Referat mövzu Qazın tərkibinə görə qaz-kondensat quyularının sulaşmasının diaqnostikası əsasında nəticələrin təhlili

2.4 Qaz-kondensat quyularının məhsuldarlığının artırılmasının üsulları.
Qaz-kondensat quyusunun lay qazı metan karbohidrogenləri və karbohidrogen olmayan komponentlərdən homojen tərkibə malikdir. Onlar quyuda müəyyən təzyiq altında olurlar, bir çox zaman həmin təzyiq 100 MPa-dən artıq olur.
Qaz-kondensat yataqları kimya sənayesində dəyərli xammal mənbəyi olmaqla yanaşı, həm də yatağın yüksək enerji intensivliyi ilə xarakterizə olunur. Qaz-kondensat yataqlarının işlənməsi özlüyündə mürəkkəb prosesdir. Bu prosesin gedişində təkcə lay qazının yataqdan tamamilə çıxarılması ilə bağlı mürəkkəb problemlərin həllini müəyyən etmək deyil, həm də bu proses zamanı lay məhsulunun (qazının) enerjisini səmərəli (rasional) nəql etmək lazımdır ( təzyiq) su anbarının) soyudulmasını təmin etmək və mexaniki işlərdə istifadə etmək üçün istifadə edir.
Qaz kondensat yatağı qaz rejimində işlədildikdə, yəni lay məsamə boşluqlarının həcminin sabit olduğu dövrdə gördüyümüz kimi qaz yataqlarının qazlaşma əmsalını artırmaq mümkündür. Bu zaman qazın dinamik özlülük əmsalı da xeyli azalır.
Qaz kondensat yataqlarının emalı zamanı təzyiq atmosferdən aşağı olarsa, o zaman vidalı kompressorların istifadəsi ilə xüsusilə yüksək qazlaşma əmsalı əldə edilə bilər.
Qaz kondensat yataqlarını elastik asma rejimində işləyərkən quyunun qazverməsi əmsalnı artırmaqdan ötrü aşağıdakıları azaltmaq lazımdır:
1) quyunun qazladoyan və sulaşan hissələrində təzyiqi azaldaraq;
2) quyuda sulaşan hissənin miqdarını azaldaraq; (Ωbaş − Ωson)
3) quyuda sulaşan zonanın (sahənin) qazladoyan həcmini α– azaltmaqla;
4) quyuda daban və ya kontur sularnın, layın bütöv sahə və kəsilisi boyunca bərabər sıxısdırılması prosesi zamanı çıxarılmış qaz hasilatını təmzimləməklə.
Qaz kondensat yatağında maye karbohidrogenlərinin rekondensasiyası olmadıqda yatağın kondensat səmərəliliyi ən yüksək səviyyədə olur. Bu, ilkin lay təzyiqini saxlamaq üçün rezervuara işləyən mayenin vurulması ilə əldə edilə bilər. Bu proses zamanı layda olan neft qazı qaz ya da mayeylə hasilat quyusunun dibinə dogru sıxılır. Tərkibində kondensat (C5+) olan çoxlaylı qazla doymuş qaz-kondensat yataqlarının işlənməsi zamanı yataqda lay təzyiqinin saxlanması zamanı iki iş mühitinin eyni vaxtda istifadəsinə icazə verilir: a) quru qaz; b) suyun vurulması. Bu zaman yatağın günbəzşəkilli (yüksək) hissəsinə qaz, yatağın qaz-su dövrəsinə isə su hissəsindən su vurulur.
Əgər qaz kondensat yatağı qaz rejimində işlədilirsə, layın təzyiqinin saxlammaması şərtiylə (Ω_head=const), onda layda əmələ gələn maye fazanın kondensasiya əmsalını artırmaqçün layya fərqli üsullarla təsir göstərmək olar. :
a) Buxarlanmış mayenin bilavasitə rezervuara vurulmuş işçi mayenin (qazın) tərkibinə vurulması;
b) Maye karbohidragen kondensatının su ilə sıxılması;
c) Temperaturu artıraraq karbohidrogen kandensatının dinamiki özlülük əmsalnı azaldaraq