öyrənəcək. Quranı elə əz bər lə- yəcək ki, inşallah… Həsənin səsi də hamınınkından gö zəl dir. Mən öləndə o gözəl səsiylə “Yasin” oxuyacaq. Babası, o gü nü Həsən uşaqlarla ağaca çıxmışdı. Təbrizli aşığın sözlərini oxuyurdu: “Ağ ciyərin yeddi yerdən bəndi var, Zalım İbiş əmioğlumun fəndi var”. – Nənə, yaxşısı budur, sən heç ölmə, çünki mən “Yasin” oxumayacam. Ağacda oxuyan mən deyildim, sən həmişə bizi qarışdırırsan, əmimin oğlu Hidayətiydi. – Bıyy, başıma xeyir, a bala, necə yəni, Həsən, “Yasin” oxu- muyassan? Ay kişi, Quranı oxumayacaqsa, bu uşağın mədrəsədə nə işi? Babası Həsənin gözünün üstünə tökülən telini arxaya tumar- layaraq, qaragül papağını başına qoydu. – Mən balamdan arxayınam. Harada olsa, başımızı uca edəcək. Rəhim bəyin Həsənə olan böyük ümidlərinin izahı çox idi. Nəvələrinin içində fərqli bir duyğu ilə sevdiyi Həsəni o daha böyük məktəblərdə oxutmaq istəyirdi. – Oğlum, dayan, sənə mədrəsə üçün qızıl düyməli arxalıq tikdirmişəm, bu gün onu gey! – nənəsi dilləndi. – Yox!
– Sən Rəhim bəyin nəvəsi, Səlim bəyin oğlu Həsən bəysən, mən qardaşların üçün də tikdirmişdim, onlar da geydilər. – Mən onu geyinməyəcəm! Məcbur etsəniz, heç mədrəsəyə də getməyəcəm. Nənəsi donub qalmışdı. Sakit bildiyi bu oğlan indi odlu, kəsərli danışığı ilə əsl “qayınata”lığını, böyüklüyünü sübut edirdi. Səlim bəy də, Rəhim bəy də gülə-gülə başlarını tərpətməklə Həsənlə həmrəy olduqlarını bildirdilər. Səlim bəy: – Sən bu gün ilk dəfə, deyəsən, içinin səsinə qulaq asıb qərar verdin, Həsən. Əhsən! Həmişə belə ol!
Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|